Djersitja gjatë natës, shkaktarët nga stresi tek kanceri, ja shenjat që duhet t’ju shqetësojnë

Nuk është e pazakontë të djersitni gjatë natës. Ju mund të djersiteni pak ose shumë, varësisht me sa batanije flini, sa e ngrohtë është dhoma, madje edhe nga ajo që keni ngrënë para se të flini.

Por nëse djersitni mjaftueshëm saqë zgjoheni rregullisht me pizhame të lagura, mund të jeni një problem themelor. Djersitja e natës mund të ndodhë për shumë arsye, dhe shumica e tyre nuk janë shumë serioze. Në disa raste, episodet e rregullta të djersitjes gjatë natës mund të tregojnë një gjendje të mundshme serioze mjekësore.

Shkaqet më pak shqetësuese

Nuk është gjithmonë e mundur të përcaktohet shkaku i djersitjes së natës. Por simptoma të tjera që përjetoni së bashku me djersitjen gjatë natës mund t’ju ndihmojnë të kuptoni shkakun themelor mjekësor.

Sëmundja e refluksit gastroezofageal (GERD)

Së bashku me djersitjet e natës, GERD mund të shkaktojë:

• urth, shpesh pas ngrënies
• dhimbje gjoksi ose spazma të ezofagut
• probleme me gëlltitje
• regurgitim (kur lëngu ose ushqimi kthehen pas gëlltitjes)
• çështjet e gjumit
• probleme të frymëmarrjes, duke përfshirë kollitjen ose simptomat e rritura të astmës

Stresi dhe ankthi

Ankthi dhe stresi janë çështje të shëndetit mendor, por ato shpesh përfshijnë gjithashtu simptoma fizike. Djersitja e shtuar është një shenjë e zakonshme fizike e lidhur me këto kushte.

Nëse djersitja juaj e natës po ndodh për shkak të ankthit ose stresit, ju gjithashtu mund të:

• keni ndjenja shqetësimi, frike
• e kanë të vështirë të mendojnë për ndonjë gjë përveç këtyre ndjenjave
• keni probleme me gjumin ose ëndrra të pakëndshme
• keni probleme me stomakun dhe tretjen
• keni dhembje, ose tension muskulor të pashpjegueshëm
• ndjeheni nervoz ose keni ndryshime të tjera të humorit
• ndjeheni të dobët, të lodhur ose përgjithësisht të sëmurë

Çështjet hormonale

Një varg çështjesh hormonale dhe çrregullimeve të hormoneve mund të shkaktojnë djersitje të tepërt gjatë natës.

Kjo përfshin:

• menopauza
• testosteroni i ulët
• sindromi karcinoid
• hipertireoza

Kushtet hormonale mund të shkaktojnë një sërë simptomash, por disa të përgjithshme përfshijnë:

• ndryshime të pashpjegueshme në peshë
• ndryshimet në nivelin e energjisë
• dhimbje koke
• mosfunksionim seksual
• ndryshimet menstruale

Me menaxhimin e duhur, shumë çështje hormonale nuk janë asgjë për t’u shqetësuar.

Ilaçe

Disa ilaçe mund të shkaktojnë djersitje gjatë natës si efekt anësor. Nëse kohët e fundit keni filluar një ilaç të ri dhe po përjetoni djersitje natën, flisni me mjekun i cili ju ka përshkruar ilaçet.

Disa ilaçe të zakonshme që dihet se ndonjëherë shkaktojnë djersitje gjatë natës përfshijnë:

• steroid
• ilaçet kundër depresionit
• ilaçe për lehtësimin e dhimbjeve, të tilla si aspirina dhe acetaminofeni
• ilaçe për diabetin që ndihmojnë në uljen e sheqerit në gjak
• ilaçe për terapi hormonale
• antipsikotikë fenotiazinë

 

Ndërsa djersitja e natës mund të jetë simptomë e diçkaje pak më serioze

Apnea e gjumit

Apnea e gjumit është një gjendje që ju bën të ndaloni frymëmarrjen gjatë gjumit, zakonisht shumë herë brenda natës.

