MOTIVACIONI

MOTIVACIONI

Ç’është motivacioni?

Për psikologjinë motivacioni është një temë qëndrore për shumë arsye. Njerëzit

angazhohen vazhdimisht në sjellje të qëllimshme dhe prapa këtyre sjelljeve janë motivet.

Konceptet motivacionale na mundësojnë të kuptojmë gjithë larminë e sjelljeve të një

individi apo të sjelljeve midis individëve.

Motivet nxisin dhe drejtojnë sjelljen e individit për arritjen e disa qëllimeve. Ekzistojnë

tre kategori kryesore motivesh: motivet biologjike, motivet stimuluese dhe motivet e

mësuara në shoqëri. Motivet biologjike si uria, etja, rregullimi i temperaturës dhe seksi

kanë një bazë të përcaktuar fiziologjike. Motivet stimuluese si stimulimi ndijor, kërkimi,

kurioziteti, kënaqsia nga marrdhëniet me të tjerët, kompetenca bëjnë që individët të

kërkojnë stimulim ndijor përmes bashkëveprimit me mjedisin. Këto motive janë të

brendshme dhe të pamësuara, por nuk duket se kanë një bazë fiziologjike. Motivet e

mësuara në shoqëri si suksesi, pushteti dhe atashimi përcaktohen kryesisht nga të

mësuarit dhe kanë në bazë përvoja sociale.

Sjellja e motivuar nis dhe vazhdon të drejtohet drejt një qëllimi. Ajo ndryshon në

intensitet dhe qëndrueshmëri. Në këtë mënyrë motivacioni mund të mendohet se është

forca që nis dhe drejton sjelljen, si dhe faktori që përcakton intensitetin dhe

qëndrueshmërinë e kësaj sjelljeje. P.sh: kur jemi të uritur nisim të kërkojmë ushqime, apo

kur jemi të mërzitur nisim të bëjmë ndonjë gjë për të hequr mërzinë. Këto veprime

nxitëse (inicuese) mund të komandohen e të urdhërohen nga brenda individit ose nga

mjedisi i jashtëm. P.sh: ne mund të jemi të uritur për shkak të nivelit të ulët të sheqerit në

gjak (brenda individit) ose sepse sapo kemi parë një ëmbëlsirë të mrekullueshme (jashtë

individit). Motivacioni e bën sjelljen tonë të jetë e drejtuar. P.sh: kur jemi të uritur, ne

kërkojmë ushqim dhe nuk kërkojmë të lexojmë gazetën.

Motivacioni përcakton intensitetin dhe qëndrueshmërinë e sjelljes tonë. Intensiteti ka të

bëjë me faktin sesa e fortë është sjellja. P.sh: ju mund të jeni pak i uritur dhe nëse keni

ushqim pranë do ta hani, por nëse nuk keni ushqim gati ju ndoshta do të kryeni një sjellje

tjetër. Nga ana tjetër nëse jeni tmerrësisht të uritur, ajo që ka më shumë mundësi të

ndodhë është që ju të angazhoheni në kërkim të ushqimit, duke bërë çmos për realizimin

e qëllimit. Shkalla e motivacionit që ne kemi do të ndikojë mbi qëndrueshmërinë. Disa

herë ne do të këmbëngulim për një kohë të gjatë për arritjen e qëllimit, ndërsa herë të

tjera do të heqim dorë (nuk do të jemi të qëndrueshëm) pas një përpjekjeje të shkurtër.

Motivacioni nuk vëzhgohet drejtëpërsëdrejti, por për të konkludohet pasi vëzhgohet

sjellja e subjekteve.

Teoritë për motivacionin.

Fakti që koncepti i motivacionit është shumë i ndërlikuar, ka bërë që të lindin shumë teori

për të shpjeguar atë. Pyetja kryesore është: Pse bëjmë atë që bëjmë? Ka disa teori që

përpiqen të shpjegojnë motivet e sjelljes sonë.

Teoritë biologjike.

