Varianti britanik i Covid-19 i afrohet Shqipërisë, Kosova konfirmon tre raste

 

Pas Maqedonisë së Veriut, e cila raportoi pak ditë më parë një rast me variantin e ri të Covid-19, edhe Kosova regjistron tre raste me variantin britanik të Koronavirusit.

Lajmin e jep vetë ministri në detyrë i Shëndetësisë, Armend Zemaj.

Ai ka thënë se nga mostrat e dërguara në Berlin, tri prej tyre janë pozitivë me variantin e ri të Covid-19.

“Ditëve të kaluara Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike ka dërguar 30 mostra për testim në Berlin të Gjermanisë me qëllim të hulumtimit rreth pranisë së varianteve të reja të koronavirusit në Kosovë pas shfaqjes së tij në më shumë se 70 vende të tjera të botës. Nga interesimi jonë i përgjithshëm rezultatet e këtyre analizave kanë treguar se tri mostra kanë rezultuar pozitiv me variantin britanik B117. Ky variant e dini është raportuar për herë të parë më 14 dhjetor 2020 dhe ne si Republikë e Kosovës menjëherë kemi marrë masat duke pezulluar të gjitha fluturimet me këtë shtet”, ka thënë ndër të tjera Zemaj gjatë një konference për shtyp.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, varianti britanik i COVID-19 është përhapur në 70 shtete.

Në të dhënat e fundit epidemiologjike, OBSH bëri me dije pak ditë më parë se, lloji tjetër i virusit zbuluar në Afrikën e Jugut është përhapur në 31 shtete dhe variant i zbuluar në Brazil në 8 shtete.

Varianti i zbuluar për herë të parë në Mbretërinë e Bashkuar ka treguar të ketë transmetueshmëri relativisht më të madhe,  ndërsa ekspertët janë shprehur besimplotë se vaksinat aktuale funksionojnë edhe ndaj këtij mutacioni.

Përzgjedhja e gjinisë së fëmijës me IVF: Detajet e trajtimit dhe procedura

Përshtati në shqip: Daniela Burnazi

Shumë çifte, për arsye dhe besime të ndryshme, dëshirojnë të zgjedhin gjininë e fëmijës së tyre të ardhshëm. Çuditërisht, përparimet shkencore lejojnë që përzgjedhja gjinore e fëmijëve të ardhshëm të bëhet me saktësi gati 100%.

Fakte të Shpejta Për Përzgjedhjen e Gjinisë së fëmijës

Megjithëse është ligjërisht e ndaluar, shumë spitale dhe klinika private bëjnë përzgjedhjen e gjinisë së fëmijës përmes fekondimit in virto

Sipas mjekëve përzgjedhja e gjinisë është e mundur sepse meshkujt dhe femrat kanë kombinime të ndryshme të kromozomeve seksuale. Femrat kanë një palë kromozome XX dhe meshkujt një palë kromozome XY. Të jesh në gjendje të zgjedhësh në mënyrë selektive spermatozoidet që përmbajnë një kromozom të dëshiruar X ose Y ose embrione që përmbajnë çifte kromozomash XX ose XY i mundëson dikujt të zgjedhë gjininë e fëmijës së tij.

Përzgjedhja gjinore nuk është një shërbim i vetëm. Metoda e preferuar e përzgjedhjes së gjinisë përfshin Fekondimin In Vitro (IVF) së bashku me Testimin Gjenetik të Preimplantimit (testimi embrional – i njohur gjithashtu si PGS ose PGD).

Si funksionon përzgjedhja gjinore?

Gjinia e foshnjës përcaktohet nga dy kromozome të njohura kolektivisht si Kromozomet e Seksit. Qelizat e vezëve nga femra mbajnë gjithmonë një kromozom X ndërsa spermatozoidi mashkull mbart një kromozom X ose Y. Nëse një spermë me një kromozom X takon vezën e nënës, atëherë embrioni dhe foshnja që rezulton do të jenë një vajzë me një kromozom XX. Nëse një spermë me një kromozom Y fekondon qelizën vezë të gruas, atëherë fëmija që rezulton do të jetë një djalë me një kromozom XY.

Siç e dini tashmë, ekziston një ndarje 50/50 midis djemve dhe vajzave të krijuara natyrshëm..

Hapat e hollësishëm të përzgjedhjes gjinore të IVF

Për shkak se përzgjedhja e saktë e gjinisë kërkon Fekondim In Vitro, i cili në vetvete është një proces mjaft intensiv, është e rëndësishme të kuptohet të paktën në një nivel bazë, se çfarë do të përfshijë i gjithë procesi. Në përgjithësi, IVF ka 4 hapa kryesorë:

Stimulimi i vezoreve: Gruas i jepen medikamente me bazë hormonesh me qëllim që të lëshojë sa më shumë vezë të zhvilluara plotësisht dhe me “një cilësi më të lartë” (në krahasim me ato që bëhen zakonisht.

 Marrja e vezëve: Heq vezët nga vezoret.

Laboratori i Embriologjisë: Fertilizimi i vezëve, zhvillimi i embrionit për 3-7 ditë

Transferimi i embrionit: Është procesi i vendosjes së embrionit përsëri në mitrën e gruas.

Faza 1: Cikli i Bërjes dhe Testimit të Embrioneve

Stimulimi i vezoreve: Siç e thamë dhe më sipër, gruaja merr medikamente me bazë hormonesh me qëllim që të prodhojë sa më shumë vezë. Këto medikamente stimuluesi fillojnë në ditët 2-4 të ciklit menstrual dhe merren për 10 ditë. Ideja është se sa më shumë vezë të prodhohen aq më shumë embrione do të ketë aq më shumë embrione të gjinisë së dëshiruar dhe aq më shumë shanse për të arritur një lindje të gjallë nga një embrion që ka gjininë e dëshiruar.

Marrja e vezëve: rikthimi i vezëve është procedura kirurgjikale që mbledh vezët nga vezoret. Zakonisht zhvillohet rreth 12 ditë pas fillimit të medikamenteve stimuluese, por mund të ndryshojë në varësi të përgjigjes që ka gruaja ndaj medikamenteve. Është një procedurë mjaft e lehtë për sa i përket ndërhyrjes. Nuk kërkon prerje apo qepje dhe nuk përdor anestezi të përgjithshme. Pacientes i përdoret anestezi lokale ndërsa  një gjilpëre aspiratuese drejtohet me ultratinguj përmes vaginës dhe në vezore. Pasi të hiqen nga vezoret, epruvetat që përmbajnë lëngun folikular dhe vezët e pjekura çohen menjëherë në laboratorin e embriologjisë.

Laboratori i Embriologjisë: Hapat që ndodhin brenda laboratorit të embriologjisë gjatë përzgjedhjes së gjinisë mund të ndahen në 5 hapa kryesorë:

Izolimi: Sapo vezët të jenë brenda laboratorit, një embriolog do të kontrollojë lëngun folikular dhe do të izolojë çdo vezë që gjendet. Ajo do të vendoset menjëherë në një media ushqyese duke imituar mjedisin e tubit fallopian.

Fekondimi: Përafërsisht 4 orë nga koha e rikuperimit, embrionet do të fekondohen duke përdorur ICSI ose metoda konvencionale të fekondimit.

Zhvillimi i embrionit: Pas fekondimit, embrionet do të rriten në laborator për 5-7 ditë. Ndërsa në një cikël standard IVF, është e mundur të transferohen embrionet vetëm pas 3 ditësh (kur ato janë në një fazë çarjeje të zhvillimit) testimi gjenetik mund të kryhet vetëm në embrione blastociste që zakonisht zhvillohen në ditën 5 (por mund të zhvillohen edhe pak më vonë).

Biopsia e embrionit: Në fazën e blastocistit, embrioni përbëhet nga dy lloje të ndryshme të indeve embrionale. Njëri prej atyre grupeve të qelizave do të bëhet fetus, tjetri do të bëhet placentë. Biopsia bëhet duke përdorur një lazer shumë të specializuar dhe të përqendruar i cili heq një numër të vogël (zakonisht 3-6 qeliza) nga grupi i qelizave që do të bëhen placentë (e quajtur tropektodermë). Këto qeliza më pas etiketohen, përpunohen dhe dërgohen në mënyrë të përshtatshme në një laborator gjenetik të palëve të treta për analiza.

Ngrirja e embrionit: Ngrirja e embrioneve lejon kohën e nevojshme për të marrë rezultatet e testimit gjenetik dhe praktikisht nuk ka asnjë efekt në cilësinë ose shanset e suksesit të një transferimi pasues. Në fakt, ka disa prova që sugjerojnë se transferimi i ngrirë rezulton në shanse më të larta për një pjesë të konsiderueshme të atyre që i nënshtrohen IVF.

Testimi gjenetik: Testimi gjenetik kryhet nga një laborator gjenetik duke përdorur një teknikë të njohur si Testim Gjenetik Preimplantimi për Aneuploidet (PGT-A) e cila analizon numrin dhe llojin e kromozomeve në secilën qelizë. Me analizën kromozomike të bërë, grupi i qelizave që i përkasin një embrioni specifik do të etiketohen si XY ose XX së bashku me informacione të tjera themelore që kanë të bëjnë me numrin e kromozomeve në secilën qelizë. Me këtë informacion, prindërit e synuar dhe klinika e pjellorisë  mund të përgatiten për një Transferim të Embrionit të Ngrirë duke përdorur një embrion të shkrirë të seksit të dëshiruar.

Faza 2: Transferimi i embrionit të ngrirë duke përdorur një embrion me seksin e dëshiruar

Një transferim i embrionit të ngrirë është shumë më i thjeshtë se faza e parë e një cikli IVF dhe përfshin vetëm dy hapa kryesorë:

Zhvillimi i rreshtimit të mitrës: Kur të transferohet një embrion me IVF, është e rëndësishme që mitra të jetë në përgatitje optimale që embrioni të implantohet në rreshtimin endometrial. Në këtë fazë këshillohet që gruaja të marrë estrogjen dhe progresteron për një periudhë kohe para dhe pas transferimit të embrionit.

Transferimi i embrionit të ngrirë: Pasi të shkrihen, embrionet do të ngarkohen në një kateter transferimi të gradës mjekësore, do të kalojnë përmes vaginës dhe qafës së mitrës dhe më pas në mitër. Gruaja tani është shtatzënë (derisa të provohet e kundërta) me një embrion që do të rritet në një fetus dhe fëmijë të seksit që ata zgjedhin./ shëndeti.com.al/ CNY Fertility

Vaksina e re Novavax rezulton 89% efektive kundër variantit britanik të Covid

Provat laboratorike të vaksinën Novavax japin shpresë n luftën kundër variantit të ri britanik të Covid. BBC bën me dije se kjo vaksinë është testuar në Britaninë e Madhe dhe ka rezultuar deri në 89.3% efektive kundër variantit të ri të Covid.Ndërkohë në Afrikën e Jugut ku është shfaqur një variant më agresiv i virusit kjo vaksinë ishte jo më shumë se 60% efektive.

Pas publikimit te provave laboratorike ka ardhur një reagim dhe nga Kryeministri Boris Johnson, i cili tha se rregullatori i ilaçeve do të nisë vlerësimin e vaksinës.

Deri tani qeveria e Britanisë ka porositur 60 milionë doza të vaksinës, prodhimi i të cilave do të bëhet në Stockton-on-Tees në Anglinë veri-lindore.

Por edhe se provat e vaksinës kanë rezultuar shpresëdhënëse, dozat e para pritet që të dorëzohen në gjysmën e dytë të vitit, nëse miratohen për përdorim nga Agjencia Rregullatore e Barnave dhe Produkteve Shëndetësore.

Britania e Madhe ka miratuar deri më tani tre vaksina të koronavirusit për përdorim urgjent, vaksinën nga Universiteti i Oksfordit dhe AstraZeneca, nga Pfizer dhe BioNTech dhe nga Moderna.

Por edhe pse Britania ka avancuar shumë me procesin e vaksinimit, sërish përhapja e Covid është e madhe dhe vendi po përballet me një krizë shëndetësore./tvklan.al

Dr. Entela Basha: Mosmarrja e rregullt e terapisë në ditët pas Covid-it shkak për trombozë dhe hemorragji të trurit

Neurologjia është specialitet mjekësor që ka të bëjë me çrregullime të sistemit nervor. Këto sëmundje mund të prekin gjithsecilin nga ne dhe këtu mund të përmendim sëmundje si: epilepsia, hernie diskale, sëmundjet e sistemit nervor periferik etj. Në një intervistë për gazetën “Shëndet plus” mjekja neurologe Entela Basha tregon më shumë rreth këtyre patologjive neurologjike.

Doktoresha, cilat janë patologjitë neurologjike  më të shpeshta që shfaqen tek të rriturit?

Në neurologji, patologjitë më të shpeshta janë ato që kërkojnë hospitalizim dhe këto sëmundje janë kryesisht:

• Aksidentet cerebrovaskulare, të cilët janë infarktet dhe hemorragjitë e trurit. Këto kërkojnë hospitalizim sepse fillojnë në mënyrë të menjëhershme dhe akute.
• Epilepsia, kur i sëmuri pëson kriza për herë të pare, kërkojnë hospitalizim për të gjetur shkakun e krizave nga erdhi tek moshat e mëdha.
• Sëmundjet si, skleroza multiple.
• Sëmundjet e sistemit nervor periferik, këtu përmend polineuropatinë, që shkakton dëmtim të nervave, të gjymtyrëve të cilat mund të kenë shumë shkaqe se nga vjen kjo sëmundje duke filluar nga shkaqet metabolike, infeksioze, diabeti.
• Hernie diskale edhe kjo është një sëmundje e shpeshtë në neurologji.

Këto që përmenda janë më të shpeshtat, pastaj ka dhe sëmundje të rralla.

Në këto patologji që ju përmendët cila është mosha më e prekur?

Aksidentet vaskulare celebrale janë kryesisht sëmundje e moshës mbi 65 vjec.

Epilepsia është një sëmundje që mund ti prekë të gjitha moshat, nuk ka një moshë të caktuar por më e shpeshtë është tek fëmijët dhe të rinjtë sesa tek më të rriturit.

Sëmudjet demielinizante janë sëmundje kryesisht të moshave të reja, fillimin mund ta kenë nga mosha 15 vjeç e lart.

Polineuropatitë janë të përhapura përsa i përket moshës, i kemi edhe tek moshat e reja dhe tek moshat e mësha e mëdha.

Më të prekur nga hernia diskale, janë mosha mbi 35 veç, pra është mosha që është më aktive për punë.