Apnea obstruktive e gjumit zakonisht ndodh kur diçka si indi i fytit bllokon rrugët e frymëmarrjes. Mund të zhvilloni edhe apnea qendrore të gjumit kur disa kushte shëndetësore ndikojnë në funksionimin e sistemit tuaj nervor qendror.

Nëse keni apnea të gjumit, ju gjithashtu mund të:

• ndjeheni të lodhur gjatë ditës
• zgjoheni shpesh natën ose flini pa pushim
• zgjoheni duke luftuar për të marrë frymë
• keni vështirësi në fokusimin gjatë ditës
• keni dhimbje koke
• zgjoheni me dhimbje fyti
• keni simptoma ankthi ose depresioni

Apnea e gjumit mund të ketë komplikime serioze nëse nuk trajtohet, siç është rritja e rrezikut për astmë dhe çështje kardiovaskulare.

Kanceri

Është e mundur që djersitjet e pashpjegueshme të natës të jenë një simptomë e kancerit, por kjo nuk ndodh shpesh. Nëse keni kancer, ka shumë të ngjarë të keni edhe simptoma të tjera të dukshme.

Këto simptoma mund të duket se ngjajnë me çështje të tjera shëndetësore, më pak serioze, si gripi./D.C/ Burimi Healthline

 

145 mijë vaksina Pfizer për Shqipërinë, komisioneri i KE tregon tregon se kur do të vijnë në Tiranë

Komisioneri për Fqinjësinë dhe Zgjerimin, Oliver Varhelyi, ka bërë me dije se javën e ardhshme pritet që të vijnë dozat e para të vaksinave anti-Covid nga BE për vendet e Ballkanit Perëndimor.

Varhelyi përmes një postimi në Twitter është shprehur se do të udhëtojë në Ballkanin Perëndimor javën e ardhshme.

Ndër të tjera në postimin e tij ai bën me dije se 651 000 doza të vaksinës Pfizer-BioNTech do të dorëzohen në muajin maj deri në gusht për të rritur fushatën e vaksinimit.

“Unë do të udhëtoj në Ballkanin Perëndimor javën e ardhshme, pasi vaksinat e para kundër Covid-19 të financuara nga BE do të arrijnë në rajon. 651 000 doza të vaksinës Pfizer-BioNTech do të dorëzohen në muajin maj deri në gusht për të rritur fushatën e vaksinimit. Ne kujdesemi!”, shkruan komisioneri Varhelyi.

Komisioni Evropian ka dhuruar 651 mijë doza vaksinash për Ballkanin Perëndimor dhe Shqipëria do të marrë konkretisht 145 mijë doza, Kosova 95 mijë, Maqedonia e Veriut 119 mijë, Serbia 36 mijë, Mali i Zi 42 mijë dhe Bosnjë-Hercegovina 214 mijë.

5 vitaminat më të mira për rritjen e flokëve (+3 lëndë të tjera ushqyese)

Shumë njerëz i shohin flokët me pamje të shëndetshme si një shenjë e shëndetit ose bukurisë. Si çdo pjesë tjetër e trupit, flokët kanë nevojë për një larmi ushqyesish për të qenë të shëndetshëm dhe të rriten.

Ndërsa faktorë të tillë si mosha, gjenetika dhe hormonet gjithashtu ndikojnë në rritjen e flokëve, marrja optimale e lëndëve ushqyese është thelbësore.

Më poshtë janë 5 vitamina dhe 3 lëndë ushqyese të tjera që mund të jenë të rëndësishme për rritjen e flokëve.

1. Vitamina A

Të gjitha qelizat kanë nevojë për vitaminë A për rritje, kjo përfshin edhe flokët. Vitamina A gjithashtu ndihmon gjëndrat e lëkurës të bëjnë një substancë vajore të quajtur sebum. Sebum hidraton lëkurën e kokës dhe ndihmon në mbajtjen e flokëve të shëndetshëm (2 Burimi i Besuar).

Dietat me mungesë të vitaminës A mund të çojnë në disa probleme, përfshirë rënien e flokëve.