Instinkti. Zoologët dhe psikologët e hershëm vunë re se disa sjellje të kafshëve dukeshin

stereotipike dhe universale. Pra, çdo antar i species kryente të njëjtin model sjelljeje. Këta

vëzhgues e përcaktuan instiktin si një sjellje të trashëguar nga gjithë antarët e species. Në

fillim të shekullit të kaluar teoria instinktive e dominoi psikologjinë. Kjo teori i sheh

instinktet më shumë si prirje për të vepruar në një mënyrë të dhënë sesa si reagime

absolute, reflekse apo si gjëra të mësuara. Në fakt ai mendonte se instinktet formonin

bazën mbi të cilën ne, duke përdorur përvojat, formojmë zakonet. Sipas James njerëzit i

kanë të gjitha instinktet e kafshëve më të ulta, plus një larmi instinktesh përjashtimisht

njerëzore. Disa nga instinktet që përmend James janë: kurioziteti, ndrojtja, modestia,

frika, humori, keqardhja, pastërtia, xhelozia, të qenit i shoqërueshëm dhe rivaliteti. Me

listën e instikteve James u përpoq të argumentonte se sjellja njerëzore kishte tek instinkti

bazën e vet biologjike.

Teoritë e hershme mbi instinktet nuk zgjatën shumë. Kuó argumentoi se ato sjellje që

konsideroheshin instinktive, ishin në të vërtetë të mësuara. Ai tregoi gjithashtu se

instinktet shkaktoheshin më tepër nga ngacmues mjedisorë sesa nga faktorë të brendshëm

të lindur. Tolman argumentoi gjithashtu se problemi më i madh me konceptin

motivacional të instinktit ishte se ai në fakt nuk e shpjegonte dot sjelljen, por vetëm sa e

përshkruante atë.

Sociobiologjia.

Pse do ti sakrifikonin prindërit jetët e tyre për të shpëtuar fëmijët? Pse të gjitha kulturat i

kanë detajuar ritualet martesore dhe kanë përcaktuar rregulla për afinitetet komplekse? A

ekziston ndonjë bazë evolucioniste për sjellje të tilla njerëzore si ndihmë, agresioni,

zgjedhja e partnerit seksual, sjellja prindërore apo ajo territoriale? Përgjigjen e këtyre

pyetjeve e jep sociobiologjia.

Sociobiologjia është studimi i bazës gjenetike të sjelljes sociale. Një koncept kyç në këtë

teori është se individi është i programuar gjenetikisht për tu sjellë në mënyrë të tillë që

gjenet e tij të trashëgohen në gjeneratën tjetër. Literatura për sjelljen e kafshëve është e

mbushur me vëzhgime të modeleve martesore të kthyera në rituale dhe me shfaqe të

agresivitetit territorial.

Sociobiologjia është kontradiktore sepse shpall se bazë gjenetike ka jo vetëm biologjia

njerëzore por edhe sjellja sociale e tyre. Përderisa transmetimi i geneve nga një brez në

tjetrin bëhet përmes riprodhimit, përpjekjet njerëzore për të zgjedhur partnerin, martesa

dhe funksioni i prindit janë jashtëzakonisht të rëndësishme. Sociobiologjia parashikon se

njerëzit do të kryejnë ato sjellje që do ti ndihmojnë ata gjenetikisht.

Sjellja e njerëzve është e motivuar themelisht nga egoizmi. Edhe njerëzit nuk martohen e

nuk bëjnë fëmijë, ata do të bëjnë përpjekje për ti transmetuar genet e tyre në gjeneratën

tjetër. Çdo fëmijë mbart 50% të geneve të një personi, ndërsa çdo nip a mbesë mbart

25% të tyre. Kështu nëse një person arrin ta shtyjë vëllanë ose motrën të ketë dy fëmijë,

kjo gjenetikisht konsiderohet njësoj sikur ai të kishte dy fëmijë.

Në martesë dhe në zgjedhjen e partnerit meshkujt dhe femrat kanë strategji të ndryshme

riprodhimi. Sipas kësaj teorie gjëja më e keqe për një mashkull do të ishte nëse partnerja

e tij do të ngelej shtatzënë me një mashkull tjetër. Pse? Sepse pasardhësi biologjikisht

nuk do të ishte i tij. Kështu meshkujve iu duhen të paktën 9 muaj bashkëjetesë për të qenë

të sigurtë që shtatzënia nuk është shkaktuar nga dikush tjetër. Një femër nga ana tjetër

kërkon dikë që të kujdeset për të (dhe foshnjën) e ti përkushtohet. Ajo do mbrojtje, kështu

që ajo është në kërkim të një mashkulli me pozitë, pushtet dhe pasuri.

_ Cili partner është më i madh kur bëhet martesa? Teoria sociobiologjike do të

parashikonte: mashkulli, përderisa ai piqet dy vjet më vonë se femra, përderisa për të

vënë pasuri duhet kohë, përderisa ai duhet të jetë i aftë të mbrojë gruan. Sipas një

studimi kur martohen burrat ka të ngjarë të jenë dy vjet më të mëdhenj se gratë.