Cili është shkaku për këto sëmundje?

Për sëmundjen që përmenda të parën e cila ishte aksidentet cerebrovaskulare (infraktet dhe hemoragjitë e trurit), shkaqet janë:

• Hipertensioni, është primar
• Çrregullimet kardiake
• Diabeti
• Çrregullimet e kaugulimit të gjakut
• Mënyra e jetesës
• Obeziteti
• Duhanpirja
• Alkooli

Heria diskale vjen si pasojë e sforcimeve fizike, ngritjen e peshave, trauma, mënyra e qëndrimit ulur, në këmbë, ato që punojnë me orare të zgjatura. Të gjithë janë persona që kanë risk për të dëmtuar kolonën.

Theksoj, që tek hernia diskale ka shumë rëndësi pesha e trupit. Nëse ti ke një peshë të madhe, kolona sforcohet më shumë, nëse ke peshë më të vogël është më mirë sepse nuk duhet sforcim. Ka shumë rëndësi mënyra e trajtimit pas, sepse nuk është thjesht mjekimi me medikamente ose ndërhyrja kirurgjikale. Ka shumë rëndësi mënyra e qëndrimit, postura e trupit, ushtrimet fizike. Peshën më të madhe në këtë sëmundje e luan mënyra e jetesës, mënyra se si punon, ushtrimet fizike që duhet të bësh. Ushtrimet fikzike kanë shumë rëndësi.

Kemi shtim të rasteve apo reduktim të tyre me patologji neurologjike?

Reduktim jo nuk ka. Kemi shtim të rasteve të sëmurve më patologjitë nervore.

Kjo ndodh, sepse mënyra e jetesës e nuk është e shëndetshme. Është vënë re që sëmundja e hipertensionit dhe çrregulimet e ritmit kardiak janë sëmundje që po i hasim edhe tek te rinjtë. Kemi 45 vjeçarë me hipertension që më përpara nuk ka qenë kaq e përhapur si sëmundje. Kemi edhe diabetin që nuk po prek vetëm moshat e treta por edhe moshat më të reja. Duke qenë se këto njihen si faktor risku për sëmundjet që përmenda me lart, shtimi i tyre, shton edhe të sëmurët me patologji nervore.

Si po ndikon COVID-19 tek këta të sëmurë?

COVID -19 si në çdo sëmundje tjetër ndikon edhe tek këto patologji duke i rritur incidencën dhe prevalencën e tyre.

Rrit kryesisht incidencën dhe prevalencën tek sëmundjet cerebrovaskulare duke ditur se dy nga mekanizmat e veprimit të COVID-19 janë:

• procesi i inflamacionit
• procesi i ndryshimit në kaskadën e kaugulimin e gjakut.

Këto dy mekanizma bëjnë që të rritet incidenca e sëmundjeve celebrovaskulare.

Po bëhet gati 1 vit që ne po jetojmë me pandeminë dhe po shikojmë edhe efektet anësore tek personat postCOVID. Këto efekete anësore sigurisht që manifestohen me rritje te prevalencës dhe incidencës të të gjithave sëmundjeve, por edhe tek sëmundjet neurologjike. 4 deri ne 6 jave pas kalimit të virusit dhe mosmarrjes së rregullt të terapisë së antikaugulimit dhe antiagregimit bën që të rritet incidenca e sëmundjeve celebrovaskulare, kryesisht në moshat e treat. Duhet vazhduar mjekimi edhe pasi e kanë kaluar virusin (kuptohet që mjekimi gjithmonë i përcaktuar nga mjeku).

A po ngurrojnë njerëzit nga frika e COVID-19 për t’ju drejtuar spitalit?

Jo! Kjo për arsye se sëmundjet tona janë sëmundje akute. Nëse i ndodh një paralizë krahu, humbje ekuilibri individi me patjetër është i detyruar të vijë në spital. Mendoj se mosardhja ne spital për shkak të COVID-19 ndikon tek sëmundjet kronike. E “zvarrisin” vajtjen në spital nga frika me idenë se nëse nuk e bëjnë kontrollin në datën e caktuar shkojnë në një datë tjetër por, në neurologji ai është i detyruar të vijë me patjetër sespe është rast akut.  Pacientit nuk i pret puna të mos vijë. I duhet të vijë me doemos sepse mund ti ketë rënë paralizë e nuk flet dot.

Ka patur reduktim të urgjecave në këtë shërbim?

Me mbylljen në mars normalisht  ra fluksi i urgjencave. Ka patur një rënje  të lehtë në numër në krahasim të dy viteve me para. Shërbimi ka punuar me kapacitet të plotë të stafit, nuk ka patur reduktim të stafit.

Unë si mjeke neurologe do doja të jepja një këshillë për popullatën e gjërë:

Ushqehuni sa më shëndetshëm, bëni aktivitet fizik dhe reduktoni  përdorimin e duhanit dhe alkoolit. Nëse i bëni këto gjëra do jetoni më mirë si nga ana fizike ashtu edhe nga ana mendore.

 

 

 

 

Koliti Ulçeroz: Sëmundja inflamatore e zorrës, ja cilat janë grupmoshat më të rrezikuara

D.SH.M. Marsela Sina, Shërbimi i Gastrohepatologjisë

 Çfarë është Koliti ulçeroz dhe cilat grupmosha janë më të rrezikuara?

Koliti ulçeroz është një sëmundje inflamatore që prek kryesisht mukozën e rektumit dhe anën e majtë të zorrës së trashë, por ndonjëherë edhe të gjithëatë. Është sëmundje kronike, me alternime të periudhave të qetësisë me ato të acarimit, të cilat karakterizohen nga heqja e barkut (diarreja) dhe gjakrrjedhja (rektorragjia).

Shfaqet kryesisht në moshat e reja dhe të mesme, më ipranishëm në zonat urbane se ato rurale. Çdo person që vuan nga koliti ulçeroz është i veçantë në mënyrën e shfaqjes së sëmundjes; shumë pacientë shfaqin forma me acarime të lehta dhe periudha të gjata qetësie, ndërsa të tjerë, rreth 10% e rasteve,shfaqin forma të rënda të sëmundjes, me komplikacione lokale dhe sistemike.

Shkaktarët, simptomat, diagnostikimi dhe trajtimi i Kolitit ulçeroz

Shumë studime janë kryer për të përcaktuar faktorët shkaktarë. Aktualisht mendohet që nga koliti ulçeroz preken individë gjenetikisht të predispozuar, sistemi imunitar i të cilëve nuk reagon në mënyrë efikase ndaj një faktori agresiv të jashtëm (virus, bakterie, etj.).

Shenjat klinike varen nga shkalla e inflamacionit dhe gjatësia zorrës së prekur. Nisur nga kjo e fundit, koliti ulçeroz klasifikohet nëtre forma (Figura 1):

• Proctitis: sëmundja është e kufizuar në rektum;
• Kolit i anës së majtë: patologjia prek edhe pjesën zbritëse të kolonit deri në fleksurën hepatike;
• Pankolitis: kur preket thuajse gjithë gjatësia e zorrës së trashë.

Pavarësisht formës, periudhat e acarimit karakterizohen nga:

 

Diarreja, e cila përgjithësisht fillon në orët e para të mëngjesit, shoqërohet me mukus, gjak dhe ndjenjën e urgjencës për të shkuar në banjë.

Dhimbjet e barkut në formë krampesh.

Ndjenja e pafuqisë dhe lodhjes e cila mund të vijë si pasojë e pagjumësisë apo edhe anemisë.

Mungesë oreksi dhe rënie në peshë.

Anemi dhe ndonjëherë edhe temperaturë të lartë.

 

 

Është e rëndësishme që me fillimin e diarresë dhe rektorragjisë pacientët të paraqiten menjëherë pranë mjekut të familjes. Më pas pacienti i referohet mjekut gastroenterolog, i cili në bazë të shenjave klinike, të dhënave laboratorike dhe imazherike përcakton diagnozën, dhe vlerëson gravitetin e sëmundjes.

Ekzaminimi më i rëndësishëm është ai endoskopik i zorrës së trashë (kolonoskopia). Kjo metodë mundëson vlerësimin e shtrirjes dhe shkallës së inflamacionit si dhe marrjen e grimcave indore (biopsi) për studim histologjik.

Trajtimi i sëmundjes ka për qëllim kryesor të dominojë periudhat e acarimit  dhe të ndihmojë në mbajtjen sa më afatgjatë të periudhave të qetësisë. Kjo nënkupton marrjen e mjekimit për periudha të gjata, mundësisht disa vjeçare. Grupet kryesore të medikamenteve që përdoren janë:aminosalicilatet (mesalazinë, sulfasalazinë); kortizonikët (prednison, prednisolon, metilprednisolon, budesonide, hidrokortizon); të cilët përdoren kryesisht gjatë periudhave të acarimit; si edhe imunosupresorët (azatioprinë).

Klasa më e re e medikamenteve janë preparatet biologjikë. Barnat Anti–TNF (infliksimab, adalimumab, golimumab) bllokojnë një proteinë të quajtur TNF (tumor necrosis factor) duke parandaluar kështu inflamacionin. Fatmirësisht, ky grup medikamentesh gjendet në vendin tonë dhe është 100% i rimbursueshëm. Vedolizumabi, është një tjetër preparat biologjik i cili ul inflamacionin duke bllokuar lëvizjen e qelizave të bardha drejt zorrës së trashë./QSUT

Si mund të menaxhohet temperatura e fëmijëve në kushte shtëpie?

Nga Dr. Albert Lama për Qendrën Spitalore Universitare “Nënë Tereza”

Përsa i përket menaxhimit të temperaturës në kushte ambulatore ose shtëpie, fillimisht duhet ti rekomandohet që të përdorë një dozë paracetamoli, pra flasim për një temperaturë që është ë menaxhueshme në kushte shtepie (nën 39 gradë).

Nuk është vetëm temperatura ajo me të cilën ti do ta gjykosh fëmijën nëqoftëse është për tu paraqitur në urgjencë apo jo. Temperatura ka një variacion goxha të madh, psh kemi dhe statuse në  të cilat, temperatura në gjuhën mjekesore quhen frisone, pra kur bën një ngritje të menjëhershme. Në këto raste prindi nuk duhet të bëjë vëtë-trajtimin e tij në kushte shtëpie. Prindi duhet të paraqitet tek mjeku i familjes ose në urgjencë, për ta vlerësuar cfarë origjine ka ajo temperaturë. Nuk duhet prindërit të bëjnë vetë gjykimin  që është me grip dhe kaq. Fillimisht duhet të drejtohet fillimisht tek mjeku i familjes, dhe nëse gjykohet emergjencë për  një trajtim të mëtëjshëm, pacientët e vegjël drëjtohen në Urgjencë.

Çfarë rekomandime mund të jepni?

Ushqimi duhet të jetë me një dietë sa më të pasur me zarzavate e fruta, gjithmonë me ushqimet që i përkasin stinës. Nuk rekomandohet të përdoren gjëra të konservuara.

Për të parandaluar infeksionet nuk mund të bësh dicka specifike, pasi infeksionet virale janë infeksione aerogene.  Por shumë të rëndësishme janë respektimi i kushteve higjeno-sanitare dhe kushteve të përgjithshme të akomodimit për fëmijën e tij, siç janë: mbajtja e një tempërature ambient normale, as e lartë dhe as e ulët, sin ë shtëpi ashtu edhe në shkolla apo kopshte.

Rukola: Ja vetitë terapeutike dhe tretëse që ka

Përshtati në shqip: Daniela Burnazi

Rukola përmban sulforafano dhe beta karotene, dy përbërës që kanë një rol të rëndësishëm në parandalimet e tumoreve. Rukola do ju ndihmojë të ndiheni më mirë, falë përfitimeve të saj pastruese, tretëse dhe tonifikuese. Kjo perime e jashtëzakonshme parandalon ulcerat, gastritet dhe problemet e mëlçisë, pasi largon lëngjet e tepërta dhe toksinat.

Ajo është një burim i pasur me vitaminë A, fibra, vitaminë C, vitaminë K, folat, hekur, kalcium, fosfo Rukola përmban nivel të lartë klorofili i cili pengon dëmtimin e AND-së dhe mëlçisë të shkaktuar nga aflatoksina, substance kancerogjene që krijohet në myl dhe më së shpeshti gjendet në misër, kikirika dhe në frutat e arrës.r, magnez, mangan dhe kalium.

Rukola stimulon oreksin, por edhe prodhimin e lëngjeve gastrite. Nëse e konsumoni në mënyrë të rregullt, nuk do të keni më probleme me gazrat intestinale, ndërsa do të përmirësoni tretjen e tyre. Përmbajtja e lartë e glukozinoleve lufton viruset dhe bakteret.

Nëse nuk mjafton kjo, ju themi se rukola ka shumë pak kalori (vetëm 25 kalori për 100 g raketa). Ka nga ata që e preferojnë rukolën për veprimin e saj qetësues. Romakët e lashtë e përdornin atë për të përgatitur filtrat e dashurisë.

Kalojmë te pesha: rukola nxit metabolizmin tuaj dhe gjendet gjithnjë në dietat e dobësimit. Edhe për kë vuan nga anemia, është ndër perimet që duhet konsumuar me sasi të mëdha pasi përmban shumë hekur. / shëndeti.com.al / health

Shifra alarmante/ Sot 11 viktima, mbi 300 të infektuar vetëm në Tiranë!

Sot janë kryer 3891 testime dhe kanë rezultuar pozitivë 887 qytetarë. Rastet pozitive të konfirmuara janë identifikuar në këto bashki: 330 raste në Tiranë, 56 raste në Durrës, 55 raste në Vlorë, 43 raste në Lushnje, 38 raste në Fier, 34 raste në Elbasan, 23 raste në Berat, 21 raste në Kurbin, 19 raste në Shkodër, 18 raste në Kavajë, 17 raste në Krujë, Lezhë, 16 raste në Kamëz, 14 raste në Mallakastër dhe Gramsh, 13 raste në Kukës, 12 raste në Gjirokastër, Sarandë, 11 raste në Kuçovë, 10 raste në Librazhd, 8 raste në Pogradec, 7 raste në Mirditë, Delvinë, Malësi e Madhe, Shijak, 6 raste në Mat, Divjakë, Dibër, Skrapar, 5 raste në Patos, 4 raste në Korçë, Has, Ura Vajgurore, Vau i Dejës, Vorë, 3 raste në Rrogozhinë, Peqin, Poliçan, 2 raste në Tropojë, Tepelenë, Belsh, Prrenjas, Bulqizë, Himarë, Klos, 1 rast në Devoll, Selenicë, Rroskovec, Cërrik, Këlcyrë, Libohovë. Në 24 orët e fundit janë shëruar 523 qytetarë, duke e çuar numrin e të shëruarve 45,906 që nga fillimi i epidemisë. Aktualisht në 4 spitalet COVID, po trajtohen 292 pacientë, 21 në terapi intensive nga të cilët 5 pacientë janë të intubuar. Me gjithë përpjekjet e stafit mjekësor, 11 qytetarë e kanë humbur betejën me COVID19 në spitalet COVID. 8 qytetarë nga Tirana, 2 qytetar nga Kavaja, 1 qytetar nga Mirdita, të moshave 54-86 vjeç

Paris Hilton 39-vjeçarja merr vendimin dhe nis procesin In Vitro, ajo tregon per procesin dhe per zgjedhjen e gjinisë së fëmijëve

Të martën, 39-vjeçarja tha se ajo dhe partneri i saj, Carter Reum, janë në rrugë e sipër sa i takon prindërimit, shkruan “Page Six”.