Ndërsa është e rëndësishme të merrni mjaftueshëm vitaminë A, marrja në sasi të madhe mund të jetë e rrezikshme. Studimet tregojnë se një mbidozë e vitaminës A gjithashtu mund të kontribuojë në rënien e flokëve.

Patatet e ëmbla, karotat, kungujt, spinaqi dhe lakra jeshile përmbajnë të gjitha beta-karotinë, e cila shndërrohet në vitaminë A.

Vitamina A mund të gjendet gjithashtu në produktet shtazore si qumështi, vezët dhe kosi. Vaji i mëlçisë së merlucit është një burim veçanërisht i mirë.

2. Vitamina B

Një nga vitaminat më të njohura për rritjen e flokëve është një vitaminë B e quajtur biotinë. Studimet lidhin mungesën e biotinës me mungesën e flokëve te njerëzit.

Vitamina B ndihmon në krijimin e qelizave të kuqe të gjakut, të cilat sjellin oksigjen dhe lëndë ushqyese në lëkurën e kokës dhe gjëndrat e flokëve. Këto procese janë të rëndësishme për rritjen e flokëve.

Ju mund të merrni B-vitamina nga shumë ushqime, duke përfshirë drithërat, bajamet, mishi, peshku, prodhimet e detit dhe zarzavatet me gjethe të errëta.

Vitaminat B ndihmojnë në transportimin e oksigjenit dhe lëndëve ushqyese në skalpin tuaj, gjë që ndihmon në rritjen e flokëve. Drithërat, mishi, prodhimet e detit dhe zarzavatet me gjethe të errëta, të gjitha janë burime të mira të vitaminave B.

3. Vitamina C

Dëmtimi i radikalëve të lira mund të bllokojë rritjen dhe të shkaktojë plakjen e flokëve tuaj.

Vitamina C është një antioksidant i fuqishëm që ndihmon në mbrojtjen nga stresi oksidativ i shkaktuar nga radikalet e lira. Përveç kësaj, trupi juaj ka nevojë për vitaminë C për të krijuar një proteinë të njohur si kolagjen – një pjesë e rëndësishme e strukturës së flokëve.

Vitamina C gjithashtu ndihmon trupin tuaj të thithë hekurin, një mineral i nevojshëm për rritjen e flokëve. Luleshtrydhet, specat dhe agrumet janë të gjitha burime të mira të vitaminës C.

Vitamina C është e nevojshme për prodhimin e kolagjenit dhe mund të ndihmojë në parandalimin e plakjes së flokëve.

4. Vitamina D

Nivelet e ulëta të vitaminës D janë të lidhura me alopecinë, një term teknik për rënien e flokëve. Hulumtimet gjithashtu tregojnë se vitamina D mund të ndihmojë në krijimin e gjëndrave të reja – poret e vogla në lëkurën e kokës, ku flokët e rinj mund të rriten.

Vitamina D mendohet të luajë një rol në prodhimin e flokëve, por shumica e kërkimeve përqendrohen në receptorët e vitaminës D. Roli aktual i vitaminës D në rritjen e flokëve është i panjohur.

Trupi juaj prodhon vitaminë D përmes kontaktit të drejtpërdrejtë me rrezet e diellit. Burime të mira dietike të vitaminës D përfshijnë peshk të yndyrshëm, vaj të mëlçisë së merlucit, disa kërpudha dhe ushqime të fortifikuara.

5. Vitamina E

Ngjashëm me vitaminën C, vitamina E është një antioksidant që mund të parandalojë stresin oksidativ.

Në një studim, njerëzit me rënie të flokëve përjetuan një rritje prej 34.5% të rritjes së flokëve pas plotësimit me vitaminë E për 8 muaj. Grupi placebo kishte vetëm një rritje prej 0,1%.

Farat e lulediellit, bajamet, spinaqi dhe avokado janë burime të mira të vitaminës E.

6. Hekuri

Hekuri ndihmon qelizat e kuqe të gjakut të çojnë oksigjenin në qelizat tuaja. Kjo e bën atë një mineral të rëndësishëm për shumë funksione trupore, përfshirë rritjen e flokëve. Mungesa e hekurit, e cila shkakton anemi, është një shkak kryesor i humbjes së flokëve.

