Globalisht, sëmundja e zemrës është shkaku numër një i vdekjeve. Është përgjegjës për 17.9 milion vdekje çdo vit.
Sipas Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), në Shtetet e Bashkuara, një person vdes çdo 36 sekonda nga sëmundja kardiovaskulare. Sëmundja e zemrës përbën 1 në 4 vdekje në Sh.B.A.
- Të rinjtë nuk kanë nevojë të shqetësohen për sëmundjet e zemrës
Është e vërtetë që sëmundja e zemrës ka më shumë të mundësi të prekë njerëzit mbi moshën 65 vjeç, por 4-10% e sulmeve në zemër ndodhin tek njerëzit nën moshën 45 vjeç, kryesisht tek burrat. Për më tepër, është mënyra se si jetojmë jetën tonë si fëmijë, adoleshentë dhe të rritur që hedh bazat për shëndetin e zemrës ndërsa plakemi.
Për shembull, ngrënia e një diete të pasur me yndyrna trans dhe të ngopura ose pirja e duhanit rrit rrezikun e sëmundjes së zemrës ndërsa plakemi. Ndryshimet në stilin e jetës sot krijojnë themelin për një zemër më të shëndetshme në jetën e mëvonshme.
Në Sh.B.A vdekshmëria nga sëmundjet e zemrës ka rënë ngadalë që nga 1970, megjithatë, në disa rajone, normat janë rritur.
Një studim që hetoi vdekshmërinë nga sëmundjet e zemrës në grupe të ndryshme moshe në Sh.B.A zbuloi se “mbi 50% e qarqeve [përjetuan] rritje të vdekshmërisë nga sëmundjet e zemrës nga 2010 deri në 2015 midis të rriturve të moshës 35-64 vjeç”.
- Njerëzit duhet të shmangin ushtrimet fizike nëse kanë sëmundje të zemrës
Ky është një mit. Ushtrimet fizike ndihmojnë në forcimin e muskujve të zemrës dhe përmirësojnë rrjedhën e gjakut rreth trupit. Në gusht të vitit 2020, Shoqata Evropiane e Kardiologjisë publikoi udhëzime për stërvitjen në pacientët me sëmundje kardiovaskulare. Prof. Sanjay Sharma, i cili ishte i përfshirë në krijimin e udhëzimeve, shpjegon:
“Mundësia që stërvitja të shkaktojë një arrest kardiak ose sulm në zemër është jashtëzakonisht e ulët.” Sidoqoftë, ai gjithashtu shton një shënim kujdes: “Njerëzit që janë plotësisht joaktivë dhe ata me sëmundje të përparuar të zemrës duhet të konsultohen me mjekun e tyre para se të merren me sport”.
- Unë marr ilaçe që ulin kolesterolin, kështu që mund të ha çfarë të dua
Disa ilaçe, zvogëlojnë nivelin e kolesterolit në gjak. Sidoqoftë, kjo nuk do të thotë që një person që po merr këto medikamente mund të konsumojë ushqime që përmbajnë yndyrna të ngopura pa u përdorur. Kolesteroli ose konsumohet në ushqimin që hani ose prodhohet në mëlçi.
- Sëmundjet e zemrës i kam të trashëguara, kështu që nuk mund të bëj asgjë për ta parandaluar
Nëse anëtarët e ngushtë të familjes kanë përjetuar sëmundje të zemrës, kjo mund të nënkuptojë se keni një rrezik në rritje. Sidoqoftë, nuk është vendosur në gur dhe ka një numër mënyrash për të zvogëluar rrezikun, madje edhe për njerëzit me një ndjeshmëri gjenetike. Këto përfshijnë ngrënien e një diete të shëndetshme, ndalimin e pirjes së duhanit, menaxhimin e presionit të gjakut dhe ushtrime të rregullta.