Aktorja i është nënshtruar procesit të fekondimit in Vitro, ku shtoi se i dashuri i saj, biznesmeni Reum, është treguar tepër mbështetës gjatë procesit. Sipas saj, fertilizimi in vitro ishte e vetmja mënyrë që ata të kishin binjakë, saktësisht një vajzë dhe një djalë.

Më tej, Paris tregon se ishte mikesha e saj, Kim Kardashian, që solli në jetë dy fëmijë përmes një nëne zëvendësuese, ajo e cila i tregoi gjithçka rreth fekondimit në fjalë.

“Nuk dija asgjë rreth kësaj. Jam shumë e lumtur që më dha këtë këshillë dhe më çoi te një specialist”.

Tashmë, Hilton e ka përfunduar procesin e marrjes së vezëve.

“Ishte e vështirë, por e dija që do t’ia vlente. E bëra disa herë. Fakti që e realizova si procedurë në praninë e Reum-it, një partner kaq mbështetës më bën të ndjehem si princeshë gjatë gjithë kohës”

Hilton e cilësoi Reum-in si djalin e ëndrrave, si dhe shprehet se është e sigurt që ai është i duhuri për të.

“Jam shumë e emocionuar për të ndërmarrë një hap të ri dhe më në fund për të pasur një jetë të vërtetë. Unë besoj që të pasurit një familje dhe fëmijë është kuptimi i jetës.

Nuk ka ndodhur si eksperiencë më parë, sepse kam ndjerë se askush nuk e ka merituar atë lloj dashurie nga unë, por tani kam gjetur më në fund njeriun që e meriton vërtet”.

Hilton, e cila mbush 40 vjeç në shkurt zbuloi edhe “sekretin” e rinisë, duke treguar se kurrë nuk ka bërë ndonjë ndërhyrje dhe se është 100% natyrale.

Ajo shtoi se një këshillë e dhënë nga nëna e saj kur ishte 7 vjeç e ka ndihmuar po ashtu.

“Nëna ime më tha të qëndroj larg diellit”, u shpreh Hilton./Panorama

Kirurgu i Traumës: Kemi mbingarkesë dhe mungesë stafi, kirurgët e QSUT-së të vijnë tek ne

Spitali Universitar i Traumës nga 20 marsi i 2020-s u kthye në spitalin që pret edhe urgjencat kirurgjikale të QSUT-së. Në QSUT u “paralizua” pjesërisht shërbimi, pasi u përqëndrua puna në pritjen dhe menaxhimin e pacientëve pozitiv me Covid.  Kjo situatë ka sjellë një mbingarkesë për stafin e Spitalit të Traumës. Në një intervistë për gazetën ‘Shëndet plus’ mjeku kirurg Sami Koçeku tregon me shumë rreth menaxhimit të shërbimit të kirurgjisë dhe mbingarkesën që kanë patur.

Doktor, si ka funksionuar shërbimi i kirurgjisë në spitalin e Traumës, a keni patur mbingarkesë?

Ne nuk kemi patur mbingarkesë gjatë pandemisë, ne kemi patur katastrofë mjeksore ose profesionale. Ashtu siç dihet që nga marsi ne presim urgjencat kirurgjikale të QSUT-së. Por që akoma po funksionon me mbingarkesë.

Do ishte shumë mirë nëse mjekët e urgjencës kirurgjikale të QSUT-së të vinin dhe të bënin roje këtu tek ne. Ne bëjmë trauma dhe kirugji të përgjithshme, ato bëjnë vetëm kirurgji të përgjithshme dhe ishim të ndarë. dhe këtu do kishim 4 kirurgë, stazhier, specializantë edhe ekipe te tjera. Kjo gjë nuk u bë, kjo është ekstremisht mbingarkesë për ne.

Si u menaxhua puna edhe pse në mbingarkesë?

 Ne kemi mbijetuar, jo menaxhuar. Deri tani ne quajmë se e kemi mbaruar misionin tonë në total, edhe pse me mbingarkesë ne ja kemi dal. Nga frika e COVID-19 njerëzit kanë frikë të vijnë në spital  dhe kur vijnë vijnë në gradë të fundit për t’i shpëtuar jetën.

Keni patur staf të infektuar me COVID-19, nëse po si e keni menaxhuar punën? Ka patur pezullim të saj?

 Po, edhe ne si çdo spital tjetër kemi patur mjekë, infermierë të infektuar. Është menaxhuar me ne që ishim mirë. Jo puna nuk është pezulluar në asnjë moment. Çdo pacient i ardhur këtu ka marrë shërbimin e merituar.

Sa është numri i operacioneve të bëra në ditë?

Mund të ketë 4-8 të kirurgji të përgjitshme, pa përmendur kirugjitë e traumës. Tek trauma ka ditë që bëjmë ka ditë që jo. E theksoj operacione të mirëfillta trauma, nuk flas për drenazhet torakale, fiksim kockash etj.  Numri i operacione të përgjithshme ka rënë në përgjithësi kjo për shkak të frikës që kanë njerëzit nga COVID-19, trajtohen në shtëpi, dhe kur vijnë, vijnë në gradë të fundit.

Kemi patur një rast me apandesit i cili kishte 5 ditë që qëndronte në shtëpi dhe erdhi në spital në gradë të fundit.

Keni vizituar të sëmurë me COVID-19?

 Po. Nuk e di saktësisht se sa por që po. Pasi është konfirmuar me COVID-19 është adresuar për tek mjeku specialist për të marrë te ai shërbimin për COVID-19.

Kemi mungesa në materiale të mbrojtjes personale, si maska, doreza?

 Jo, i kemi të gjitha nuk ka mungesa.

Gjatë kësaj periudhe kemi patur reduktim të stafit apo shtim të tij?

Saktësisht nuk e di por shikoj që ka njerëz të rinj që nuk i njoh ose njohur më parë që janë këtu, si në sallë, si në pavion të cilët nuk janë mjek por infermierë që janë prurje e re. Unë e kam kërkuar që në mars që të na vijnë edhe dy kirurg të tjerë për aq kohë sa mbajmë dhe urgjencën e kirurgjise përgjithshme, duhet të vijë dhe stafi, të dyfishohet personeli. E kërkoj në mënyrë apsolute këtë gjë. Në kirugjinë e QSUT-së po punohet vetëm me planifikime dhe kjo është luks, ndërsa këtu po punohet non-stop.

Si ndikon moti i ftohtë në shëndetin e zemrës, lëkurës dhe sistemin imunitar

Përshtati në shqip: Daniela Burnazi

Ndërsa temperaturat bien në dimër, problemet shëndetësore të lidhura me motin fillojnë të rriten. “Moti i ftohtë sjell një numër të madh rreziqesh shëndetësore, veçanërisht për të moshuarit”, thotë geriatri Dr. Suzanne Salamon, instruktor në Shkollën Mjekësore të Harvardit.

Ja rreziqet që lidhen me shëndetin në mot të ftohtë:

Në rrezik: Sistemi imunitar

Gjatë muajve të dimrit, njerëzit kalojnë më shumë kohë brenda dhe në kontakt të ngushtë me njëri-tjetrin, të tilla si në dyqane, qendra tregtare dhe restorante. Kjo do të thotë që gripi, kollitja dhe ftohjet përhapen më lehtë.

Çfarë mund të bësh: “shmangni ambientet e mbyllura, lani shpesh duart me ujë dhe sapun, kollituni në bërryl dhe jo në dorë”, thotë Dr. Salamon.

Në rrezik: Zemra

Moti i ftohtë vepron si vazokonstriktor, që do të thotë se ngushton enët e gjakut. Kjo ngre rrezikun e sulmit në zemër.

Çfarë mund të bëni: Vishuni ngrohtë kur dilni, me kapuç, doreza dhe pallto të ngrohtë. Mos bëni aktivitete të mundimshme jashtë që mund të rrisin rrahjet e zemrës në mënyrë të pakontrolluar.

Në rrezik: Lëkura

Ajri i thatë i dimrit mund të thith lagështirën nga lëkura juaj, prandaj mund të keni më shumë probleme të tilla si tharja e lëkurës, plasaritja e duarve, herpes etj.

Çfarë mund të bëni: Përdorni krem ​​hidratues me bazë vaji për të bllokuar avullimin. Bëni dush në ujë të vakët – jo të nxehtë.

Në rrezik: Temperatura e trupit

Të moshuarit janë në rrezik për hipotermi, në të cilën temperatura e brendshme e trupit bie shumë  ulët. “Edhe ekspozimi i zgjatur ndaj të ftohtit mund ta shkaktojë atë”, thotë Dr. Salamon./shëndeti.com.al/ Harvard Health

Brokoli: Ka veti të pafundme ushqyese, ja pse duhet ta konsumoni çdo ditë

Përshtati në shqip: Daniela Burnazi

Brokoli është një ndër perimet të pasura me vlera të fuqishme ushqyese. Por shpesh mënyra e konsumimit të saj, në formën e gatuar bën që shumë vlera ushqyese të kësaj perimeje të humabsin. Shumë minerale, vitamina dhe vlera të tjera humbasin gjatë gatimit, vlera të cilat janë shumë të dobishme për shëndetin e organizmit. Sa më shumë ujë të përdorni për gatimin e brokolit aq më shumë vitamina të kësaj perimeje do të humbasin.

Vlerat ushqyese

Për 1 filxhan  brokoli

20 kalori

3.6 g karbohidrate

2.1 g proteina

2130 IU vitaminë A

.113 mg vitaminë B6

66.2 mg vitaminë C

34 mg kalcium

.62 mg hekur

17.75 mg magnez

46,86 mg fosfor

23.75 mg kalium

Ja vlerat shëndetësore që ju jep konsumimi i brokolit:

• Forcon sistemin imunitar
• Ju mborn nga sëmundjet infektive
• Ul nivelin e sheqerit në gjak, pra është një ushqim shumë i mirë për diabetikët
• Rregullon normat e persionit të lartë të gjakut
• Mborn shëndetin e mëlçisë
• Rregullon normat e presionit të gjakut
• Lufton qelizat kancerogjene dhe parandalon kancerin e stomakut, ezofragut, qafës së mitrës etj.
• Përmirëson shëndetin e lëkurës dhe rrudhat.
• Shton qelizat e bardha të gjakut.
• Ndihmon në kurimin e astmës.
• Parandalon rënien e flokëve.
• Është ushqim ideal për gratë shtatzëna, gjidhënëse dhe fëmijët./ shëndeti.com.al/ Health

A ndikon hipertensioni arterial dhe obeziteti në mosfunksionimin e veshkave? Ja lidhja e tyre

Alketa Koroshi, mjek nefrolog

Obeziteti është një sëmundje komplekse që përfshin një sasi të tepërt të dhjamit në trup. Obeziteti nuk është vetëm një shqetësim kozmetik. Eshtë një problem mjekësor që rrit rrezikun tuaj për sëmundje të tjera dhe probleme shëndetësore, të tilla si sëmundje të zemrës, diabet, presion të lartë të gjakut dhe kancere të caktuara.

Obeziteti diagnostikohet kur indeksi i masës trupore (BMI) është 30 ose më shumë. Kjo llogaritet  thjeshtë duke pjestuar peshën tuaj në kilogram me gjatesinë tuaj në metra katror.

Në vitin 2016, ne bote, më shumë se 1.9 miliardë të rritur, 18 vjeç e lart, ishin mbipeshë. Prej tyre mbi 650 milion ishin obezë.

Obeziteti kontribuon 65-75% për shkaktimin e  hipertensionint primar (thelbësor) te njerezit  i cili nga ana e tij është nxitës kryesor i sëmundjeve kardiovaskulare dhe veshkave. Mosfunksionimi i veshkave, i shoqëruar me rritjen e ripërthithjes së natriumit në tubulat renale  dhe në pakesimin e filtrimit  glomerular kompensues, luan një rol kryesor në fillimin e mbipeshës-hipertensionit dhe dëmtimit të organeve të shenjestruara .

Ndërmjetësit e mosfunksionimit të veshkave dhe presionit të lartë të gjakut përfshijnë

1) aktivitetin e rritur të nervit simpatik renal (RSNA);

2) rritje të hormoneve antinatriuretike  si angiotensina II dhe aldosteroni;

3) mungesa relative e hormoneve natriuretike;

4) kompresioni (shtypja) e veshkave nga dhjami në dhe përreth veshkave;

5) aktivizimi i qelizave imune të lindura dhe adaptive që pushtojnë indet në të gjithë trupin, duke prodhuar citokina / kemokina inflamatore që kontribuojnë në dëmtimin e enëve të gjakut dhe organeve të shenjeshtruara  dhe përkeqësojnë hipertensionin.

Këto mekanizma neurohormonale , renale dhe inflamatore të mbipëshes-hipertensionit janë të ndërvarura. Për shembull, dhjamosja e tepërt rrit leptinën qe eshte nje citokine të prodhuar  nga adipocitet e cila rrit RSNA duke stimuluar rrugën e receptorëve propiomelanokortinë-melanokortinë 4 të sistemit nervor qendror. Yndyra e tepërt e sinusit visceral, perirenal dhe renal shtyp  veshkat të cilat, së bashku me rritjen e RSNA, kontribuojnë në aktivizimin e sistemit renin-angiotensin-aldosteron, megjithëse mbipesha mund të aktivizojë edhe receptorët mineralokortikoidë të pavarur nga aldosteroni.