_ Kur martohen për herë të parë me cilët prindër bashkëjeton çifti? Ata shpesh jetojnë

me prindërit e burrit, në mënyrë që prindërit e tij të kujdesen për gruan. Kur ata dalin

shëtitje dhe qëllon të kenë fëmijë të vogël, nëna e cilit prej bashkëshortëve vjen për të

ndihmuar? Vjehrra, sepse vetëm ajo është gjyshja absolutisht e sigurtë se fëmija është

nipi i saj.

_ Pse njerëzit i japin rëndësi pasjes së fëmijëve? Një arsye e rëndësishme është presioni

prindëror. Prind i suksesshëm është ai që bëhet gjysh, përderisa kjo gjë e siguron atë

se genet do të përjetësohen në brezat e ardhshëm.

_ Dhe më në fund, pse prindërit sakrifikojnë për fëmijët e tyre? Sepse fëmijët bartin

genet e tyre në brezin tjetër.

Sociobiologët ende nuk kanë patur kohë të mjaftueshme për të vërtetuar parashikimet e

tyre. Kështu ata do të duhet të presin para se të mund të nxjerrin konkluzione të bazuara.

Teoria motivacionale e Freud.

Përveç teorisë mbi instinktin e jetës dhe të vdekjes (që do të shqyrtohet në kapitullin për

personalitetin), Frojdi bën të ditur se instinktet kanë katër karakteristika: burimin, forcën

shtytëse, qëllimin dhe objektin. Burimi i instinktit është nevoja trupore që aktivizon

motivacionin. Forca shtytëse është intensiteti ose fuqia e motivacionit. Qëllimi i instinktit

është kënaqsia, e cila arrihet duke pakësuar nevojën trupore. Objekti i instinktit është

mjeti me të cilin plotësohet nevoja.

P.sh: ne mund të jemi të uritur (burim) dhe të motivuar për të ngrënë (forca shtytëse). Ne

mund ta pakësojmë urinë me ushqim (qëllimi) dhe kështu hamë (objekti). Teoria e Frojdit

është kritikuar sepse përpiqet të shpjegojë atë që porsa ka ndodhur dhe jo të shpjegojë

sjelljen. Megjithatë kjo teori ka shërbyer si model i hershëm i konceptit impuls.

Teoria e impulsit.

Termi impuls u përdor për herë të parë për të përshkruar forcat e brendshme që na shtyjnë

të bëjmë diçka. Ai argumentoi se impulse të ndryshme motivojnë sjellje të ndryshme.

P.sh: impulsi i urisë motivon të ngrënët dhe impulsi i etjes motivon të pirët.

Karakteristikat e impulseve janë: drejtimi, intensiteti dhe qëndrueshmëria apo

këmbëngulja (të cilat i kemi përkufizuar më sipër). Koncepti i impulsit shpesh lidhet me

procesin e homeostazës.

Homeostaza. Nëse e fshihni urinë do të vini re se ajo shfaqet periodikisht (tre apo katër

herë në ditë). Kur ndodh kështu uria çon në një sjellje të veçantë (ngrënien) e cila e shuan

atë. Pasi arrihet qëllimi i të ngrënit për disa kohë nuk jeni më të motivuar nga uria. Motivi

i urisë ndjek një cikël që shpjegon konceptin e homeostazës. Ky koncept u paraqit nga

Cannon në vitin 1939 për të shpjeguar sesi proceset e brendshme trupore mbahen në një

gjendje të qëndrueshme ekuilibri. Shembulli më i lehtë i mekanizmit homeostatik është

temperatura. Ne mund ta gradojmë termostatin e shtëpisë në 70°C. Kur temperatura bie

nën 70°C sistemi takohet. Po ashtu kur temperatura e trupit tonë ngrihet, ne djersijmë që

ta ftohim trupin tonë dhe kur temperatura e trupit bie ne dridhemi për ta ngrohur atë.

Sa herë që ndodh një shmangje nga homeostaza, krijohet një nevojë biologjike. Kjo

nevojë që shpesh vjen për shkak të mungesave, krijon një nxitje psikologjike apo një

impuls. Impulsi siguron energjinë për sjelljen që synon qëllimin. Kjo gjë rivendos

homeostazën dhe kështu pakëson impulsin. Ky cikël i homeostazës përsëritet vazhdimisht

dhe individi ruan ekuilibrin e brendshëm.

