Çfarë janë Sinapset?

Nga Alket Koroshi, mjek nefrolog

Midis fundit të një fibre nervore dhe qelizës tjetër nervore ose muskulare ka një të çarë në linjën e komunikimit ( e cara sinaptike ku sic duket lidhja vendoset në mënyrë kimike .

Sinaps quhet kontakti funksional i membranës së një qelize nervore me membranë e një qelize tjetër nervore ose të një qelize tjetër ( muskulore ose gjendërore ).

Lidhjet ndërmjet qelizave mund të jenë një sinaptike sic janë ato neuromuskulare ose shumë sinaptike sikurse janë lidhjet ndërmjet qelizave nervore. Numri i sinapseve në një qelizë nervore motore të palcës së kurrizit arrin mesatarisht në 10 mijë.

Kalimi i impulsit nëpër lidhjet sinaptike bëhet kryesisht me anë të ndërmjetësve që janë mediatore kimike dhe shumë rrallë elektrike që ndodh kur trasmetimi i impulsive bëhet me anë të joneve . Por ka edhe raste që trasmetimi të jetë i përzier (kimiko-elektrik). Te njeriu pothuaj të gjitha sinapset janë kimike . Përkatësisht në proceset që ndodhin në sinapset apo në llojet e receptorëve që ndodhen në to.

Në fakt ka shumë lloj sinapsesh që kryejnë proceset e frenimit apo të nxitjes etj.

Neurotrasmetuesit që percojnë sinjalet nëpërmjet sinapseve janë në fakt substancë kimike që klasifikohen si më poshtë:

1. acetil kolina

2. noradrenalina adrenalina dopamine serotonina dhe histamine.

3. aminoacidet: glicina, glutamate, aspartati acidi gama-aminobutirik.

Sinapset marrin emrin e neurotrasmetuesve nepermjet te cilit behet trasmetimi nga nje neuron te tjetri. Ne sistemin nervor sinapset elektrike jane te pakta . ato ndodhen kryesisht ne zemer ku impulsi kalon nga nje qelize muskulare te tjetra me mekanizem elektrik.

Receptoret jane ato molekula qe presin sinjalin. Ne baze te shpejtesise te veprimit receptoret ndahen ne ato me veprim te shpejte e te drejtperdrejte sikurse jane kolinoreceptoret dhe receptoret me veprim te ngadalshem e te terthorte ku per tu shfaqur nje efekt i caktuar i qelizes apo i indit duhet te zhvillohen nje sere procesesh nepermjet te disa proteinave te caktuara enzimave fosforilimeve etj.