Obeziteti i zgjatur, hipertensioni, anomalitë metabolike dhe inflamacioni shkaktojnë dëmtim progresiv të veshkave, duke e bërë hipertensionin më rezistent ndaj terapisë dhe shpesh kërkon ilaçe të shumta antihipertensive dhe trajtim të njëkohshëm të dislipidemisë, rezistencës ndaj insulinës, diabetit dhe inflamacionit. Nevojiten barna më efektive kundër mbipeshes për të parandaluar kaskadën e çrregullimeve kardiorenale, metabolike dhe imune që kërcënojnë të mbingarkojnë sistemet e kujdesit shëndetësor ndërsa prevalenca e mbipeshes vazhdon të rritet.

Ka shumë arsye pse disa njerëz kanë vështirësi në shmangien e mbipeshes. Zakonisht, mbipesha rezulton nga një kombinim i faktorëve të trashëguar, të kombinuara me mjedisin dhe dietën personale dhe zgjedhjet e ushtrimeve.

Lajmi i mirë është se edhe humbja modeste e peshës mund të përmirësojë ose parandalojë problemet shëndetësore të shoqëruara me mbipesha. Ndryshimet dietike, rritja e aktivitetit fizik dhe ndryshimet e sjelljes mund t’ju ndihmojnë të humbni peshë. Barnat me recetë dhe procedurat e humbjes së peshës janë mundësi shtesë për trajtimin e mbipeshes.

Aborti: Ja çfarë ndodh me trupin e femrës pas tij

Përshtati në shqip: Daniela Burnazi

Sipas statistikave të nxjerra, rreth 15 milionë gra në mbarë botën tentojnë të abortojnë fëmijët çdo ditë, për arsye nga më të ndryshmet. Ndryshimet që i ndodhin gruas pas këtij proçesi janë të vështira si mendërisht ashtu edhe fizikisht.

Sipas mjekëve ndryshimet e trupit të gruas pas abortit janë të pashmangshme dhe ja cilat janë më të zakonshmet:

Rrahje më të shpeshta zemre: ndryshimet në organin më kryesor të trupit mund të vijnë si shkak i depresionit dhe ndryshimeve të papritshme të trupit.

Mpiksje gjaku: disa femra nuk kanë fare gjakderdhje për 1-2 javë pas abortit. Por gjak i mpiksur mund t’i dalë nga organi gjenital në çdo kohë.

Dhimbje barku: është një nga simtpomat më të zakonshme tek femrat që abortojnë.

Dhimbje kurrizi: edhe këto lloj dhimbjesh, përfshirë dhe zonën e legenit janë të pashmangshme madje shumë të forta.

Dhimbje gjatë marrëdhënieve seksuale: qafa e mitrës nuk rikuperohet për të paktën 3 javë pas abortit, prandaj marrëdhëniet seksuale gjatë kësaj periudhe janë gjithnjë të pranishme.

Kapsllëk: kur ndërprisni shtatzaninë, ju humbisni gjak. Prandaj në këto raste mjeku rekomandon tableta me bazë hekuri që të zëvëndësoni gjakun e humbur. Këto medikamente shkaktojnë kapsllëk.

Shkarkime të pazakonta pas abortit: ndryshimet fizike në trup pas abortit janë të shumta. Mund të keni shkarkime në ngjyrë kafe, apo shkarkime të tjera të pazakonta nga vagina të cilat ndodhin për pastrimin e trupit nga indet e mbetura nga aborti. Zakonisht këto shkarkime janë me erë.

Fryrje stomaku: ndryshimet hormonale do të shkaktojnë fryrje dhe parehati në stomak.

Periodat: pas abortit, trupi do t’i rikthehet normalitetit të tij. Cikli menstrual mund të fillojë brenda 4-8 javësh./shëndeti.com.al / Bold Sky

Pëllumb Pipero flet për herë të parë pas infektimit me covid: Pse më ndodhi pas vaksinës

Mjeku infeksionist, Pëllumb Pipero, reagoi pas lajmit se është infektuar me koronavirus, edhe pse kishte bërë vaksinën kundër Covid-19 para 14 ditësh. Pipero thotë se rasti i tij është i pari në Shqipëri, por nuk është rast i rrallë në botë. Lexoni më poshtë mesazhin e tij.

STATUSI I PIPEROS

Me ndodhi dhe mua!
Nga dje ne mesdite edhe une si mjaft kolege te mi rezultova pozitiv me Sars Cov 2 (Covid 19), dhe tani ndodhem ne kushte shtepie me trajtim mbeshtetes. Per shkak te situates shendetesore, edhe pse me simptoma te lehta, por edhe te ngarkeses psikologjike normale ne kete situate, e kam pasur te pa mundur te ndjek njoftimet e mediave, te cilat i falenderoj pa perjashtim, duke ju kerkuar ndjese pa fund qe nuk e kam pasur te mundur ti pergjigjem interesimit te tyre shume profesional dhe njerezor. Jam i sigurt qe kam mirekuptimin e tyre ne kete situate.
Falenderoj dhjetra miq, nuk e dija qe kisha kaq shume, qytetare, kolege dhe politikane qe me kane telefonuar e uruar sherim te shpejte, duke me ofruar dhe ndihme te pa kursyer nese situata shendetesore do e kerkoje. Nje mik gazetar e kishte krahasuar Covid 19 me nje “rulete ruse”, dhe eshte krahasim i gjetur, po kaq e vertete eshte edhe perpjekja mbinjerezore e bluzave te bardha kudo ne bote, edhe ne Shqiperi, qe jeten e pacienteve te semure me Covid 19 te mos e leme ne “dore te fatit rulet ruse”, por ti mjekojme e sherojme.
Une kam mjekuar me qindra qytetare deri tani, por tashme jam pacient, dhe nje pacient i veçante, i veçante per faktin se une jam infektuar pasi jam vaksinuar. Dhe ky fakt shtron mjaft pikpyetje, nje pjese e te cilave me ndihmen e kolegeve ka mare pergjigje qe sot, nje pjese presin pergjigje, ndaj se bashku me koleget e Institutit te Shendetit Publik po punojme per investigimin e rastit tim me te gjitha aspektet dhe se shpejti besoj do kemi nje pergjigje te plote. Rasti im nuk eshte dhe nuk do te jete i vetmi, por ne vendin tone ndoshta eshte i pari, pasi raste te tilla jane raportuar ne shume vende te botes, vecanerisht me Izrael, ku eshte vaksinuar me shume se 30% e popullsise, dhe kjo ndodh e mund te ndodhe mbas marjes se dozes se pare te vaksines, pasi duhen se paku 2 jave te filloje prodhimi i antitrupave,(per hir te se vertetes analizat serologjike te bera ne disa laboratore, perfshire dhe Laboratorin Virologjik te ISHP konfirmojne IgG pozitive ne rastin tim) dhe ne fund te javes se trete niveli i imunitetit arrin 70-80%, e nje jave pas dozes se dyte mbrojtja eshte e sigurte dhe maksimale. Ndaj eshte shume e nevojshme qe pas dozes se pare te vaksines te vazhdojme te kemi te njejtin kujdes si cdo person i pa vaksinuar. Kjo keshille vlen per te gjithe, sot per bluzat e bardha ne proces vaksinimi, dhe neser edhe per qytataret deri ne marjen e dozes se dyte te vaksines. Duke ju falenderuar te gjitheve, shpresoj dhe lutem ta kaloj sa me lehte kete sprove te veshtire, dhe besoj fort se do kem dhe mbeshtetjen dhe lutjet tuaja! Falemnderit!

Flet mjeku infeksionist që ka bërë vaksinën: Ja cilat janë efektet anësore që përjetova dhe si e shpjegoj rastin e dr. Piperos

Në vendin tonë e kanë bërë vaksinën antiCOVID rreth 500 persona. Rasti i dr. Piperos ishte i pari që u infektua edhe pse e kishte bërë vaksinën. I pyetur nga gazeta “Shëndet +” pse mund të ketë ndodhur infektimi, mjeku infeksionist Petrit Gjorgji shprehet:

Po, mund të infektohesh edhe nëse ke bërë vaksinën antiCOVID dhe kjo ndodh për dy arsye:

E para, pasi aplikohet vaksina në trup i duhet 10 ditë deri në dy javë që të krijojë imunitet. Nëse vaksina është me virus të dobësuar, (të theksojmë që po prodhohen disa modele vaksinash), mund të ndodhë riinfektimi me virusin sepse pëson mutacion virusi i dobësuar i vaksinës. Kjo vaksinë që u bë mund të mos ketë funksionuar sa duhet, pavarësisht nga ishte origjina.

Nuk përjashtohet mundësia që të ketë defekt në sistemin imun të trupit të njeriut, kjo ndodh në raste të rralla. Ashtu si në rastin e Dr. Piperos që nuk mund të këtë krijuar imunintetin brenda dy javësh.

E dyta, ndodh sepse vetë virusi pëson mutacion, siç po ndodh dhe në Angli tani dhe kjo vaksinë që bëhet nuk është e përshtatshme për virusin me mutacion. Prandaj vaksinat janë akoma në fazë pothuaj eksperimentale sepse vetë virusi po pëson mutacion.

Unë e kam bërë vaksinën, kisha pak efekte anësore. Por, unë e bëra pas shërbimit 24 orësh në spital dhe ndjeva këputje dhe pak dhimbje pas 7-8 orësh (dhimbje e krahu ose dhimbje locale). Nuk pata efekte të tjera anësore.

Unë si mjek infeksionist e këshilloj që të bëhet vaksina, sepse ndoshta nuk e ka 100% imunitetin por të paktën edhe sikur 50% të jetë efektshmëria është shumë mirë./Desara Çela

Mjeku pediatër: Bie numri i urgjencave pediatrike, frika nga pandemia nuk është shkaku

Nga Dr. Albert Lama për Qendrën Spitalore Universitare Nënë Tereza

Sa të rrezikuar janë fëmijët nga virozat e stinës?

Virozat e stinës janë ciklike, domethënë që çdo vit në stinën e ftohtë fëmijët preken nga infeksionet virale dhe nga viruse që kryesisht prekin aparatin respirator, edhe atë gastro/intestinal Fëmijët  manifestojnë kryesisht temperaturë, kollë, vështirësi në frymëmarrje ose forma të tjera. Ka dhe raste më të rënda që manifestojnë bronko-pneumoni, pneumoni. Viroza është indicia fillestare, pasi një infeksion viral shoqërohet nga komplikacione të mundshme nëqoftëse fëmijet lihen në një dekurs natyral, nëse lihet pa trajtuar.

Këto infeksione në vetëvete i lufton vetë  imuniteti i trupit, por infeksionet e tjera shoqëruese të cilat janë bakteriale, mund të mbivendosen,  nga modulimi që ndodh me imunitetin e trupit (pra  viruset e ulin imunitetin), duke nisur nga ato që quhen “bajame” në gjuhën popullore, deri në bronko-pneumonit ose pneumonit. Nuk përjashtohen dhe infeksionet e rrugëve urinare dhe raste më të rralla meningite.

Për sa i përket realitetit tani, infeksionet virale nuk janë më si kanë qënë në vitet më përpara.  Niveli i evidencës klinike, pra i rasteve që paraqiten në urgjencë,  është shumë më i ulët. Rastet të cilat gjykohen dhe trajtohen nga mjeku i familjes, do të thotë që janë raste ambulatore dhe në urgjencë përgjithësisht paraqitet raste të cilat janë më të agravuar dhe kanë nevojë për hospitalizim. Sipas mendimit tim, mosparaqitja në urgjencë nuk lidhet shumë me arsyen e panikut  nga pandemia. Besoj se fëmija nuk neglizhohet nga prindërit.

Cilat janë simptomat e para që shfaqen tek fëmija?

Simptomat kryesore janë në varësi të traktit që afekton, sic janë trakti respirator, trakti gastrointestinal, trakti urogenital, sistemin neurologjik dhe atë kardiovaskular, i cili është shumë pak i prekur ose aspak. Në këtë kuadër shenja kyesore është temperatura e cila rrit vigjiencën e prindit dhe supozon se duhet të kryejë një vizitë tek mjeku i familjes ose në urgjencë, në varësi të gjendjes që ai e gjykon fëmijën e tij. Ndërsa të tjerat simptoma janë: kollë kur kemi prekje të aparatit respirator, vështirësi në frymëmarrje. Nëqoftëse kemi prekje te aparatit gastrointestinal, mund të kemi të vjella ose diarre, krahas temperaturës që mund të jetë shoqëruese në të gjitha rastet.

Në rast prekje të aparatit urogenital mund të ketë urinim të shpeshtë, djegie gjatë urinimit, dhimbje barku etj.

 

Shtatzënë me Covid-19, e reja lind foshnjën dhe dërgohet sërish tek “Shefqet Ndroqi”

Një 28-vjeçare shtatzënë e infektuar me koronavirus, ka sjellë në jetë foshnjën e saj. Nëna e re është dërguar më pas sërish te spitali “Shefqet Ndroqi” për të vijuar luftën me virusin. E reja ka lindur te materniteti “Koço Glozheni” dhe foshnja e saj, e cila ndodhet në gjendje të mirë shëndetësore është marrë nga familjarët.

Ndërkohë sipas informacioneve rezulton se 28-vjeçarja, që vijon kurimin në spitalin Covid2, ndodhet të jetë në gjendje të rëndë shëndetësore.

Jam infektuar me koronavirus, a mund ta ushqej fëmijën me gji?

Po, përsëri mund të infektoheni me Covid-19 pasi të jeni vaksinuar, ja pse

Mjekja mikrobiologe Blerta Brati

A mund të infektohem me Covid-19 pasi jam vaksinuar?

Meqenëse nuk bëhet kontrolli në kohën e vaksinimit nëse një person tashmë është infektuar, është e mundur që infeksioni të zhvillohet shpejt pas vaksinimit të parë. Kjo sepse personi i vaksinuar ishte tashmë i infektuar në kohën e vaksinimit, por nuk kishte asnjë simptomë.

Gjithashtu, si me vaksinat e tjera, duhen rreth 14 ditë para se sistemi ynë imunitar të stimulohet mjaftueshëm nga vaksina e parë. Nëse jemi të ekspozuar ndaj virusit menjëherë pas vaksinimit të parë, infeksioni mund të ndodhë akoma.

Çfarë ndodh pas vaksinimit? A duhet të vazhdoj të respektoj masat mbrojtëse?

Pas vaksinimit, duhen 10 deri në 14 ditë që trupi të fillojë të bëjë antitrupa. Dy javë pas vaksinimit të parë, rezistenca rritet në rreth 90%, ajo do të rritet në 95% pas vaksinimit të dytë.  Ndërkohë, është shumë e rëndësishme të vazhdoni të respektoni masat mbrojtëse (distanca, mbajtja e maskës, larja e duarve, ventilimi i mjaftueshëm i dhomave, etj.).