Teoritë e shtysës.

Në kundërshtim me teorinë që e trajton motivacionin si një impuls të brendshëm tërheqës,

psiokologët kanë propozuar gjithashtu edhe një teori shtytëse. Sipas kësaj teorie,

ngacmues të jashtëm, të quajtur shtysa e shtyjnë individin drejt disa qëllimeve. Disa herë

nuk është ndalimi ai që shkakton nevojën biologjike, e cila sjell si pasojë një impuls

psikologjik për të rivendosur homeostazën. Për më tepër ne jemi të motivuar nga

ngacmues të jashtëm, që quhen shtysa e që na shtyjnë drejt disa qëllimeve. P.sh: ju mund

të tundoheni të hani një ëmbëlsirë edhe kur jeni të ngopur pas një darke të bollshme.

Shtysat janë objekte apo ngjarje të mjedisit që motivojnë individin në mungesë të një

nevoje të dukshme biologjike: ju nuk kishit nevojë për ëmbëlsirën, megjithatë ju ishit të

motivuar për ta ngrënë. Shtysat mund të jenë pozitive apo negative. Ne jemi të motivuar

të presim disa shtysa pozitive dhe po ashtu të motivuar të shmangim shtysat negative.

Teoria e nivelit të nxitshmërisë.

Teoria e motivacionit e nivelit të nxitshmërisë e vë theksin në nivelin e energjisë së

nevojshnme për të rregulluar nxitshmërinë tonë të përgjithshme. Disa herë ne kemi

nevojë të rrisim nivelin e nxitshmërisë me anë të të ecurit, soditjes, të ndjerit ose me

sjellje të tjera aktive ndijore. Herë të tjera ne mund të kemi nxitshmëri të lartë dhe nevojë

për ta ulur nivelin e saj me anë të gjumit, pushimit apo duke u marrë me forma të tjera

qetësimi.

Teoria e nivelit të nxitshmërisë e sheh njeriun si një të tërë dhe shpall se për të kuptuar

sjelljen e tij ne duhet të studiojmë sesi e rregullon ai nivelin e vet të nxitshmërisë. Parimi

themelor i teorisë motivacionale të nivelit të nxitshmërisë është se nxitshmëria kryhet

brenda një kontinuumi (ndryshueshmëria rrjedhëse e një fenomeni brenda një intervali)

nga nivele shumë të ulta (si p.sh: në gjumë) e deri në nivele shumë të larta (gjatë ankthit

apo emocioneve të forta). Sjellja motivohet atëherë kur ndyshon niveli i nxitshmërisë dhe

ky nivel mesatar i nxitshmërisë krijon adaptim më efikas sjellor.

Motivet biologjike.

Motivet biologjike kanë një bazë të përcaktuar fiziologjikisht. Këto motive janë

biologjikisht të domosdoshme për mbijetesën e individit dhe species. Ato përfshijnë

urinë, etjen, rregullimin e temperaturës trupore, shmangjen e dhimbjes dhe dëshirën

seksuale.

Ushqimi, uji dhe një temperaturë e caktuar janë gjithnjë të domosdoshëm për të qenë

gjallë. Përpjekjet tona për ti plotësuar këto nevoja janë të ngjashme me impulset për tu

ngopur me ajër, për të kryer jashtëqitjen, për të fjetur e për të shmangur dhimbjen.

Mosplotësimi i këtyre nevojave bën që impulsi të bëhet më i fortë. Sa më e madhe të jetë

koha kur një organizmi i ka munguar ushqimi, aq më aktiv bëhet ai në kërkim të tij (në

një moment të caktuar mungesa e ushqimit bën që organizmi të fillojë ngadalësimin e

veprimtarisë).

Papërsëritshmëria e impulsit seksual. Nevoja seksuale, ndryshe nga disa nevoja të tjera

është e papërsëritshme. Megjithëse seksi është klasifikuar si një impuls biologjik,

mosplotësimi i tij nuk i rrezikon individit jetën dhe ai nuk aktivizohet përmes ndalimit.

