Monday, November 22, 2021

Çfarë janë noduset e Tiroides?

Nga Alket Koroshi, mjek nefrolog

Nyjet e tiroides janë gunga të ngurta ose të mbushura me lëng që formohen brenda tiroides tuaj, një gjëndër e vogël e vendosur në bazën e qafës, pak mbi kockën e gjoksit.

Shumica e nyjeve të tiroides nuk janë serioze dhe nuk shkaktojnë simptoma. Vetëm një përqindje e vogël e nyjeve të tiroides janë kanceroze.

Shpesh nuk mundet ta dini se keni një nyjë tiroide derisa mjeku juaj ta zbulojë atë gjatë një ekzaminimi rutinë mjekësor. Ose mjeku juaj mund ta zbulojë atë gjatë një skanimi që është bërë për një arsye tjetër shëndetësore. Megjithatë, disa nyje tiroide mund të bëhen mjaft të mëdha sa të jenë të dukshme ose të vështirësojnë gëlltitjen ose frymëmarrjen.

Simptomat

Shumica e nyjeve të tiroides nuk shkaktojnë shenja ose simptoma. Por herë pas here disa nyje bëhen aq të mëdha sa mund të:
Ndjehet
Të shihet, shpesh si një ënjtje në bazën e qafës
Të shtypë grykën tuaj ose ezofag, duke shkaktuar gulçim ose vështirësi në gëlltitje

Në disa raste, nyjet e tiroides prodhojnë tiroksinë shtesë, një hormon i sekretuar nga gjëndra tiroide. Tiroksina shtesë mund të shkaktojë simptoma të mbiprodhimit të hormoneve tiroide (hipertiroidizëm), si p.sh.

Humbje peshe e pashpjegueshme
Djersitje e shtuar
Dridhja
Nervozizmi
Rrahje të shpejta ose të parregullta të zemrës

Vetëm një numër i vogël i nyjeve të tiroides janë kancerogjene. Por përcaktimi se cilat nyje janë kanceroze nuk mund të bëhet vetëm duke vlerësuar simptomat tuaja. Shumica e nyjeve kancerogjene të tiroides rriten ngadalë dhe mund të jenë të vogla kur t’i zbulojë mjeku juaj. Kanceret agresive të tiroides janë të rrallë me nyje që mund të jenë të mëdha, të forta, të fiksuara dhe me rritje të shpejtë.

Kur duhet të shihni një mjek?

Megjithëse shumica e nyjeve të tiroides janë jo kanceroze dhe nuk shkaktojnë probleme, kërkoni nga mjeku juaj të vlerësojë çdo ënjtje të pazakontë në qafën tuaj, veçanërisht nëse keni probleme me frymëmarrjen ose gëlltitjen. Është e rëndësishme të vlerësohet mundësia e kancerit.

Kërkoni kujdes mjekësor nëse zhvilloni shenja dhe simptoma të hipertiroidizmit, të tilla si:

Humbje peshe e papritur edhe pse oreksi juaj është normal ose është rritur
Një zemër që rreh
Probleme me gjumin
Dobësi muskulore
Nervozizëm

Shihni gjithashtu mjekun tuaj nëse keni shenja dhe simptoma që mund të nënkuptojnë se gjëndra tiroide nuk po prodhon mjaftueshëm hormone tiroide (hipotiroidizëm), të cilat përfshijnë:
Ndjenja e të ftohtit
Ndjeheni më shpet të lodhur
Lëkurë të thatë
Probleme me kujtesën
Depresioni
Kapsllëk

Shkaqet

Disa kushte mund të shkaktojnë zhvillimin e nyjeve në gjëndrën tiroide, duke përfshirë:

Rritja e tepërt e indit normal të tiroides. Një rritje e tepërt e indit normal të tiroides nganjëherë quhet adenomë e tiroides. Është e paqartë pse ndodh kjo, por nuk është kancerogjene dhe nuk konsiderohet serioze nëse nuk shkakton simptoma shqetësuese nga madhësia e saj.

Disa adenoma të tiroides çojnë në hipertiroidizëm.

Kist i tiroides. Kavitetet e mbushura me lëngje (cistat) në tiroide më së shpeshti rezultojnë nga adenomat degjeneruese të tiroides. Shpesh, përbërësit e ngurtë përzihen me lëng në cistat e tiroides. Kistet janë zakonisht jo kanceroze, por ato herë pas here përmbajnë përbërës të ngurtë kanceroz.

Inflamacion kronik i tiroides. Sëmundja e Hashimotos, një çrregullim i tiroides, mund të shkaktojë inflamacion të tiroides dhe të rezultojë në nyje të zgjeruara. Kjo shpesh shoqërohet me hipotiroidizëm.

Gusha multinodulare. Termi goiter përdoret për të përshkruar çdo zmadhim të gjëndrës tiroide, që mund të shkaktohet nga mungesa e jodit ose një çrregullim i tiroides. Një goiter multinodular përmban nyje të shumta të dallueshme brenda strumës, por shkaku i saj është më pak i qartë.

Kancer i tiroideve. Shanset që një nodul të jetë kanceroz janë të vogla. Megjithatë, një nyjë që është e madhe dhe e fortë ose shkakton dhimbje ose parehati është më shqetësuese. Ju ka të ngjarë të dëshironi ta kontrolloni atë nga mjeku juaj.

Disa faktorë rrisin rrezikun e kancerit të tiroides, të tilla si një histori familjare e kancerit të tiroides ose kancereve të tjera endokrine dhe një histori e ekspozimit ndaj rrezatimit nga terapia mjekësore ose nga pasojat bërthamore.

Mungesa e jodit. Mungesa e jodit në dietën tuaj ndonjëherë mund të shkaktojë që gjëndra tiroide të zhvillojë nyje tiroide. Por mungesa e jodit është e pazakontë në Shtetet e Bashkuara, ku jodi shtohet në mënyrë rutinore në kripën e tryezës dhe ushqime të tjera.

Komplikimet që lidhen me disa nyje tiroide përfshijnë:
Probleme me gëlltitjen ose frymëmarrjen. Nyjet e mëdha ose struma shumënodulare mund të pengojnë gëlltitjen ose frymëmarrjen.

Hipertiroidizmi. Problemet mund të ndodhin kur një nyjë ose gusha prodhon hormon tiroide, duke çuar në një sasi të tepërt të hormonit në trup. Hipertiroidizmi mund të rezultojë në humbje peshe, dobësi të muskujve, intolerancë ndaj nxehtësisë dhe ankth ose nervozizëm.

Komplikimet e mundshme të hipertiroidizmit përfshijnë një rrahje zemre të çrregullt, kocka të dobëta dhe krizë tirotoksike, një intensifikimi i rrallë por potencialisht kërcënues për jetën e shenjave dhe simptomave që kërkon kujdes të menjëhershëm mjekësor.

Probleme që lidhen me operacionin e nyjeve të tiroides. Nëse mjeku juaj rekomandon kirurgji për të hequr një nyjë, mund t’ju duhet të merrni terapi zëvendësuese të hormoneve tiroide për pjesën tjetër të jetës tuaj.

No comments:

Post a Comment