Edhe njerëzit e vaksinuar plotësisht duhet të vazhdojnë t’i përmbahen masave. Do të duhet kohë para se të vaksinohen mjaft njerëz dhe të arrihet imuniteti në grup.

Duke qene se vaksinat u prodhuan shpejt, a njihen efektet anësore te tyre?

Para së gjithash, është e rëndësishme të dini se një vaksinë aprovohet vetëm nëse efikasiteti, cilësia dhe siguria e saj janë demonstruar mjaftueshëm. Kjo është arsyeja pse Faza 3 e provave klinike është kaq e rëndësishme.
Në provat klinike, vaksina testohet në disa faza në grupe të mëdha njerëzish, në fazën e fundit (3) shpesh në dhjetëra mijëra njerëz.

Për një vaksinë kundër koronavirusit, ky numër është shumë më i madh se për shumicën e vaksinave të tjera, midis 30,000 dhe 60,000 njerëz. Përmes këtyre studimeve ne mund të shohim nëse dhe cilat janë efektet anësore të mundshme.
Shumica e efekteve anësore shfaqen brenda gjashtë javëve nga vaksinimi. Këto më pas merren gjatë provave klinike.
Rreziku i efekteve anësore serioze pas aprovimit të vaksinës është i ulët. Por asnjëherë nuk mund ta përjashtoni plotësisht. Kjo vlen jo vetëm për vaksinën e koronavirusit, por edhe për të gjitha vaksinat dhe ilaçet.
Kjo është arsyeja pse, edhe pas miratimit, ne vazhdojmë të monitorojmë vaksinën.
Është ngritur një sistem i veçantë mbikëqyrjeje evropiane për vaksinën e koronavirusit. Prandaj mund të ndërhyjmë shpejt nëse është e nevojshme.

A e modifikojnë ADN-në tonë vaksinat?

Jo. Një vaksinë e mARN nuk modifikon ADN-në, por fut një variant të padëmshëm në trup me të njëjtin kod gjenetik (mARN) si virusi, kështu që trupi mund të lexojë kodin dhe të krijojë proteina virale.
Në këtë mënyrë, sistemi imunitar mund të prodhojë antitrupa kundër virusit dhe trupi mund të reagojë shpejt kur në të vërtetë bie në kontakt me virusin.
Varianti me kodin gjenetik që përmbahet në vaksinë nuk mund të bashkohet me gjenomën e bujtesit, ADN-në tuaj. Në të vërtetë është shndërruar në një qelizë në trupin tuaj në një proteinë: proteinat Spike.
Pjesët e kësaj proteine ​​bëhen të dukshme për qelizat imune në trupin tuaj, të cilat më pas prodhojnë antitrupa që do të njohin virusin. Përfundimisht, vaksina prishet përsëri natyrshëm nga trupi juaj.
Kështu që nuk ndryshon asgjë në ADN-në tuaj.

Nëqoftëse jam seropozitiv , kam kaluar Covid-in, duhet të vaksinohem?

Nuk mund të konfirmohet sot se një person i cili ka qenë në kontakt me COVID-19 mbetet imun ndaj sëmundjes.
Fatkeqësisht janë raportuar ri-infeksione dhe nuk është e mundur të thuhet sot nëse dhe sa kohë qëndroni të imunizuar nëse keni qenë i sëmurë.
Vaksinimi nuk është i detyrueshëm, por ndihmon në mbrojtjen e vetes dhe të tjerëve. Vaksinat ndërtojnë sistemin imunitar në rast se sëmundja godet vërtet ose përsëri. Në këtë mënyrë, trupi dhe sistemi imunitar përgatiten për eventualitetin e një sulmi (të mëtejshëm) të virusit.
Është gjithashtu praktikisht e pamundur të dihet, para se të fillojë vaksinimi, nëse secili person ka antitrupa ndaj COVID-19 në gjak.

Ndër të parët që morën vaksinën, Pipero infektohet me Covid-19

Mjeku infeksionist, Pëllumb Pipero, është infektuar me koronavirus. Të martën, rezultati i testit të tij ka dalë pozitiv, 14 ditë pasi ka marrë dozën e parë të vaksinës Pfizer.

I kontaktuar nga A2, Pipero tha se është në gjendje të mirë, pasi i janë shfaqur vetëm simptoma të lehta, si dhembje koke.

Infektimi i Piperos është rasti i parë në vendin tonë që një person infektohet me koronavirus pasi ka marrë dozën e parë të vaksinës.

Deri tani, në Shqipëri janë vaksinuar rreth 500 persona, të gjithë mjekë dhe infermierë, si dhe kryeministri Edi Rama.

Dr. Ibrahim Bruka: Shërbimi i kirurgjisë me staf të reduktuar, qytetarët vuajnë nga burokracitë e sistemit

Shërbimi i urgjencës kirurgjikale në QSUT, funksionon si një specialitet i kirurgjisë për pacientët me kushte akute, të rrezikshme për jetën. Në këtë shërbim ndër vite janë bërë ndërhyrje të ndryshme dhe të sukseshme nga mjekët kirurg.

Në mars të vitit që lamë pas shërbimi i Urgjencës Kirurgjikale dhe kirurgjitë e patologjive malinje në QSUT do të transferoheshin në Spitalin Universitar të Traumës, sipas urdhrit të dhënë nga Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, znj. Ogerta Manastirliu. Në një intervistë për gazetën  ‘’Shëndet +’’ mjeku kirurg Ibrahim Bruka tregon se sa ka funksionuar ky shërbim gjatë periudhës së pandemisë.

Doktor, si ka funksionuar shërbimi i kirurgjisë në QSUT gjatë periudhës së pandemisë?

Realisht ne kemi një vit pandemi, por nga ana tjetër ne kemi një vit jo mjekësi. Duke shpallur prioritet pandeminë, njerëzit u mbyllën në shtëpi por i ka munguar shërbimi mjeksor në tërësi. Nëse futemi në detaje për shërbimin e kirugjisë me vendim qeverie është mbyllur shërbimi i urgjencës kirurgjikale, shërbimi terciar. Të gjithë njerëzit nuk lenë shkresë pa marrë për të kryer një ndërhyrje kirurgjikale në QSUT, tek shërbimi terciar. Është dhënë urdhër që ky shërbim nuk do punojë si më parë. Bëhet kirurgji në spitalin e Fushë Arrazit, Pukës, Bulqizës por nuk bëhet në QSUT.

Në cilin spital e marrin shërbimin këto pacientë?

Shumica e njerëzve nuk paraqiten në spital për shkak të frikës ose dhe kur duhet të shkojnë në spital, paraqiten në urgjencën e Spitalit të Traumës.

Aktualisht, në këtë shërbim cilat ndërhyrje bëhen? 

Realisht bëhen ndërhyrjet gjysmë të planifikuara. Jo çdo lloj operacioni i planifikuar lejohet të bëhet. Bëhen vetëm ato pataologji që rrezikojnë jetën e pacientit siç janë: të sëmurët me tumor, ato pacientë që janë në gjendje shumë të rëndë. Por kirurgji e planifikuar e mirëfilltë nuk bëhen.

Sa është numri i operacioneve që kryhen në ditë krahasimisht me një vit më parë?

Sot mund të bëhen 4-5 ndërhyrje kirurgjikale. Ndërsa para një viti ishin 13-15 ndërhyrje në ditë.  Të themi 10 ndërhyrje më pak të planifikuara.

Keni hasur vështirësi gjatë këtij viti pandemik?

Po. Kemi patur mungesa të rëndësishme edhe në burime njerzore. Kur them burime njerëzore këtu i referohem mungesës së stafit. Kemi patur kolegë që kanë qenë të infektuar me COVID-19. Disa nga personeli i kanë transferuar tek shërbimi i infektivit ose COVID-1.

A ka patur raste kur është pezulluar puna për shkak të reduktimit të stafit në këtë shërbim?

Po, puna është pezulluar . Herë pas here ne kemi mbyllur repartin me vendim që nuk do punohet. Stafi vazhdon të jetë në mungesë. Të gjithë po luftojnë të ikin jashtë.

Edhe në spitalin e Traumës në Tiranë ka patur mjekë të infektuar me COVID-19, infermierë të infektuar. Ka patur mbingarkesë por që nuk është bërë zhurmë.  Zhurmë është bërë gjithmonë për QSUT-në dhe kjo është një goditje që është bërë.

Në një vit pandemi e gjithë vëmendja është tek spitalet COVID-19, a jeni ndjerë të lënë në harresë?

Po! Absolutisht jashtë vëmendjes.

U përqëndrua gjithçka në spitalet COVID duke lënë në harresë spitalet rajonale. Duke adhur të sëmurët këtu dhe familjarët e tyre riinfektuan më shumë Tiranën, dhe shërbimi nuk përballohet me personel.

A keni mungesa medikamentesh?

P,o por të themi para pandemisë, tani jo për shkak se nuk kemi punë. Nuk bie shumë në sy mungesa e medikamenteve.

Keni patur mungesa të materialeve të mbrojtjes personale, si : doreza, maska etj.?

Që në fillim ka patur mungesa të rëndësishme, me maska të skaduara ashtu si doli dhe në media, por edhe më pas kemi patur mungesa materiale.

Cilat janë vështirësitë që hasin njerëzit në këtë pavion?

Burokracia e pa fund dhe e shkresave. Nëse i sëmuri ka për të bërë një paketë analizash të cilat janë të domosdoshme në ndërhyrjet kirurgjikale, fillimisht duhet të kalojë nëpër rregullat/hallkat e pafundme të administratës që kërkojnë shkresë pas shkrese për të penguar ardhjen e njerëzve këtu në këtë repart. Unë kam një rast tani i cili erdhi para 1 muaji këtu, mungonte një letër është kthyer përsëri në Kukës dhe harku kohor për ta marrë atë shkresë është një muaj. Për një muaj ai mund të ndërrojë jetë kur ka një patologji dhe nuk pret për ta lënë pas dore./shendeti.com.al

Nëndrejtori i ISHP-së konfirmon se në Shqipëri po qarkullon një lloj i ri i virusit COVID-19

Nëndrejtori i Institutit të Shëndetit Publik, Dritan Ulqinaku u shpreh në Euronews Albania se situatën e koronavirusit në vend duhet ta marrim seriozisht.

“Unë do të konsideroja që më mirë të ngremë alarmin sesa të flemë mbi dafina. Gati 900 raste në ditë është një situatë që ne duhet ta marrin shumë seriozisht”, u shpreh ai.

Zoti Ulqinaku theksoi se ndoshta jemi në ditët më të këqija të përhapjes së koronavirusit në vend.

“Nuk duhet t’ia lemë rastësisë, duhet realisht të reflektojmë që e keqja nuk ka kaluar dhe përkundrazi jeni ndoshta në ditët më të këqija të këtij COVID-i”, tha ai.

Sa i përket mutacioneve të reja të COVID, mjeku theksoi se në Shqipëri po qarkullon një lloj i ri i virusit, por ende nuk është identifikuar saktësisht.

“Eshtë virus ndryshe, eshtë koronavirus, por ndryshe nga koronavirusi që ka qarkulluar deri më tani në vendin tonë. Por, nuk jemi akoma në gjendje të themi që është nga Brazili, apo i Afrikës së Jugut apo Anglisë”, tha ai.

“I kemi kapacitet, akoma nuk kemi arritur në fazën finale, por në këtë rrugë jemi”, u shpreh mjeku, teksa u pyet nga gazetarja Mulaj për identifikimin e plotë të këtij virusi.

Jeni ftohur apo infektuar me Covid-19? Cilat janë simptomat dhe ndryshimet

Blerta Brati, mjeke mikrobiologe

Ke dhimbje fyti, rrufë, ethe, kollë? Nasopharyngitis (i ftohtë) dhe Covid-19 kanë gjëra të përbashkëta. Si e dini se çfarë keni? Kur duhet të bëni një provë ?

Kush jane simptomat, ndryshimet ?

Çfarë kanë të përbashkët ftohja e zakonshme dhe Covid-19?

Simptomat e para të një infeksioni Covid-19 mund të jenë shumë të ngjashme me ato të një ftohjeje. Ftohja e zakonshme dhe Covid-19 zakonisht fillojnë me të njëjtat simptoma: ndjeni ethe, ndjeheni të lodhur, keni hundë të lëngshme (ajo që quhet rhinorrhea ose një hundë e lëngshme në terma mjekësorë), keni një dhimbje të fytit (dhimbje faringu), teshtima dhe mund të kolliteni.

Këto janë simptomat e sferës ORL që janë më të shpeshtat në të dy rastet sepse SARS -CoV-2 ose virusi përgjegjës për nazofaringitetin janë dy viruse që kalojnë përmes hundës dhe zbresin në bronke.

A është ftohja e zakonshme një koronavirus?

Njëqind viruse mund të shkaktojnë ftohje. Këto viruse klasifikohen në dy kategori: rinovirusët dhe koronavirusët. Këto të fundit janë beninje, ndryshe nga Sars-Cov-2, burimi i pandemisë Covid-19.

Simptoma të ndryshme

Disa simptoma ndryshojnë midis Covid-19 dhe ftohjes së zakonshme, dhe disa shoqërohen vetëm me një nga dy sëmundjet: “Një person që ka ftohje ka një hundë të lëngshme dhe një hundë të zënë. Kjo më pas mund të çojë në një shkarkim të lehtë. Erë dhe shije, por kjo është thjesht për shkak të bllokimit të hundës, ndërsa një person me Covid-19 nuk ka një hundë të bllokuar, por mund të ketë humbje të papritur të nuhatjes dhe / ose shijes.

Gjithashtu, problemet dermatologjike (skuqjet e lëkurës, purpura) dhe shenjat e tretjes (diarreja) mund të na drejtojne per Covid-19 kur ato janë pothuajse inekzistente gjatë një ftohjeje.

Periudha e ndryshme e inkubacionit

Inkubacioni i nazofaringit është më i shkurtër se ai i Covid-19: 2-3 ditë për nazofaringitetin krahasuar me 5-8 ditë për Covid-19.

Profilet: pacientë të moshave të ndryshme

Nasopharingitit prek të rinjtë, veçanërisht fëmijët midis 6 muajsh dhe 7 vjeç, gjë që nuk është rasti me Covid-19.