Megjithëse seksi është i domosdoshëm për mbijetesën e llojit, jeta e një individi-anëtar i

këtij lloji nuk kërcënohet nga mungesa e aktivitetit seksual. Impulsi seksual është

krejtësisht i pavarur nga sasia e mungesës seksuale, megjithëse mashkulli nuk ka dëshirë

seksuale për një kohë të shkurtër pës ejakulacionit dhe megjithëse të dy sekset mund ta

ndërpresin aktivitetin seksual pasi të jenë konsumuar tërësisht. Në stimulimin apo

frenimin e motivacionit të njerëzve për aktivitet seksual aktivizohen faktorë të

rëndësishëm psikologjikë. Një ndryshim tjetër i seksit nga impulset e tjera biologjike

është se individët e kërkojnë aktivisht nxitshmërinë seksuale sepse çdo rritje e impulsit

është shpërblyese në vetvete. Edhe kafshët, edhe njerëzit e konsiderojnë shpërblim

nxitshmërinë seksuale edhe kur nuk ka konsumim seksual dhe megjithëse konsumi

shkakton vetëm kënaqsi momentare.

Motivet stimuluese

Kërkimi dhe kurioziteti. Njohja e mjedisit ku jetojmë me të mirat e me të keqijat e veta,

ka shumë rëndësi. Motivi i kuriozitetit na shtyn të kërkojmë të renë dhe kompleksitetin

dhe pa ndonjë motivacion tjetër të dukshëm ne kërkojmë dhe eksplorojmë mjedise të reja.

Kurioziteti dhe kërkimi (eksplorimi) vihen re shpesh tek bebet. Ato parapëlqejnë të

sodisin më shumë modelet komplekse sesa ato të thjeshta. Bebet janë në kërkim të

vahdueshëm të mjedisit të vet duke prekur, soditur, dëgjuar dhe shijuar. Ndërsa rritemi,

ne kërkojmë në mjedisin tonë gjithnjë e më shumë gjëra të reja e komplekse. Në të

njëjtën situatë ne e humbasim gradualisht interesin dhe parapëlqejmë shtimin e

elementeve të reja, megjithëse jo njëherësh tek shumë prej tyre. Fëmijët e vegjël mund të

luajnë me orë të tëra me lodra shumë të thjeshta, por vëllezërit dhe motrat e tyre më të

mëdhenj kërkojnë lodra më të detajuara (dhe sigurisht më të shtrenjta).

Motivacioni i brenshëm dhe i jashtëm. Mund të thoshim se ne veprojmë për dy arsye

kryesore: sepse veprimet që bëjmë janë të këndshme dhe argëtuese (motivacioni i

brendshëm) ose sepse ato veprime na çojnë drejt gjërash që i duam (motivacion i

jashtëm). Kjo mund ta përshkruante ndryshimin midis punës dhe lojës. Ju mund të lexoni

tekstin sepse thellë-thellë ai ju pëlqen (motivacioni i brendshëm), ose ju mund ta lexoni

atë për të marrë një notë të mirë (motivacion i jashtëm). Ose ka shumë mundësi që të

veproni për të dyja së bashku.

Motivet e mësuara sociale

Motivet e mësuara sociale përcaktohen kryesisht nga të mësuarit dhe kanë lidhje me

përvojat sociale.

Ecja përpara (suksesi, karriera) – psikologët që studiojnë motivet e mësuara i kanë

kushtuar një vëmendje të konsiderueshme nevojës për të ecur përpara, dëshirës për të

kryer diçka me cilësi të mirë apo dëshirës për të qenë i suksesshëm. Brenda disa kufijve

të caktuar nevoja për të ecur përpara nuk është e lidhur fort me aftësinë. Por njerëzit që

kapin sasi të mëdha pikësh në testet për nevojën për të ecur përpara kanë prirje të dalin

më mirë në testet verbale dhe matematikore dhe të marrin nota të mira në shkollë. Ata që

përjetojnë një nevojë të mprehtë për të ecur përpara shpesh kanë prindër që e kërkojnë

dhe e shpërblejnë pavarësinë e tyre që në vitin e dytë të jetës. P.sh: ata nxiten që kur janë

fëmijë të shkojnë vetë në shtrat, të argëtohen vetë dhe ti zgjedhin vetë veshjet e veta. Këta

njerëz ishin të prirur gjithashtu për të ndjerë përgjegjësi personale për sjelljen e vet dhe

për të parapëlqyer situatat në të cilat merrnin vlerësim për atë që kishin realizuar. Ata

kishin gjithashtu prirjen të ishin novatorë në mënyrën e zgjidhjes së problemeve.

