Friday, March 27, 2020

COVID-19: Dr. Clean Hands (Dr. Duar Pastri)

Përgatiti dhe përshtati në shqip:

Dr.Erisela Dino, Specialiste e Shëndetit Publik
Burimi:  https://houseofswitzerland.org/
#COVID-19

Xheli hidroalkoolik është një produkt shumë i kërkuar këto ditë. Ai u krijua nga Dr. Didier Pittet, ekspert i sëmundjes infektive dhe drejtori i Programit të Kontrollit të Infeksioneve të Spitaleve Universitare të Gjenevës (HUG). Një pionier në higjenën spitalore, Dr Pittet zhvilloi, së bashku me farmacistin HUG William Griffiths, këtë zgjidhje hidroalkoolike e cila ka revolucionarizuar metodat e dezinfektimit të duarve në mjediset mjekësore. Fërkimi i duarve me këtë produkt është një hap shumë i thjeshtë që është miratuar në të gjithë botën dhe shpëton 8 milion jetë çdo vit.

 

Nuk kishte asgjë në te shkuaren e hershme të Dr Pittet për të sugjeruar se ai një ditë do të bënte një karrierë në mjekësi. Lindur në Gjenevë në 1957, i rritur në besimin e krishterë, ai mund të kishte zgjedhur të bëhej një burrë i fesë. Por ai la mënjanë mendimet e shërbesës dhe në vend të kësaj zgjodhi një bluze të bardhë. Ndërsa ishte akoma në adoleshencë, ai u rrit pranë mjekut të familjes, i cili do të bëhej mentori i tij dhe do ta inkurajonte atë të zgjidhte një thirrje tjetër – jo për të shpëtuar shpirtrat, por për të shëruar të sëmurët.

Dr Pittet tani është drejtori i Programit të Kontrollit të Infeksioneve dhe Qendrës Bashkëpunuese e WHO për Sigurinë e Pacientëve në HUG. Ai ka qenë bashkëautor i mbi 500 botimeve shkencore dhe ka marrë disa çmime kombëtare dhe ndërkombëtare në fushën e tij. Në vitin 1998 ai u rendit në pesë shkencëtarët më me ndikim në të gjithë botën. Ai ka dhënë mësim në disa nga institucionet më prestigjioze mjekësore në botë.

Dr Pittet bëri më shumë se kushdo për të popullarizuar parullën ‘Duart e pastra shpëtojnë jetën’ në vazhdën e pandemisë së gripit H1N1 2009. Ai demonstroi që dezinfektimi i duarve të dikujt me një xhel hidroalkoolik – formula kimike u zhvillua nga farmacisti HUG William Griffiths – është më efektiv sesa larja e tyre me sapun. Kjo përparim shkencor, i cili bën të mundur higjienën e duhur të duarve në vendet e varfra ku uji i rrjedhshëm është i pakët, njihet si ‘modeli i Gjenevës’ në fushën e mjekësisë. Parimi është i thjeshtë: mbajeni xhelin hidroalkoolik brenda mundësive të thjeshta të personelit mjekësor në çdo kohë në dhomat e pacientëve dhe korridoret spitalore në mënyrë që ata të mund të dezinfektojnë duart e tyre gjatë dhe pas kontaktit me pacientët. Ata madje mund të mbajnë shishe xhel hidroalkoolik në xhepat e palltove të tyre të bardha.

Metoda konvencionale e larjes së duarve kërkon që ju, në një lavaman, të lani tërësisht, të shpëlani dhe më pas të thani duart. Eshtë një proces që kërkon kohë, veçanërisht sepse stafi mjekësor pritet të lajë duart disa herë në orë. Mbajtja e duarve pa mikrobe me xhelin  hidroalkoolik  nuk është vetëm më e shpejtë (kërkon rreth 20 sekonda) dhe më e përshtatshme sesa larja e tyre me sapun, por gjithashtu ka një avantazh tjetër të madh: zvogëlon infeksionet e lidhura me kujdesin shëndetësor (infeksionet spitalore).

Dr Pittet prezantoi metodën e tij për të luftuar infeksionet e lidhura me kujdesin shëndetësor – të cilat prekin rreth 70,000 njerëz në Zvicër në vit – në HUG në vitet 1990 në bashkëpunim me Organizatën Botërore të Shëndetit. Tani shpëton 8 milion jetë në vit në të gjithë botën. Për shërbimet në parandalimin e infeksioneve të lidhura me kujdesin shëndetësor në Mbretërinë e Bashkuar, Dr Pittet iu dha titulli i Komandantit të Rendit të Perandorisë Britanike nga Mbretëresha Elizabeth II – grada më e lartë e këtij urdhri në dispozicion të shtetasve jo-britanikë. Kurora britanike nuk i kishte dhënë një titull një kombëtari zviceran në mbi 400 vjet.

Dhurata e te dhënit

Paraja është një burim i kufizuar por njerëzit që janë të gatshëm të ndihmojnë njëri-tjetrin nuk janë.

Bindja e komunitetit mjekësor dhe shkencor për rëndësinë e përdorimit të xhelit hidroalkoolik për të siguruar higjienë efektive të duarve nuk ishte e lehtë.

Dr Pittet u përball me një rezistencë të konsiderueshme. Ai vë në dukje se imponimi i përdorimit të xhelit hidroalkoolik është shumë më pak një sfide sesa t’i bësh njerëzit të krijojne zakonin për t’i mbajtur duart e tyre pa microbe dhe viti 2005 ishte një pikë kthese. OBSH i besoi Dr. Pittet fillimin e programit ‘Kujdesi i pastër është kujdes më i sigurt’ (Clean Care is a Safer Care) për sigurinë e pacientëve, i cili i dha një shtysë globale përpjekjeve për të promovuar përdorimin e zgjidhjes hidro-alkoolike për të siguruar një higjenë efektive të duarve.

Fushata e Dr Pittet e çoi atë të luftonte me ndërmarrjet farmaceutike të cilat i rezistuan thirrjes së tij për xhelin hidroalkoolik me çmime të përballueshme. Ai është më i interesuar në rezultatet e shëndetit publik sesa në fitime dhe nuk ka fituar asnjë qindarkë nga produkti që bashkë-zhvilloi. Ai hoqi dorë nga të gjitha të drejtat e pronësisë intelektuale dhe i dha formulën kimike WHO “në mënyrë që të mund të prodhohej në një laborator kuzhine”. Vënia në dispozicion e formulës lirshëm ishte shpërblimi i vetëm për të cilin ai interesohej.

Nderimet nuk mund të blihen: ato fitohen duke dhënë veten tuaj.

 

No comments:

Post a Comment