Ushqimet e pasura me hekur përfshijnë molusqe, goca deti, vezë, mish të kuq, spinaq dhe thjerrëza.

7. Zinku

Zinku luan një rol të rëndësishëm në rritjen dhe riparimin e indeve të flokëve.  Rënia e flokëve është një simptomë e zakonshme e mungesës së zinkut. Studimet tregojnë se suplementet e zinkut zvogëlojnë humbjen e flokëve të shkaktuar nga mungesa e zinkut.

Sidoqoftë, ka disa raporte që tregojnë se marrja e një doze shumë të lartë mund të kontribuojë gjithashtu në humbjen e flokëve. Për këtë arsye, mund të jetë më mirë të merrni zinkun nga ushqime të plota. Ushqimet me shumë zink përfshijnë goca deti, viçi, spinaq, embrion gruri, fara kungulli dhe thjerrëza.

8. Proteina

Flokët bëhen pothuajse tërësisht nga proteina. Konsumimi i mjaftueshëm është i rëndësishëm për rritjen e flokëve.Sidoqoftë, mungesa e proteinave është jashtëzakonisht e rrallë në vendet perëndimore./ D.C/ Burimi: HealthLine

Ja si mund të kontrolloni presionin e lartë të gjakut

Nëse keni presion të lartë të gjakut, duhet të shqetësoheni për ta mbajtur atë nën kontroll. Kjo pasi presioni i lartë i gjakut është një faktor kryesor i rrezikut për sëmundjet e zemrës (shkaku kryesor i vdekjes) dhe goditja në tru (shkaku i katërt kryesor i vdekjes) dhe kontribuon në mbi 1,100 vdekje në ditë.

Aspekti më i rëndësishëm është se shumica e këtyre vdekjeve janë të parandalueshme. Ne kemi trajtime efektive dhe të lira për presionin e lartë të gjakut, megjithatë kontrollohen më pak se 44% të rasteve të presionit të lartë të gjakut.

Disa udhëzime të ekspertëve mbështesin monitorimin e presionit të gjakut në shtëpi bazuar në këtë informacion. Rekomandohet monitorimi i presionit të gjakut në shtëpi për të gjithë pacientët dhe theksohet se mënyra më e mirë për të matur presionin e gjakut është të uleni dhe të rrini në qetësi për 5 minuta.

Mund të jetë më mirë të merrni ilaçe për presionin e gjakut gjatë natës.

Hulumtimet më të fundit sugjerojnë që marrja e ilaçeve të presionit të gjakut gjatë natës bën një punë më të mirë në uljen e presionit të gjakut dhe, më e rëndësishmja, mund të zvogëlojë rrezikun e vdekjes, sulmit në zemër, dështimit të zemrës dhe goditjes në tru.

Ju keni mundësinë që të menaxhoni gjendjen tuaj shëndetësore, dhe të monitoroni presionin e gjakut.  Ndryshimet në stilin e jetës si ushtrimet e rregullta, ngrënia e ushqimeve të shëndetshme, shmangia e alkoolit dhe kripës së tepërt dhe mbajtja e një peshe të shëndetshme mund të jenë aq efektive (ose më shumë!) se çdo ilaç. Përveç ndryshimit të stilit të jetës, flisni me mjekun tuaj për të parë nëse duhet të monitoroni presionin e gjakut në shtëpi, të merrni ilaçet natën dhe ndoshta të testoheni për nivele të larta të aldosteronit./ D.C/ Burimi: WEBMED

Mbërrrijnë 25 mijë doza vaksina SPUTNIK

Kryeministri Rama ka njoftuar përmes llogarisë së tij në Facebook se sapo kanë mbërritur në Shqipëri dhe 25 mijë doza të vaksinës SPUTNIK. Së bashku me ngarkesën e re që sapo mbërriti kryeministri ka ambicien për të arritur në gjysmë milioni shqiptarë të vaksinuar kundër COVID 19 brenda muajit maj të këtij viti.