Frika nga mossuksesi – studimet tregojnë se njerëzit që zënë pak pikë në testet e nevojës

për të ecur përpara e për sukses, priren gjithashtu të kenë frikë të madhe nga dështimi

(mossuksesi). Kur ata janë të lirë të zgjedhin qëllimet, pjesa me nevojë më të vogël për të

ecur përpara dhe me frikë më të madhe nga dështimi mund të zgjedhë ose qëllime shumë

të lehta (kështu shmang dështimin) ose shumë të vështira (kështu shmang akuzat për

dështim). Njerëzit me motive të larta për të ecur përpara dhe që kanë vetëm pak frikë nga

dështimi priren të zgjedhin qëllime vërtet sfiduese me të cilat ata rrezikojnë të dështojnë,

por kanë gjithashtu edhe shancin për ta arritur qëllimin.

Pushteti – nevoja për pushtet është dëshirë për kontroll dhe për të ushtruar ndikim.

Pushteti është vetëm njëra nga mënyrat me të cilat ne mund të ndikojmë mbi të tjerët kur

duam diçka prej tyre. Njerëzit me motiv të fortë për pushtet kanë vështirësi për të krijuar

marrdhënie të afërta shoqërore, sepse ata përpiqen të kontrollojnë marrdhënien. Ata

priren gjithashtu të rrezikojnë, të pinë më shpesh alkool dhe të sillen më të shkujdesur se

ata që nevojën për pushtet e kanë më të dobët.

Studimet e tjera tregojnë se njerëzit me nevojë më të madhe për pushtet mund të jenë

shumë të suksesshëm në jetë. Ata bëhen udhëheqës dhe janë të aftë të ushtrojnë ndikim

për të realizuar atë që duan. McClelland vuri në dukje se udhëheqësi nuk është

domosdoshmërisht edhe diktator. Udhëheqësit e suksesshëm janë të aftë ti bëjnë të tjerët

të ndjehen të rëndësishëm dhe shpesh iu hyjnë profesioneve të tilla ku mund të dallojnë

nga të tjerët. Motivi për pushtet ka prirje të veprojë njësoj si për burrat dhe për gratë.

Megjithatë shprehja e këtij motivi mund të jetë e ndryshme, për shkak të ndryshimeve në

ato që priten nga rolet seksuale. Burrat me një nevojë të madhe për pushtet priren të

zihen, të luajnë bixhoz, të rrezikojnë, ndërsa gratë priren të shfaqin një sjellje më të

përgjegjshme sociale (të tillë si vendimi dhe veprimi i duhur). Shumica e studimeve bëjnë

të ditur se motivi për pushtet është një tipar krejt i qëndrueshëm i personalitetit, i cili

është mësuar që herët dhe shprehet në lloj-lloj situatash.

Motivi i atashimit.

Njeriu e shpeh nevojën e vet për atashim duke kërkuar dhe formuar lidhje me njerëz të

tjerë dhe duke punuar që të pranohet dhe ti përkasë grupeve të njerëzve. Kjo përvojë

është edhe tipar i personalitetit dhe motiv. Si tipar i personalitetit atashimi mbetet

konstant gjatë gjithë jetës së individit. Si motiv brenda individit atashimi është një

gjendje që nxitet ose jo në situata të caktuara. Individët me motiv të fortë atashimi mund

të shihen më së shumti duke qëndruar me njerëz të tjerë. Ata janë më shumë të prirur të

gjenden në bashkëveprim me të tjerët, sesa ata që këtë motiv e kanë të dobët. Ata

gjithashtu kanë prirje të shmangin garën dhe konfliktin dhe prandaj nuk arrijnë shpesh të

zënë pozita drejtuese. Disa studime bëjnë të ditur se njerëzit me nevojë shumë të lartë për

atashim janë më pak të shquar, kanë më shumë ankthe për marrdhëniet shoqërore dhe i

frikëson mosmiratimi i të tjerëve. Këta individë priren që edhe nevojën për miratim social

ta kenë më të lartë. Por të dhënat tregojnë gjithashtu se shpesh njerëzit që duken më të

pavarur janë ata që kanë pasur në fëmijërinë e tyre mbështetjen më të madhe sociale.

Sjellja njerëzore është jashtëzakonisht komplekse dhe prandaj nuk është shumë e vështirë

të kuptohet arsyeja pse secila nga teoritë e motivacionit më vete nuk mund të shpjegojë

gjithçka ne bëjmë.


psikologji pytje dhe pergjigje, test psikologji, teste psikologjike, psikologji mjekesore, psikologjia mjekesore, mjekesi psikologji, shkenca e psikologjise, efekte paranormale,