Njerëzit e infektuar janë mesatarisht mosha me te rritura. Për më tepër, më pak se 2% e njerëzve të infektuar me Covid-19 janë fëmijë dhe adoleshentë nën 15 vjeç.

Mortaliteti ndryshon

E ftohtë ose Covid-19: nga e dini ju?

“Mënyra e vetme për të përjashtuar gjurmët Covid-19 është të testohemi”.

Në varësi të simptomave dhe ashpërsisë së tyre, ju mund të dalloni ndryshimin midis një ftohjeje dhe një Covid-19. Këshillat mjekësore janë të nevojshme për të mos humbur një formë jo karakteristike, veçanërisht kur simptomat vazhdojnë dhe / ose përkeqësohen.

Jemi në sezonin e gripit, çfarë duhet të dini– Këshillat e rëndësishme

Sezoni i gripit dhe të ftohurave ka filluar dhe përpara se të ikë duket se do të shpërndahet mirë në të gjithë territorin.

Këtë e konfirmon edhe Instituti i Shëndetit Publik ku thuhet se gripi po qarkullon edhe në Shqipëri si në të gjithë Evropën.

Konkretisht bëhet fjalë për virusin A/H1 i cili në vendin tonë është në rritje dhe për momentin cilësohet me një intensitet mesatar.

Sipas të dhënave të AgroWeb.org, janë rregjistruar rreth 11 mijë raste me simptoma të këtij lloj gripi vetëm gjatë ditëve e orëve të fundit.

 

Ekspertët e ISHP e cilësojnë këtë situatë si normale për stinën në të cilën ndodhemi, duke marrë parasysh edhe uljen e madhe të temperaturave.

 

Gjithësesi ata japin disa këshilla për të gjithë përsonat e prekur ose jo nga gripi për ta kaluar sa më lehtë këtë situatë.

Si të veproni
Nëse nuk jeni prekur ende nga gripi, bëni mirë që të kujdeseni për higjenën e trupit tuaj.

Kjo do të mbajë bakteret dhe viruset larg jush.

Ekspertët këshillojnë të;

• Lani duart rregullisht
• Pastroni hundët me shami njëpërdorimshme
• Mbuloni hundën dhe gojën kur kolliteni ose teshtini
• Evitoni ambientet e mbipopulluara dhe me shumë njerëz
• Ruani një temperaturë të qendrueshme brenda banesave tuaja.
• Ajrosini vazhdimisht ambientet ku rrini.

Nëse jeni të sëmurë
Në rastet kur jeni prekur nga gripi bëni kujdes që të mos rëndoni gjendjen në të cilën ndodheni. Për të qenë sa më të sigurt mjafton të ndiqni këshillat si më poshtë.

• Qëndroni në shtëpi, kufizoni daljen në ambiente të ftohta.
• Konsumoni ushqime të ngrohta
• Pini sa më shumë lëngje
• Kufizoni kontaktet direkte dhe indirekte (nëpërmjet objekteve)
• Mos e nënvlerësoni gripin. Sa herë nuk ndjeheni mirë, konsultohuni me mjekun.

 

Burri me Covid, gruaja jo/ Shkenca shpjegon pse disa persona s’preken

Burri ka rezultuar pozitiv me koronavirus, por gruaja e tij nuk është infektuar edhe pse ata jetojnë në një shtëpi dhe çdo ditë ajo kujdeset për bashkëshortin e saj.

Raste të tilla janë raportuar shpesh në të gjithë botën, madje edhe në Shqipëri. Kjo ka bërë që mbi 250 laboratorë në të gjithë botën të hetojnë për këtë, të koordinuar nga universiteti “Rockefeller” në Nju-Jork.

“Së pari, ne u përqendruam te personat e sëmurë rëndë dhe zbuluam se ka 10-12% të rasteve që kanë një karakteristikë të veçantë gjenetike, të cilët nuk janë në gjendje të prodhojnë interferon, e cila është molekula e parë mbrojtëse”, u shpreh Giuseppe Novelli, nga poliklinika Tor Vergata në Romë dhe president i Fondacionit Giovanni Lorenzini, në Milano.

Duke u nisur nga këto prova, studimi kaloi edhe në ndryshimet e tjera gjenetike që sjellin rezistencë ndaj virusit, ata që kanë imunitet natyror ndaj Covid-19.

“Imuniteti nuk krijohet vetëm nga antitrupat”, shpjegon Roberto Luzzati, profesor i sëmundjeve infektive në Universitetin e Triestes për “Messaggero. “Ekziston gjithashtu edhe i ashtuquajturi imunitet qelizor. Në këtë rast është thelbësore të studiohen limfocitet. Ne kemi të ashtuquajturin imunitet të ndërmjetësuar nga qelizat në të cilën hyn në lojë sistemi imunitar qelizor, i cili mund t’iu mbrojë shumë herë më gjatë se antitrupat që mund të zhduken”, tha ai./Liberale

Dr. Bashkim Neza: Mbi 2000 fëmijë të infektuar që nga fillimi i pandemisë

COVID-19 po bën gati një vit që është prezent në jetën tonë ku nuk ka prekur vetëm të rriturit por edhe fëmijët. Por, sicc dihet fëmijët e kalojnë më lehtë se të rriturit këtë virus. Në vendin tonë një fëmijë 16 muajsh ka ndërruar jetë në muajin nëntor për shkak të COVID-19. Ndërsa tek të rriturit numri total i personave që kanë humbur jetën nga COVID-19 është 1324.

Në pavionin e pediatrisë infektive kanë qenë të shtruar nga fillimi i pandemisë deri më sot 78 fëmijë me COVID-19. I pyetur nga gazata “Shëndet plus” mjeku pediatër Bashkim Neza shprehet se:

“Në një vit pandemi në spitalin e Pediatrisë Infektive në QSUT kanë qenë të shtruar 78 fëmijë me COVID-19, të cilët pasi kanë marrë trajtimin e duhur, janë shëruar, testi u ka dal negative dhe kanë lënë spitalin.

“Të shtruar momentalisht në këtë pavijon janë 6 fëmijë, të cilët janë në gjendje të mirë shëndetësore. Po marrin dhe këto trajtimin e duhur për t’u shëruar.

“Mund të them që me përafërsi janë mbi 2000 fëmijë të infektuar por që nuk kanë patur nevojë për të ardhur në spital, kanë marrë shërbimin nga mjeku i familjes. Ndërsa në fatalitet për humbje jete është vetëm fëmija 16 muajsh që ndërroi jetë në muajin tetor. Por, siç dihet fëmijët e kalojnë më lehtë se të rriturit këtë virus.”/ Desara Çela

Statistikat e 127-s, ja sa qytetarë kanë telefonuar

Rreth 2000 thirrje janë regjistruar në 24 orët e fundit drejt numrit unik 127 pranë Njësisë së Koordinimit në Qendrën Kombëtare të Urgjencës Mjekësore. Nga data 1 janar deri sot janë regjistruar rreth 41.500 thirrje. Gjithashtu, janë rreth 9200 misione, prej te cilave rreth 1900 jane Covid. Duke parë numrin në rritje të infektimeve QKUM, ju bën thirrje të respektoni rregullat bazë për të mbrojtur veten tuaj dhe të tjerët nga COVID-19. Të respektoni distancën dhe të mbani maskë, të lani shpesh duart dhe të distancoheni nga grumbullimet.

Por çfarë duhet të bëni nëse simptomat tuaja #COVID19 janë të lehta ose mesatare?

Qëndroni në shtëpi

Mos përdorni #antibiotikë

Pushoni, ushqehuni, pini normalisht

Telefononi 127 ose mjekun tuaj të familjes nëse simptomat tuaja përkeqësohen.

Ky njoftim është bërë publik në faqen zyrtare të QKUM

Covid 19, fake news dhe sfida e mjekëve për informim

Dr. Fatmir BRAHIMAJ*

Dekadat e ushtrimit të profesionit më kanë bindur për vlerën dhe rëndësinë e padiskutueshme të informimit, sqarimit deri në bindje dhe edukimit shëndetësor të të sëmurit, familjarëve si dhe publikut të gjerë.

I sëmuri nuk është makinë dhe mjeku një mekanik, i cili do të meremetojë apo ndërrojë një pjesë të dëmtuar. Suksesi i mjekimit kërkon gjithmonë besimin e të sëmurit ndaj mjekut.

Prandaj sot gjithmonë e më shumë kërkohet që informimi, bindja dhe kuptimi i drejt i informacionit si dhe aprovimi e pëlqimi i të sëmurit të sigurohen përpara trajtimit të sëmundjes. Kjo gjë është saktësuar dhe ligjëruar në kodin e Etikës dhe Deontologjisë Mjekësore. Sigurisht me kohën gjërat ndryshojnë. Sot nuk ekziston më ai hendeku i madh midis mjekut dhe të sëmurit, ku ky i fundit priste me gojën hapur se çfarë do ti thoshte mjeku. Kushdo me dy klikime në internet merr një informacion orientues të shumtë dhe të gjithanshëm për problemin shëndetësor që i intereson.

Shumë herë i sëmuri i informuar ose i keqinformuar i drejtohet mjekut jo duke i paraqitur shqetësimet, ankesat, simtomat por hera herës thotë kam këtë diagnozë dhe dua të më jepni atë mjekimin që kam lexuar. Por për fat të keq shumë herë konluzioni është i gabuar dhe ai ska fare të drejtë. Pasi dhe në mjekësi ka shumë fake news (dëmi i të cilave i është shpjeguar edhe publikut). Burimet e informimit nuk janë gjithmonë serioze dhe të besueshme. Mbetet gjithnjë detyrë e mjekut, shumë herë e mjekut specialist të ndaj të vërtetat nga jo të vërtetat dhe ti orientojë drejt diagnozës së saktë dhe mjekimit e menaxhimit të duhur. Jo rrallë këta autodidaktë ngulin këmbë se kanë të drejtë në ato që thonë, pasi janë bindur.

Edhe pse me durim dhe me përgjegjësi profesionale ju shpjegohet situata ndryshe nga ç’e pandehnin apo e kishin kuptuar, ata nuk binden. Ndonjëherë nevojitet t’ju kujtosh me takt se mjekësia mbase është i vetmi profesion që nuk mësohet as me korrespondencë, as me part time, prandaj duhet dëgjuar çfarë thotë e çfarë këshillon mjeku. Atyre që vazhdojnë akoma të insistojnë ju kujtoj proverbin e vjetër latin : “Zoti na ruajtë nga ai që ka lexuar vetëm një libër” .

Informimi i publikut gjatë pandemisë Covid-19 në vendin tonë

Fakti që rasti i parë në Shqipëri ishte 08.03.2020, krijoi mundësinë që përgatitjet për përballimin e kësaj beteje të madhe e të gjatë, të fillonin me informimin e publikut dhe vetë personelit mjekësor mbi Covid-19 dhe shkaktarin e saj. Të dhënat e para s’ishin të plota dhe sigurisht jo përfundimtare. Por ato mjaftonin që specialistet të konturonin një qëndrim (që do të plotësohej me kalimin e kohës) ndaj kësaj sëmundje që na shfaqte karakteristika si të përbashkëta ashtu edhe të veçanta nga sëmundje të tjera virale. Edhe organizmat dhe qendrat e rëndësishme ndërkombëtare që paraprinë, ndoqën dhe menaxhuan problemin filluan të nxjerrin udhëzimet, orientimet apo këshillimet e para.

Covid-19 edhe tek ne u bë një problem i ditës, me të cilin filloi të merret gjithë shoqëria sepse edhe zgjidhjet për përballimin me sa më pak dëme do të kërkonte përfshirjen dhe kontributin e të gjithë elementeve dhe strukturave të saj. Por le të mbetemi tek informimi i publikut: Studiot televizive për natë trajtojnë Covid-19. Me keqardhje them se të ashtëquajturit debate para së gjithash s’janë bërë mbi problemet e duhura dhe me njerëzit e duhur. Sigurisht dhe mesazhet që i janë dhënë publikut patjetër s’kanë qenë të duhurat. Për ta orientuar disi në sensin e duhur këtë proces UMSH-ja bëri një deklaratë ku theksoi: Informimi i publikut është për mjekët detyrim etik, moral dhe ligjor. Ai duhet bërë me korektësi dhe përgjegjësi profesionale. Duhet bazuar në sugjerimet e ekspertëve të fushës, ndërkombëtare dhe të vendit, si dhe në përvojën e fituar nga epidemi të ngjashme, ku gjithsecili të njohë dhe të respektoj kufijtë e kompetencës së tij profesionale. Politizimi i problemit është i panevojshëm dhe nuk i vlen askujt. Por fatkeqësisht çuditë shqiptare vazhdojnë me logjikën e tyre. Diskutimet dhe debatet drejtohen nga jo mjekë, pjesëmarrësit janë shumica jo mjekë që pretendojnë se janë përditësuar me njohuritë e duhura për problemin, po ashtu edhe ca mjekë (nga vendi apo jashtë vendi jo të fushës që harrojnë kufijtë e kompetencës së tyre profesionale). Këta së bashku përpiqen të imponohen me ato që thonë, hera herës duke kundërshtuar fort ekspertët tanë apo edhe sugjerimet e të huajve (nuk dua të ndalem në politizimet e problemit, pasi aktualisht drejtoj një organizëm jo politik, thellësisht profesional).

Po përpiqem të ilustroj me pak shembuj çka thashë më lart.

Qysh në fillim të pandemisë publikut në mbarë botën ju kërkuan 3 gjëra:

• Vendosja e maskës
• Distancimi fizik
• Higjiena personale (ose më thjesht dizinfektimi dhe larja e duarve)

Tek ne nga fillimi e deri tani vonë akoma diskutohet duhet apo s’duhet maska. Mirë që nuk ju mjaftojnë shpjegimet e specialistëve (maska është mjet plotësues jo i vetëm që kontribuon në mos përhapjen e infeksionit), por nuk binden thjesht duke hapur televizorin në çfarëdo stacioni botëror, duke parë se shumica dërrmuese e njerëzve, kudo në botë mbajnë maskën. A s’do të ishte më mirë të përqëndroheshin në diskutimet vetëm për llojet e maskave, përbërjes apo përgatitjen e tyre, sigurimin dhe si të zbutet dhe të përballohet nga të gjithë kostoja; mënyrën e duhur të vendosjes, etj.., që kanë dobi dhe çojnë në sigurimin e kontributit të maskës në mospërhapjen e infeksionit.

