Tuesday, January 12, 2021

Ja shkaktarët kryesorë që çojnë në cerrozë dhe dëmtim të mëlçisë

Përshtati në shqip: Daniela Burnazi

Mëlçia është organi më i madh në trup dhe ka përgjegjësi për filtrimin e gjakut, përpunimin e lëndëve ushqyese, parandalimin e infeksioneve, prodhimin e proteinave që nevojiten për mpiksjen e gjakut etj. Nëse dëmtohet mëlçia mund të kalojë në cerrozë ose kancer.

Ndërsa shumica e njerëzve e lidhin dëmtimin e mëlçisë me abuzimin me alkool, ekzistojnë disa faktorë të tjerë që sëmurin mëlçinë, ja disa prej tyre:

Obeziteti: mendohet se luan një rol kyç në sëmundjen e mëlçisë së dhjamosur joalkoolike, e cila prek 80-100 milion njerëz në SHBA. Së shpejti mendohet të jetë arsyeja numër 1 për transplantin e mëlçisë. Kjo sëmundje e mëlçisë ndodh kur sasi e lartë yndyrnash depozitohet në qelizat e mëlçisë.

Pijet e gazuara: janë të pasura me sheqer dhe janë faktor kyç në sëmundjen e mëlçisë së dhjamosur.

Acetaminofen: nëse merret në doza të larta dhe pa rekomandimin e mjekut çon në dëmtim të rëndë të mëlçisë. Acetaminofeni gjendet në shumë medikamente.

Medikamente të tjera: Përveç acetaminofenit, medikamente të tjera mund të çojnë në dëmtim të mëlçisë gjithashtu. Për shembull, përdorimi afatgjatë i steroideve anabolike (hormone mashkullore që përdorin disa atletë për të përmirësuar performancën e tyre) ka qenë i lidhur me një rrezik të lartë të kancerit të mëlçisë.

Përdorimi i drogës: përfshirë heroinën dhe kokainën, si dhe droga të tjera shkaktojnë dëmtime të mëlçisë.

Hepatiti: Hepatiti B kronik  dhe C janë përgjegjës për shumicën e rasteve të kancerit të mëlçisë në të gjithë botën.

Sëmundjet gjenetike: gjenetika mund të luajë një rol shumë të madh në shëndetin e mëlçisë. Për shembull, hemokromatoza e sëmundjes trashëgimore shkakton grumbullim të hekurit në trup dhe çon në cerrozë ose dëmtim të mëlçisë.

Sëmundjet autoimune: ndodhin atëherë kur vetë trupi sulmon gabimisht organet. Psh, hepatiti autoimun është kur vetë trupi sulmon gabimisht mëlçinë. Kjo sëmundje zakonisht prek gratë dhe është me e zakonshme tek njerëzit që kanë sëmundje të tjera autoimune.

Pirja e duhanit: rrit rrezikun e cerrozës dhe kancerit të mëlçisë , pasi duhani promovon prodhimin e citokinave, kimikate që shkaktojnë më shumë ilflamacion në qelizat e mëlçisë.

Burimi: HEALTH

No comments:

Post a Comment