Trajtimi i hiperkalemisë në sëmundjet kronike të veshkave

Nga Alket Koroshi, mjek nefrolog

Kaliumi (K+) është një element kryesor në fiziologjinë e trupit. Ai rregullon shumë procese biologjike, të tilla si homeostaza acid-bazë, sekretimi i hormoneve, kontrolli sistemik i presionit të gjakut dhe lëvizshmëria gastrointestinale. Sidoqoftë, ndoshta roli më i rëndësishëm i K+ është pjesëmarrja e tij në gjenerimin e bioelektricitetit, duke vendosur gradiente jonike dhe rrjedha midis hapësirave jashtëqelizore dhe intraqelizore, duke rregulluar kështu potencialin e membranës së pushimit dhe ngacmueshmërinë qelizore, të cilat janë thelbësore për funksionin e indeve të ngacmueshme, të tilla si indet e përçimit nervor, muskulor dhe kardiak.

Ky funksion është pasojë e ndarjes së lartë të K +, për shkak të pranisë së kudogjendshme të membranës plazmatike Na-K-ATPaza, të cilat pompojnë natriumin nga dhe K + në qelizë. Prandaj, K+ rezulton nga elektroliti intraqelizor më i përqendruar, ndërsa përqendrimi i tij jashtëqelizor është jashtëzakonisht i ulët. Ne vlerësojmë se një përmbajtje totale trupore K+ është afërsisht 50 mEq /kg (d.m.th., 3500 mEq në një person 70-kg); rreth 98% e kësaj K+ është brenda qelizave, ndërsa vetëm 2% (70 mEq) është në lëngun jashtëqelizor, ku arrin përqendrime normale prej 3.5 deri 5.0 mmol /L.

Hiperkalemia përcaktohet si një nivel i kaliumit në serum më i madh se 5.0 mmol / L, ndërsa hiperkalemia e rëndë përcaktohet si një nivel më i madh se 6.0 mmol / L.

Hiperkalemia është një çrregullim shumë i zakonshëm, dhe në Shtetet e Bashkuara më shumë se 800,000 vizita të departamentit të urgjencës (ED) ndodhin çdo vit për shkak të hiperkalemisë. Incidenca aktuale dhe prevalenca e hiperkalemisë në popullatën e përgjithshme janë të panjohura, por studimet e bazuara në grupe të mëdha kanë raportuar nivele të incidencës midis 1 dhe 3 për 100 persona në vit, duke u rritur në 10% në pacientët e shtruar në spital.

Për më tepër, prevalenca e hiperkalemisë mund të jetë dukshëm e lartë në prani të disa kushteve të predispozuara. Pra, megjithëse të dhënat e disponueshme nuk janë uniformë, një analizë e një popullsie të madhe të larmishme gjeografike tregoi vlera bazike të kaliumit prej ≥ 5.0 mmol / L në 9.1% të pacientëve me insuficiencë kronike të zemrës (CHF), në 11.5% të sëmundjeve kronike e veshkave (CKD) në fazën 3-5 pacientë, në 8.3% të pacientëve me diabet dhe në 13.1% të atyre pacientëve me të gjitha këto gjendje. Për më tepër, në mesin e pacientëve me CKD, ata që kërkojnë dializë përfaqësojnë një grup me rrezik veçanërisht të lartë të hiperkalemisë.

Komplikimet klinike dhe vdekja në pacientët me hiperkalemi përcaktohen kryesisht nga efektet kardiake elektrofiziologjike të niveleve të ngritura të K + [11]. Në të vërtetë, hiperkalemia, duke zvogëluar raportin K+ brendaqelizor / K+ jashtëqelizor, zvogëlon potencialin e membranës, duke shkaktuar një depolarizim të pjesshëm të membranës qelizore, e cila rezulton në një rritje fillestare të shpejtësisë së përcjelljes. Pastaj, nëse është e vazhdueshme dhe e thellë, hiperkalemia gjithashtu zvogëlon ngacmueshmërinë e membranës nga inaktivizimi i kanaleve të natriumit të mbyllura me tension, duke e bërë qelizën rezistente ndaj ngacmimit, dhe kështu çon në aritmi dhe bllokim të zemrës. Për më tepër, përveç efekteve kardiake, hiperkalemia gjithashtu mund të shkaktojë shqetësime të tjera fiziologjike, të tilla si dobësia e muskujve që përparon në paralizë të dobët dhe acidoza metabolike, e cila nga ana tjetër mund të kontribuojë në progresionin e CKD.

Trajtimi i hiperkalemisë duhet të udhëhiqet nga nivelet e kaliumit dhe ashpërsia e paraqitjes klinike. Në përgjithësi, qëllimi i parë është parandalimi i pasojave kardiake dhe ulja e kaliumit në serum në nivele të sigurta sa më shpejt të jetë e mundur; atëherë është e rëndësishme të zvogëlohet përmbajtja e trupit K+, duke synuar mbajtjen e kaliumit në serum në vlera normale. Kjo e fundit mund të arrihet me dializë, ose duke rritur eliminimin e kaliumit përmes urinës ose traktit gastrointestinal. Për një kohë të gjatë, opsioni i vetëm terapeutik për rritjen e sekretimit K+ me anë të fekaleve është përfaqësuar nga sulfonati i polistirenit të natriumit, një rrëshirë që shkëmben kation, efikasiteti dhe siguria e të cilave janë vënë në dyshim. Kohët e fundit, barnat e reja në gjendje të promovojnë eliminimin e kaliumit gastrointestinal, përkatësisht patiromerin dhe ciklosilikatin e zirkonit të natriumit, janë zhvilluar dhe studiuar në studime të mëdha, duke provuar efikasitetin dhe sigurinë e tyre në kontekste të ndryshme klinike.