Një temë tjetër e shumë debatuar ka qënë dhe mbetet ajo e protokolleve të mjekimit të Covid-19. Debate që me keqardhje them se bënë më shumë dëme, çoroditje, shpenzime të kota që çuan në vetëmjekime të gabuara, të mbingakuara, duke i çuar drejt rëndesës së sëmundjes, ndërlikimeve të saj, shfaqje të efekteve anësore të barnave, dëmeve në organe dhe sisteme të ndryshme dhe mbi të gjitha mënjanimin e këshillimeve me mjekun. Ndërkohë që edhe ndaj Covid-19 nuk ka protokolle të mirëfillta e përfundimtare. Si në çdo sëmundje të ngjashme virale mjekimi është mbështetës dhe i drejtuar ndaj simptomave që paraqet i sëmuri. Por para së gjithash dua të kujtoj se protokollet nuk bëhen në studio televizive as në zyra administrative. Ato janë produkti elitave të specialistëve që punojnë në klinika elitare apo qendra të rëndësishme studimore.

Sido që të jenë thuhet se protokollet nuk gdhenden në gurë. Ato kanë dinamikën e tyre. Latinët kanë lënë postulatin se “gjithmonë mjekohet i sëmuri me sëmundjen që ka, jo sëmundja”. Kjo vlen më shumë se për këdo për rastin që flasim. Ndaj këtyre infeksioneve gjithmonë i sëmuri mbështetet, i zbuten ose lehtësohen simtomat dhe përqëndrohemi tek parandalimi apo shfaqja e ndërlikimeve. Pra synohet që të disiplinohet disi trajtimi i të sëmurëve nëpërmjet “protokolleve”. Asnjëherë sëmundja nuk është e njëjtë tek të gjithë. Këtu është për mjekun edhe bukuria edhe vështirësia e profesionit të tij.

Të kuptoj se çfarë ndryshimesh patologjike ka çdo rast dhe të hartohet plani apo skema se si do të korrigjohen ato deri normalizimin e plotë. Por këtë e bën vetëm mjeku. Debatet e shumta, të pa drejtuara mirë dhe me mungesë të thellë të kompetencës dhe profesionalitetit çorientuan njerëzit, i bënë që të vetëmjekohen deri në përdorimin e oksigjenit (me 1 ose më shumë burime) në shtëpi dhe më tej të shkojnë në spitale në gjendje kritike. Mendoj se do të kishte më shumë vlerë diskutimi dhe shpjegimi i protokolleve parandaluese dhe atyre diagnostikuese, duke u ndalur dhe sqaruar qartë nga specialistët e fushës deri ku është caku i qëndrimit dhe trajtimit në shtëpi. Të nënvizohej qartë përdorimi i gabuar, jashtëzakonisht i tepruar i antibiotikëve. Të thuhej qartë dhe prerë jo oksigjen në shtëpi, etj…

Covid-19 ishte një patologji e re, e panjohur. Kjo bëri që sidomos në fillim të pandemisë, të thuheshin edhe gjëra që koha më pas ti rrëzojë, por kjo në asnjë mënyrë s’duhet të lëkund besimin tek shkenca. Shekujt kanë treguar se asnjë arritje, fitore apo sukses i qëndrueshëm nuk është arritur pa u bazuar në dije dhe shkencë. Edhe në betejën ndaj Covid-19 kështu do të ndodhë. Nuk dua të vazhdoj më tej me këtë argument veçse të shpreh habinë se si mund të shtrohet për diskutim ky fakt, dhe sidomos nga njerëz që pretendojnë të jenë të ditur, të arsimuar dhe të kulturuar. A mendojnë ata ndonjëherë se çfarë mesazhe i japin publikut, se çfarë pasoja do të kenë njerëzit nga predikimet e tyre???

Me bindje të plotë them se vetëm duke u mbështetur në shkencën do të fitohet edhe kjo betejë, kjo sfidë e madhe për tërë botën. Duke qënë një luftë e ashpër për mbrojtjen e shëndetit, patjetër duhet të bazohet dhe të marrë fort në konsideratë sugjerimet, gjykimet dhe vlerësimet e mjekëve. Ata janë heronjtë e kohës, të cilët me besim të plotë në profesionalitetin e tyre, humanizmin dhe shpirtin e sakrificës që i karakterizojnë, pavarësisht vështirësisë që paraqet kjo sfidë po luftojnë e punojnë duke ruajtur pastërtinë, dinjitetin dhe bardhësinë e mantelit të tyre. Edhe pse 3 dekadat e fundit janë hedhur disa herë dritëhije mbi ta. Ata janë të vetëdijshëm se edhe këtë rradhë puna do ti nxjerr faqebardhë, jeta do të triumfojë mbi vdekjen, shëndeti do të mposhtë sëmundjen. Shkenca do të dominojë pseudoshkencën. Këmbanat bien për këdo që ka veshë. Nuk ka shurdh më të madh se ai që s’do të dëgjojë.

*President i UMSH-së

Marrë nga faqja zyrtare e Urdhrit të mjekut të Shqipërisë

SHBA-ja rifillon mbështetjen për OBSH-në: Rol jetësor në luftën kundër pandemisë botërore COVID-19

Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, në muajin prill bëri të ditur se vendi i tij po ndërpret fondet për Organizatën Botërore të Shëndetësisë (OBSH) në mes të pandemisë së koronavirusit të ri (COVID-19). “Sot po udhëzoj administratën time që të ndalojë fondet e Organizatës Botërore të Shëndetësisë përderisa është bërë një rishqyrtim për vlerësimin e rolit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë në keqmenaxhimin dhe mbulimin e përhapjes së koronavirusit“, tha Trump.

Trump tha se taksa-paguesit amerikanë sigurojnë midis 400-500 milionë dollarë në vit për organizatën përderisa Kina jep vetëm 40 milionë dollarë. “Si sponsor kryesor i organizatës, SHBA-të kanë për obligim të këmbëngulin në përgjegjshmëri të plotë. Një nga vendimet më të rrezikshme dhe të kushtueshme nga OBSH ishte vendimi katastrofik i saj për të kundërshtuar kufizimet e udhëtimit nga Kina dhe kombet tjera“, tha Trump.

Por, sot përmes një njoftimi në faqen zyrtare të Ambasadës Amerikane në Tiranë, njoftohet se: “Shtetet e Bashkuara kanë rifilluar mbështetjen për Organizatën Botërore të Shëndetësisë, e cila luan një rol jetësor në luftën kundër pandemisë botërore COVID-19.

“OBSH luan një rol vendimtar në luftën e mbarë botës kundër pandemisë vdekjeprurëse COVID-19 si dhe kërcënimeve të tjera të panumërta për shëndetin dhe sigurinë shëndetësore botërore”, shkroi Presidenti Biden në një letër.

 “Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të jenë pjesëmarrëse të plota dhe udhëheqëse globale në përballjen me kërcënime të tilla dhe përparimin e shëndetit dhe sigurisë shëndetësore botërore

Psikologia: Kemi fëmijë që zgjohen me makthe natën, prindërit nuk u flasin për pandeminë

Psikologe: Ada Mehmeti

Edhe fëmijët ashtu sikurse të rriturit e kanë përjetuar dhe vazhdojnë ta përjetojnë pasigurinë. Tek fëmijët është shtuar shumë pasiguria, duke qenë që askush nuk flet me ta për tua shpjeguar të gjithë ndodhinë dhe këtu po flas për prindërit. Të rrallë janë ato prindër që flasin me fëmijën për t’ia shpjeguar fëmijës me një gjuhë të kuptueshme të gjithë situatën në të cilën ndodhen. Duke pasur fëmijë të pasigurt, ata fillojnë të kenë simptoma të ankthit. Kemi fëmijë që zgjohen me makthe natën. Më pas prindërit i sjellin ke psikologu duke thënë: “Nuk e di pse ngrihet natën me makthe, pasi çdo gjë është në rregull me këtë fëmijë”.

Por që nuk është çdo gjë mirë në  jetën e këtij fëmije për aq kohë sa nuk i është folur kurrë dhe nuk i është shpjeguar situata. Që ky fëmijë nuk rrezikon shëndetin e gjyshërve, të prindërve dhe familjarëve të tjerë. Ajo që po vihet re është frika që kanë këto fëmijë ,duke menduar që nëse infektohen me COVID-19 do ja ngjisin familjarëve të tjerë dhe do humbasin jetën si ato në TV.

A janë të ndërgjegjshëm prindërit për ta sjellë fëmijën tek psikologu kur vërejnë diçka që nuk shkon mirë me fëmijën e tyre?

Një pjesë e mirë e prindërve vijnë me vullnetin e tyre për të sjellë fëmijën dhe e pranojnë që fëmija ka një problem. Ata kërkojnë ndihmë dhe bëjnë çmos që fëmija të përmirësohet.

Por, ka dhe nga ato prindër që ku i thua që fëmija duhet të trajtohet për një periudhë të caktuar tek një psikolog ose një specialist i shëndetit mendor, kanë një hezitim për ta pranuar atë që po ndodh. Ky prind e kërkon ndihmën si fillim por më pas refuzon ta marrë atë.

Unë si psikologe jap një këshillë për prindërit! Ju lutem flisni me fëmijët tuaj për të gjithë problematikat që ato kanë. Mos i lejoni që të ndihen të pa rëndësishëm në jetën tuaj. Dëgjojini ato, i flisni për situatën në të cilën ndodhemi. Bëjani më të lehtë dhe më të kuptueshme këtë gjë!

E zbulon studimi: Arsyet pse disa njerëz nuk infektohen me COVID, edhe kur kanë kontakte me të sëmurë

Kanë qenë jo të pakta rastet kur njëri nga partnerët, burri apo gruaja, është infektuar me COVID, ndërsa partneri tjetër jo, pavarësisht se jetonin në të njëjtën shtëpi.

Raste të tilla janë raportuar kudo, duke shtyrë mbi 250 laboratorë në të gjithë botën, të koordinuar nga Universiteti Rockefeller u New Yorkut, për të nisur studimet.

“Kur ka një pandemi, faktorët ndikues janë patogjeni, transmetuesi dhe mjedisi, ky është konteksti në të cilin zhvillohet infeksioni”, shpjegon Giuseppe Novelli, që merret me gjenetikën në poliklinikën Tor Vergata në Romë.

Ai thotë se ata po studiojnë ADN-në e personave, dhe bëjnë lidhje statistikore bazuar në moshën dhe seksin.

“Ne së pari u përqendruam te të sëmurët rëndë dhe zbuluam se ka 10-12% të rasteve që kanë një karakteristikë të veçantë gjenetike, domethënë nuk janë në gjendje të prodhojnë interferon, që është molekula e parë mbrojtjes”, tha Novelli.

Duke u nisur nga këto prova, studimi kaloi edhe në ndryshime të tjera gjenetike të subjekteve rezistentë ndaj virusit, atyre që nuk sëmuren ose infektohen.

“Imuniteti nuk jepet vetëm nga antitrupat, ekziston edhe i ashtuquajturi imunitet qelizor. Në këtë rast është thelbësore të studiohen limfocitet. Ne kemi të ashtuquajturin imunitet të ndërmjetësuar nga qelizat në të cilën hyn në lojë sistemi ynë imunitar qelizor, i cili është ai që mban kujtesën e kalimin kohës, shumë më gjatë sesa antitrupat që mund të zhduken”, shpjegon Roberto Luzzati, profesor i sëmundjeve infektive në Universitetin e Triestes.

Mungon prej një jave medikamenti për pacientët me leucemi, pacientë në situate të vështirë

Një denoncim ka mbërritur sot në adresë të shoqatës Together for life. Një zonjë nga Saranda, ngre shqetësimin, që bashkëshorti i saj i cili vuan nga leukemia kronike, ka një javë që nuk merr medikamentin Tasigna. Ajo e përshkruan situatën si shumë të vështirë, dhe që nuk mund të presë.

“Jam një qytetare e qytetit të Sarandës ju shqetësoj për një problem, çështje jetë ose vdekje. Është situatë e veshtirë që nuk mund të presë.

Bashkëshorti im vuan nga leucemia kronike dhe kurohet me ilaçin “Tasigna”, dhe kemi rreth një javë që presim të marim ilaçet dhe na thonë që nuk ka ilaçe me rimbursim por vetëm ilaçe që kushtojnë dhe janë me pagesë.

Ështe ilaç që meret në kushte shtëpie çdo ditë.

E pyetur se sa është kostoja e këtij medikamenti dhe nëse është me rimbursim, e afërmja e pacientit përgjigjet se “Po është me rimbursim dhe mungon. Na thonë, ka vetëm me pagesë nëse pacienti do që ta marrë dhe është goxha i kushtueshëm mesa kemi dëgjuar.

Sa ka që mungon?

Po, për këtë vit na ka thënë që ka probleme dhe ne kemi një javë që presim. “

Shoqata Together for Life, ka nisur menjëherë procedurat për ndjekjen e rastit, tek institucionet përgjegjëse, si Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale si dhe Fondi i Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor. / D.C

 

Rimbursimi i barnave për Covid, pacientët nuk shkojnë tek mjeku i familjes, “përplasen” me farmacistët për recetat

Farmacistja J.Z e pyetur nga gazeta ‘Shëndet plus’  se pse një pjesë e mirë e  pacientëve të infektuar me COVID -19 nuk i marrin barnat me ribursim ajo përgjigjet duke thënë :

Një pjesë e mirë e pacientëve gjatë kohës që janë sëmurë nuk shkojnë më parë tek mjeku i familjes dhe të ndjekin të gjithë procedurat  që duhen bërë për ti marrë këto i barna me rimbursim.

Pacientët shkojnë ose direkt tek pneumologu, ose tek një mjek në spital privat. Ata i japin recetën ose injeksione të  cilat nuk rimbursohen. Sepse sipas protokollit të Ministrisë nëse i jep injeksione je për spital. Këto receta ne nuk mund ti ekzekutojmë.

Si të përfitoni rimbursimin e barnave anti-covid?

Qytetarët e prekur nga Covid19 duhet të lidhen me mjekun e familjes, por nëse nuk e dinë kush është mjeku i tyre i tyre i familjes mund të kontaktojnë në linjën e gjelbër 0800 40 40 për ta mësuar. Mjeku i familjes përshkruan recetën sipas protokollit në varësi të gjendjes së pacientit, e lehtë ose e moderuar. Me kodin e recetës një i afërm i pacientit paraqitet në farmaci për të marrë barnat falas. Rimbursimi për trajtimin e simptomave të Covid19 është deri në 1 muaj.Nga rimbursimi i barnave falas përfitojnë të gjithë qytetarët pavarësisht nëse janë ose të siguruar.

