INTERVISTA/ Dr. Albert Koja: Çdo vit 300 fëmijë diagnostikohen me sëmundje të lindura të zemrës

Në vendin tonë 300 fëmijë diagnostikohen me defekte të lindura të zemrës. Sëmundjet me të shpeshta tek fëmijët me defekte në zemër është ajo që populli e quan vrima në zemër. Në një intervistë për gazetën “Shëndet +” mjeku pediatër –kardiolog Dr. Albert Koja tegon më shumë rreth këtyre anomalive

Doktor, cilat janë patologjitë më të shpeshta kardiake tek fëmijët?

Patologjitë më të shpeshta kardiake tek fëmijët janë kryesisht defektet e lindura. Shpeshtësia e këtyre rasteve varion nga 6-10 fëmijë për 1000 lindje të gjalla. Pra, 6-10 fëmijë lindin me anomali të zemrës.

Anomalitë mund të jenë të ndryshme, si:

• Defekte të ndarëseve të zemrës, ose në gjuhën popullore i quajmë vrima në zëmër.
• Keqformime të daljes së damarëve kryesorë nga zemra (arterieve kryesore të zemrës, qoftë kjo aorta apo arteries mushkërore)
• Anomalitë e mungesës së vazave, mungesës së pjesës së ndryshme të zemrës.

Këto anomali pas lindjes korrigjohen.

Cila është mosha që mund të diagnositikohen këto anomali?

Pjesa dërrmuese e defekteve të lindura, kapet që në lindje. Madje mund të them që edhe pa lindur bebi. Nëna bën eko-n morfologjike nga java e 18 deri në javën 23 të shtatzënisë, që aty si rregull mjeku obstetër-gjinekolog, na sinjalizon kur shikojnë diçka te zemra e embrionit që nuk është normale. Ato na i referojnë ne si kardio-pediatër. Ne bëjmë konsultë të përbashkët, me mjekun obstetër për ta përcaktuar më saktë diagnozën e embrionit. Edhe pse diagnoza prenatale nuk është me saktësi 100% por, varjon 70-80 % saktësi të anomalive në përgjithësi përfshirë edhe ato kardiake.

Cilat janë faktorët që sjellin këto anomali?

Këto anomali janë të lindura. Faktorët janë gjenetik dhe ambientalë.

Por nuk janë anomali të trashëgueshme.

A ka shtim të rasteve të fëmijëve me anomali të lindura të zemrës?

Varet nga numri i lindjeve të çdo shteti. Aktualisht në vendin tonë në qoftëse lindin 30 mijë fëmijë në vit, 1 % e tyre lindin me anomali kardiake. Që i bie 300 fëmijë lindin cdo vit me anomali kardiake, të cilat janë nga më të ndryshmet. Varjojnë nga më të thjeshtat tek më të ndërlikuarat. Pjesa dërrmuese e këtyre anomalive korigjohen dhe në vendin tone, megjithatë varet edhe nga shkalla e anomalisë. Ka anomali që duhet të korigjohen brenda javës së parë të jetës sepse ndryshe bebi nuk jeton.

Cilat janë anomalitë serioze?

Transpozicion i enëve të mëdha të gjakut, që është vendosja në anën e kundër të enëve të gjakut. Si rregull, aorta del normalisht nga barkushja e majtë, arteria mushkërore del nga barkushja e djathtë. Në raste të veçanta lind në anën e kundërt, ku gjaku i pastër shkon përsëri në mushkëri të pastrohet, ndërsa gjaku i pa pastër nga trupi shkon përsëri në trup. Kjo sjell probleme tek fëmija që për pasojë i sjell ulje të saturimit, dhe  kjo lloj anomalie nuk është e pajtueshme  me jetën. Sepse gjaku duhet të pastrohet në mushkëri dhe pastaj të dali në trup i oksigjenuar. Kur kemi kështu rastesh bëhet një procedurë që ditën e parë të lindjes, e cila bëhet në pediatrinë e QSUT-së.

Çfarë ndodh pas ndërhyrjes, a kanë këta fëmijë probleme shëndetësore më vonë?

Çdo gjë varet nga shkalla e anomalisë dhe nga rezultati kirurgjikal. Janë disa defekte që mbyllen dhe nuk ka më probleme. Ductus Botalli është një lloj damari i cili lidh dy damarët kryesorë në barkun e nënës, ky damar mbyllet vetë sepse vetë organizmi është i tillë. Ditët e para pas lindjes ky damar mbyllet vetë por nëse nuk mbyllet dhe qëndron i hapur, çon shumë gjak në mushkëri dhe sjell probleme tek fëmija. Ky damar duhet të mbyllet përmes kirurgjisë, por varet kur kapet. Ky është nga ato defekte që kapet më vonë, pas 1 muaji. Nëse mbyllet me kirurgji fëmija nuk ka më nevojë për ndërhyrje dhe bën një jetë normale.

Ka edhe anomali të tjera të cilat janë korrigjime paliative, që do të thotë qetësuese. Ku bëhen korrigjime të pjesshme sepse është e pa mundur të bëhet korrigjimi përfundimtar. Një fëmijë me këtë anomali mund të ketë nevojë të operohet 3 herë në zemër në periudha të ndryshme kohore dhe këto janë kontingjent të cilët ndiqen gjatë gjithë jetës së tyre. Edhe kur rriten duhet të ndiqen.

Si ka ndikuar COVID-19 tek fëmijë me probleme të zemrës?

Ne kemi pasur fëmijë të shtruar në pavijonin COVID në pediatri dhe të gjithë fëmijët që janë të hospitalizuar me COVID-19 i bëhet kontrolli kardiak, qoftë kjo me EKO ose EKG të cilat janë ekzaminimet kryesore. Kemi pasur raste të cilat janë dyshuar dhe për Kawasaki, por që nuk është evidentuar anomali kardiake tek pacientët me COVID-19. Kawasaki është një sëmundje që prek sistemin e vazave në përgjithësi, duke prekur vazat në të gjithë trupin dyshohet edhe për ato të zemrës por që fatmirësisht nuk ka rezultuar diçka e tillë./shendeti.com.al