IKTUSI: sëmundja e rrezikshme që ju rrezikon jetën: Simptomat, faktorët e rriskut, trajtimi

Nga Daniela Burnazi

Iktusi cerebral, është një sëmundje akute që prek një pjesë të trurit. Sipas përcaktimit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), iktusi cerebral është shfaqja e papritur e shenjave ose simptomave lidhur me defiçitet fokale ose globale (koma) të funksionit cerebral që zgjasin më shumë se 24 orë ose janë me pasojë fatale, që nuk i atribuohet tjetër shkaku të dukshëm përveç vaskulopatisë cerebrale.

Iktusi është një dëmtim i trurit që ndodh kur rrjedhja e gjakut në tru, papritur ndërpret pengimin e një arterie (goditje ishemike) ose rrallë për shkak të ndarjes së tij (goditje hemorragjike).

Ekzistojnë 2 lloje Iktusi: Iktusi Hishemik dhe Iktusi Hemoragjik

Iktusi Hishemik: është shkaktuar nga një trombozë ose një emboli që bllokon një arterie të trurit, dhe është forma më e zakonshme e Iktusit.

Iktusi hemoragjik – Është goditja më e rrallë, por më e rrezikshme. Ajo shkaktohet nga thyerja e murit të një arterie të trurit, e cila shkakton një hemorragji të vështirë cerebrale për t’u bllokuar. Mini-iktus Sulmi i tranzicionit ishemik (TIA) është një ulje e përkohshme në hyrjen e gjakut në tru, të mjaftueshme për të përcaktuar disa simptoma që regresohen brenda 24 orëve. Kjo është një zile e rëndësishme alarmi për një goditje të madhe.

Simptomat kryesore të iktusit:

• mpirja e papritur në njërën anë të trupit me humbje të fuqisë në këmbë, krah apo fytyrë, hemiparezë;
• vështirësi në të folur, humbje ekuilibri, konfuzion mendor, marrje mëndsh, cefale.
• vizion i paqartë në një ose të dy sytë

Faktorët e riskut janë:

• hipertensioni arterial
• arteriosklerozi,
• fibrilacioni atrial
• lezionet e valvulave kardiake,
• infarkt i mëparshëm,
• pirja e duhanit,
• mosha (mbi 65 vjeç është më e zakonshme se në moshat e tjera

Iktusi hemorragjik shkaktohet nga këputja e papritur e një ene cerebrale, ndër shkaqet kryesore janë hipertensioni arterial dhe më rrallë prania e një keqformimi ose një aneurizmi në tru. Parandalimi i drejtohet faktorëve të rrezikut por edhe shpërndarjes së informacionit mbi rëndësinë e të vepruarit të menjëhershëm.

Trajtimi:

Në rastin e goditjes, është shumë e rëndësishme që pacienti të ndihmohet në një departament të specializuar, të ashtuquajturin “njësi të goditjes”: kjo lejon që të reduktohet vdekshmëria dhe paaftësia e rëndë. Në rast të goditjes hishemike, trajtimi emergjent përfshin përdorimin e ilaçeve trombolitike (ose fibrinolitike), të cilat lejojnë shpërbërjen e mbylljes arteriale dhe rivendosjen e rrjedhjes së gjakut. Trajtimi i goditjes hemorragjike është më kompleks: ajo synon të kontrollojë presionin e gjakut, hemorragjinë dhe hematomën cerebrale.

Burimi: Web MD