- Vitaminat mund të parandalojnë sëmundjet e zemrës
Megjithëse shumica e vitaminave, të marra në doza të rekomanduara, nuk ka gjasa të jenë të dëmshme për shëndetin e zemrës, nuk ka asnjë provë që marrja e ndonjë suplementi të vitaminës mund të zvogëlojë rrezikun e sëmundjes së zemrës. Dhe sigurisht që nuk mund të zëvendësojnë një dietë të shëndetshme dhe ushtrime të rregullta.
- Unë kam pirë duhan për vite me radhë, nuk ka asnjë pikë të ndaloj tani
Është është një mit. Pirja e duhanit është një shkak kryesor i sëmundjes së zemrës. Sapo një person të ndalojë pirjen e duhanit, përfitimet shëndetësore fillojnë.
“Nuk ka rëndësi se sa vjeç jeni apo sa kohë keni pirë duhan, lënia e duhanit në çdo kohë përmirëson shëndetin tuaj.
- Sëmundja e zemrës prek vetëm burrat
Ky është një mit, pasi sëmundja e zemrës është shkaku kryesor i vdekjes si tek burrat ashtu edhe tek gratë. Në vitin 2017 në Sh.B.A, 24.2% e burrave dhe 21.8% e grave vdiqën nga sëmundja e zemrës.
Është një keqkuptim i zakonshëm që vetëm burrat preken nga sëmundjet e zemrës. Është e vërtetë që burrat kanë tendencë të zhvillojnë sëmundje kardiovaskulare në një moshë më të hershme sesa gratë dhe kanë një rrezik më të madh të sëmundjes koronare të zemrës. Sidoqoftë, gratë kanë një rrezik më të lartë të goditjes në tru.
- Arresti kardiak dhe sulmi në zemër janë të njëjtat
Sulmet në zemër dhe arrestimet kardiake nuk janë e njëjta gjë. Një sulm në zemër është një problem qarkullimi. Ndodh kur bllokohet arteria koronare, e cila sjell gjak të oksigjenuar në muskujt e zemrës. Një arrest kardiak është një “problem elektrik”, ku zemra pushon së hedhuri gjak rreth trupit në mënyrë efektive. Arrestet kardiake shpesh shkaktohen nga një sulm në zemër.
Gjatë një sulmi në zemër, një individ ka të ngjarë të jetë i vetëdijshëm. Gjatë një arresti kardiak, ata janë pothuajse gjithmonë pa ndjenja. Të dy janë një urgjencë mjekësore.
- Kollitja gjatë një sulmi në zemër mund t’ju shpëtojë jetën
Sipas disa burimeve, kollitja energjike gjatë një sulmi në zemër – e ashtuquajtura CPR kollë – mund të shpëtojë jetën tuaj. Nuk ka asnjë provë që kjo teknikë funksionon në komunitet për sulmet në zemër që nuk nxiten nga procedurat mjekësore.
- Njerëzit me sëmundje të zemrës duhet të shmangin ngrënien e yndyrnave
Një person me sëmundje kardiovaskulare sigurisht që duhet të zvogëlojë marrjen e yndyrnave të ngopura – të cilat gjenden në ushqime të tilla si gjalpë, biskota, proshutë dhe suxhuk – dhe pjesërisht të hidrogjenizuar dhe yndyrna trans, të cilat gjenden në ushqime të tilla si produktet e pjekura, picat e ngrira, dhe kokoshka mikrovalë.
Sidoqoftë, yndyrnat e pangopura mund të ofrojnë përfitime. Për shembull, ka disa prova që omega-3, e cila është një yndyrë poli-pangopur, mund të mbrojë shëndetin e zemrës me burim të besuar.
Shoqata Amerikane e Zemrës rekomandon “që të gjithë të rriturit të hanë peshk (veçanërisht peshk të yndyrshëm) të paktën 2 herë në javë. Peshku është një burim i mirë i proteinave dhe ka pak yndyrë të ngopur.
Ata gjithashtu rekomandojnë ngrënien e acideve yndyrore omega-3 të rrjedhura nga bimët. Këto mund të gjenden në tofu dhe forma të tjera të sojës; arra, farë liri dhe vajrat e tyre; dhe vaj canola./MEDICAL NEWS TODAY
No comments:
Post a Comment