Problemi qëndron se pacientët mjekohen dhe shërohen privatisht, pa protokoll, direkt me injeksione dhe pasi shërohen kërkojnë rimbursimin ose paratë e harxhuara gjë që nuk është e mundur. Farmacistja demostron dhe mënyrën se si procedohet për të marrë barnat. Pasi futi kodin 5 shifror të dhënë nga mjeku i familjes asaj i dalin barnat që pacienti do marrë.

Ilaçet e COVID-19 janë të përcaktuara nga ministria dhe mjekut nuk ja pranon sistemi nëse ai fut një kod të një medikamenti tjetër.

E pyetur për rastet kur pacienti nuk dëshiron ti marrë këto medikamente por do një tjetër si procedohet, farmacistja thotë: Pacienti paguan diferencë e çmimit. Ajo që të rimburson shteti është alternativa e parë, por nëse ai kërkon një alternativë më të shtrenjtë ai paguan diferencën e çmimit.

 MSHMS: 1.2 miliard lekë për rimbursimin e trajtimit ambulator

 “Qeveria shqiptare ka marrë vendimin për të rimbursuar të gjithë pacientët me Covid19 që trajtohen në mënyrë ambulatore në shtëpi.  Do të përfitojë të gjithë qytetarët qoftë nëse janë të siguruar, qoftë nëse nuk janë të siguruar. Nga sot ka filluar të funksionoje si skemë mjekimi në të gjithë strukturat tona të kujdesit parësor. Vlera e rimbursimit e paketës së barnave për të dy skemat e mjekimit është 125 dollarë”, tha Manastirliu.

Ministrja e Shëndetësisë tha se qeveria shqiptare ka financuar 1.2 miliard lekë për rimbursimin e trajtimit ambulator. Paketa e barnave për trajtimin ambulator në banesë të pacientëve të diagnostikuar me Covid-19 përbëhet nga dy skema trajtimi, në përputhje me formën e sëmundjes, sipas udhëzuesit të miratuar nga Komiteti Teknik i Ekspertëve dhe do të financohet 100% nga shteti.

Paketa e mjekimit bazë përmban vitaminoterapi, antipiretikët, antibiotikët, antikoagulantët dhe kortizonikët, por është mjeku i familjes ai që përcakton se çfarë mjekimi duhet të marrë pacienti i diagnostikuar me COVID19. Paketa antiCOVID e financuar nga qeveria ka barna që janë aktualisht në listën e rimbursimit por edhe barna të reja të cilat janë shtuar me këtë paketë, për t’u përfituar nga të gjithë të prekurit, sipas vlerësimit të mjekut të familjes.

Pacienti nuk ka nevojë të shkojë fizikisht në qendër shëndetësore për përfitimin e paketës, por duke u lidhur me mjekun e familjes, nëpërmjet sistemeve të shëndetësisë elektronike, I gjithë procesi është online dhe një familjar mund të tërheqë barnat në farmaci me kodin e recetës.

E pyetur në lidhje me fondet aktuale për përballimin e rimbursimit këtë vit, Ministrja Manastirliu u shpreh se ato janë pjesë e paketës prej 25 milion euro të vëna në dispozicion nga qeveria për përballimin e pandemisë si dhe saktësoi se fondi prej 1.2 miliardë lekë në buxhetin e vitit të ardhshëm, është parashikuar për mbulimin e trajtimit ambulator në banesë.

Në lidhje me pacientët që nuk janë konfirmuar me testin pozitiv, Ministrja e Shëndetësisë tha se edhe pacientët që nuk janë konfirmuar me test pozitiv por kanë simptoma, mund të trajtojnë simptomat me barnat që janë aktualisht në listën e barnave të rimbursueshme, falas për qytetarët, pavarësisht paketës së miratuar dje.

“Paketa e miratuar është buxhetuar në fondet e alokuara që në fillim të kësaj pandemie. Janë 25 milion euro të dedikuara Ministrisë së Shëndetësisë për përballimin e epidemisë, për rritjen e kapaciteteve por edhe për mbulimin e rimbursimit. Edhe paketa e rimbursimit nuk ishte një paketë e cila u mendua dje dhe u financua sot. Në strategjinë tonë të vjeshtë-dimrit, edhe në strategjitë e mëparshme, paketa e mbështetjes së qytetarëve me terapitë e barnave në spitale është falas, por edhe përsa i përket rimbursimit ambulatory u vlerësua sipas udhëzimit të përcaktuar nga Komiteti Teknik i Ekspertëve. Por lista aktuale e rimbursimit ka gjithashtu terapi, apo klasa barnash të cilat rimbursohen edhe për infeksionet virale”, tha Ministrja Manastirliu.

Mjeku i familjes përshkruan barnat sipas protokolleve dhe udhëzimeve të përcaktuara, në varësi të stadit të sëmundjes së pacientit. Kohëzgjatja e mjekimit është deri në 1 Muaj dhe receta e rimbursuar përfitohet sipas sistemit aktual të rimbursimit, në farmacitë e rrjetit të hapur me kontratë me Fondin e Sigurimeve të Kujdesit Shëndetësor.

 

I vodhi para pacientit tek Infektivi, arrestohet infermierja 30-vjeçare

Një infermiere tek Infektivi është vënë në pranga pasi akuzohet që t’i ketë vjedhur para një pacienti me koronavirus që ndërroi jetë. E arrestuara është 30-vjeçarja R. H.,banuese në Durrës.

Tiranë

Specialistët për Hetimin e Krimit në Komisariatin e Policisë Nr. 4, në bashkëpunim me Prokurorinë e Rrethit Gjyqësor Tiranë, kanë bërë të mundur identifikimin, lokalizimin dhe ndalimin e shtetases R. H., 30 vjeçe, banuese në Durrës.

Ndalimi i kësaj shtetaseje u bë pasi në bazë të pamjeve filmike rezulton si autorja e vjedhjes së një shume parash në portofolin e shtetasit K. D., i cili ka qenë i shtruar në spitalin infektiv, ku ka ndërruar jetë nga COVID-19.

Pas kallëzimit të bërë për këtë ngjarje, nga djali i të ndjerit, shtetasi F. D., 25 vjeç, i cili ka deklaruar se nga llogaria bankare e të atit ishte tërhequr shuma 60.000 lekë, specialistët për Hetimin e Krimit në Komisariatin e Policisë kanë organizuar punën për identifikimin e autorit.

Në bazë të provave filmike ka rezultuar se edhe shuma e parave është tërhequr nga shtetasja R. H., infermiere në spitalin infektiv, e cila ka pranuar autorësinë e ngjarjes, që është bërë mediatike edhe nga emisioni investigativ “STOP”.

Materialet procedurale do të referohen në Prokurorinë e Rrethit Gjygjësor Tiranë, për veprime hetimore të metejshme, për veprat “Vjedhja” dhe “Vjedhja duke shpërdoruar detyrën”./ abcnews

Magnezi: Një nga elementet thelbësore të shëndetit, ja problemet që sjell në shëndet

Përshtati në shqip: Daniela Burnazi

Shumica e njerëzve nuk e dinë rëndësinë e magnezit në trup. Ajo çfarë duhet të dini është se magnezi përfshin mbi 300 proçese metabolike në trup dhe është i njohur si “minerali mjeshtër”.

Çfarë roli ka magnezi?

Magnezi është i rëndësishëm sepse është një mineral që përdoret nga çdo organi i trupit, sidomos nga zemra, muskujt dhe veshkat. Në qoftë se vuani nga lodhja e pashpjegueshme apo dobësia, nga ritmet jo normale të zemrës apo tkurrja e muskujve, niveli i ulët i magnezit do të ishte një ndër shkaqet kryesore. Magnezi gjendet në më shumë se 300 enzima të ndryshme në trup dhe luan një rol të rëndësishëm në procesin e detoksifikimit të trupit, një proces ky mjaft i rëndëshishëm për parandalimin e dëmtimeve nga kimikatet e mjedisit, metalet e rënda dhe toksinat e tjera. Magnezi është i nevojshëm për:

• Transportimin e duhur të kalciumit, silicit, vitaminës D, vitaminës K dhe padyshim magnezit në trup.
• Aktivizimin e muskujve dhe nervave
• Krijimin e energjisë në trup
• Detoksifikim
• Ndihmon në tretjen e proteinave, karbohidrateve dhe yndyrnave
• Shërben si bllok ndërtimi për sintezën e ARN-së dhe ADN-së.

Pse është e vështirë marrja e magnezit?

Në sajë të metodave moderne bujqësore nëpërmjet përdorimit të plehrave kimike, pesticideve, insekticideve zhyten në tok, toka varfërohet ndjeshëm nga përmbajtja e mineraleve. Sipas disa studimeve, deri në 80% e njerëzve kanë mungesë magnezi.

Ushqimet organike mund të kenë shumë magnez, nëse janë rritur në tokë të pasur me lëndë ushqyese, por është shumë e vështirë për ta përcaktuar këtë. Vlen të theksohet se është thuajse e pamundur që të merrni mbidozë magnezi, për shkak të sasisë së pakët të këtij minerali.

Si ta dalloni nëse jeni duke marrë sasinë e duhur të magnezit?

Mënyra më e mirë për të treguar nëse jeni duke marrë sasinë e nevojshme dhe të mjaftueshme të magnezit është “prova e zorrëve”. Nëse keni marrë magnez më shumë seç duhet, do të keni diarre, megjithëse kjo do të ishte një zgjidhje e mirë për personat që vuajnë nga kapsllëku, e cila është një tjetër mënyrë që tregon se keni mungesë magnezi.

Cfarë shenjash ka mangësia e magnezit?

Ky mineral anti-inflamator ofron mbrojtje kundër sëmundjeve si artriti dhe alcajmer. Magnezi është përdorur për të ndihmuar në probleme, si: presioni i lartë i gjakut, diabeti, problemet e frymëmarrjes etj. Mungesa e magnezit mund të provohet përmes analizave të gjakut, por vetëm 1% e magnezit të trupit është i shpërndarë në gjak.

Disa shenja të përgjithshme që tregojnë mungesë magnezi janë:

Ankthi, astma, sëmundjet e zorrëve, mpiksja e gjakut, mangësi kalciumi, ciste, kapsllëk, lodhje, dobësi, presion i lartë i gjakut, hipertension, pagjumësi, sëmundje të veshkave dhe mëlçisë, dhimbje muskujsh etj.

Si mund të merrni sasinë e duhur të magnezit?

Magnezi mund të merret përmes ushqimeve të tilla si bajamet dhe arrat, avokado, banania, fasulet, çokollata e zezë, bamjet, fiqtë, farat (e kungullit, susamit dhe luledielli), soja, spinaqi, kungulli, drithërat etj. Në rastet kur keni mungesë magnezi edhe pas konsumimit të vazhdueshëm të të gjithë këtyre ushqimeve ju mund të merrni tableta ose vaj magnezi që gjenden në farmaci, por duhet të konsultoheni më parë me mjekun.

 

COVID19/ Ministria e Shëndetësisë: 538 raste të reja dhe 9 humbje jete në 24 orët e fundit

Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale ju bën apel qytetarëve të mos e ulin vigjilencën dhe të vijojnë të zbatojnë rregullat antiCOVID duke vendosur maskën mbrojtëse në çdo ambient jashtë shtëpisë; duke shmangur grumbullimet dhe duke ruajtur distancimin fizik; duke u kujdesur për higjenën vetjake, në mënyrë që të parandalohet përhapja e COVID-19.

Ju njohim me situatën e COVID19 në 24 orët e fundit si vijon:
Janë kryer 1918 testime dhe kanë rezultuar pozitivë 538 qytetarë.
Rastet pozitive të konfirmuara janë identifikuar në këto bashki: 208 raste në Tiranë, 39 raste në Durrës, 36 raste në Lushnje, 28 raste në Vlorë, 27 raste në Fier, 20 raste në Elbasan, 19 raste Mirditë, 18 raste në Shkodër, 11 raste në Kamëz dhe Gramsh, 10 raste në Kurbin, 9 raste në Lezhë, 8 raste në Mallakastër, Divjakë, 7 raste në Kuçovë, 6 raste në Kavajë, Mat, Gjirokastër, Sarandë, 5 raste në Has, Delvinë, Dibër, Peqin, 4 raste në Tepelenë, Ura Vajgurore, Prrenjas, Vorë, 3 raste në Vau i Dejës, 2 raste në Krujë, Pukë, Rrogozhinë, Malësi e Madhe, Kolonjë, Poliçan, 1 rast në Kukës, Librazhd, Përmet, Skrapar.

Në 24 orët e fundit janë shëruar 401 qytetarë, duke e çuar numrin e të shëruarve 44,291 që nga fillimi i epidemisë.
Aktualisht në 4 spitalet COVID, po trajtohen 282 pacientë, 19 në terapi intensive nga të cilët 4 pacientë janë të intubuar.
Me gjithë përpjekjet e stafit mjekësor, 9 qytetarë e kanë humbur betejën me COVID19 në spitalet COVID. 3 qytetarë nga Tirana, 2 qytetare nga Durrësi, 2 qytetar nga Librazhdi, 1 qytetar nga Kurbini, 1 qytetar nga Lushnja, të moshave 29-84 vjeç. Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale i shpreh ngushëllime familjarëve të të ndjerëve.
Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale u drejtohet qytetarëve të mos neglizhojnë asnjë shenjë të sëmundjes dhe të kontaktojnë për çdo dyshim me mjekun e familjes për të kryer testimin si dhe për ndjekjen dhe trajtimin ambulator në banesë. Telefononi në linjën e gjelbër 0800 40 40 për të mësuar mjekun tuaj të familjes dhe për të kontaktuar me të. Gjithashtu, telefononi në numri unik 127 i Urgjencës Kombëtare mund të telefononi kur dyshoni se keni shenja të sëmundjes dhe duhet të kryeni testimin për COVID19 apo nëse keni nevojë për trajtim të specializuar spitalor në spitalet COVID.

COVID-19 – Statistika (25 Janar 2021)
Raste të reja ditore 538
Të shëruar në 24 orë 401
Të shtruar në spitale 282
Humbje jete në 24 orë 9
Testime ditore 1918

Testime totale 336,716
Raste pozitive 72,812
Raste të shëruara 44,291
Raste Aktive 27,197
Humbje jete 1324

Shpërndarja gjeografike e rasteve aktive sipas qarqeve:
Tiranë 15968
Fier 2007
Durrës 1481
Shkodër 1359
Elbasan 1147
Vlorë 1057
Lezhë 967
Korçë 916
Berat 852
Gjirokastër 537
Dibër 502
Kukës 404