Kryeministri Rama ne facebook:

“Mbërrijnë 25 mijë doza të tjera të vaksinës SPUTNIK

Ritmet e vaksinimit do të vijojnë të rriten dhe objektivi i 1/2 milionë të vaksinuarve brenda majit do të arrihet në pjesën e parë të muajit”.

Në Shqipëri kanë mbërritur mijëra doza nga vaksinat Pfizer, Sinovac, Astra Zeneca dhe SPUTNIK.

Deri më tani nga virusi COVID 19 kanë humbur jetën zyrtarisht 2392 persona, ndërsa që nga fillimi i pandemisë janë infektuar në vend 130977 shtetas shqiptarë. Aktualisht të infektuar janë mbi 22 mijë.

Humbja e ndjesisë së nuhatjes si simptomë e koronavirusit, e përkohshme apo e përhershme?

Për gazetën “Shëndeti Online” mjeku ORL, Dr. Kastriot Shuteriqi

Humbja e ndjesisë së nuhatjes si simptomë e koronavirusit, është e përkohshme apo e përhershme?

Virusi në momentin që prek filetat nervore, inflamohen. Mund të jetë e përkohshme por ka raste që është e përhershme. Varet se në çfarë grade dëmtohen mbaresat në pjesën e nuhatjes. Mos nuhatja ose ulja e ndjesisë së nuhatjes janë dy gjëra të gradave të ndryshme.

Anosmia do të thotë që të zhduket fare nuhatja, domethënë nuk nuhat asgjë. Hiposmia do të thotë që ty mund të të ulet fortësia e nuhatjes por jo të zhduket. Ndjen por jo në mënyrë perfekte.

Kjo është diferenca midis këtyre të dyjave.

Tek nuhatja po vihet re dhe një karakteristikë tjetër që ne e quajmë kakosmia. Pacienti ka nuhatje por nuk nuhat aromën që ka, nuhat një aromë tjetër që nuk është aroma reale. Quhet deformim i nuhatjes.

Përshembull: Pacienti është duke ngrënë mish pule por në fakt nuhat erën e squfurit, kur kjo erë nuk ekziston.

Sa zgjat humbja e nuhatjes së përkohshme?

Mund të jetë për punë minutash ose orësh por edhe muajsh. Ka njërëz që i zgjat vetëm një pasdite dhe të nesërmen i rikthehet. Rikthimi i nuhatjes apsolutisht nuk është si normalja do jetë një rikthim më i avashtë por e rëndësishme është që nuk e ka humbur fare.

Aktualisht, kam një pacienti që ka 6 muaj që e ka këtë simptomë dhe akoma nuk po i kalon.

Si e ndikon jetën e një personi kjo simptomë?

Nëse e kemi të pranishme nuhatjen por të ulët nuk është problem sepse ka nuhatje dhe mund të mësohet. Ndërsa po të kesh kakosmi është problem sepse vjen aromë dicka që nuk është.

Po pacientët të cilët janë postCOVID a kanë shfaqur probleme të tilla?

Po, për pacientët që kanë kaluar covid-19, mund të shfaqen:

1- shurdhësi e menjëhershme (ndodh edhe tek virozat e tjera kjo gjë).

2- Neuronite vestibulaire që do të thotë kur preket nervi tek veshi i brendshëm i cili është nervi i ekuilibrit (ndryshe veshi i mesit siç njihet në gjuhën popullore) dhe të mos të të rikthehet, të merren mendtë derisa të stabilizohet. Neuroniti vestibulaire është parë edhe tek virozat e tjera. Është i përmisueshëm .

A është humbja e ndjesisë së nuhatjes simptomë vetëm e covid-19?

Jo! Humbja e nuhatjes mund të ndodhë në çdo viroze tjetër. Për të bërë diagnozën e Covid-19 e bën vetëm tamponi PCR dhe jo vetëm shenjat klinike. Nuhatjet nëse ikin duhen parë në thellësi sepse mund të jetë në nivel periferik por mund të jetë edhe në nivel qëndror ku mund të kesh një tumor në kokë dhe nuhatja të ikën. Me anosmi kemi patur raste edhe para se të shfaqej virusi. Me anosmi mund të jenë edhe personat të cilët kanë punuar në fabrikat e këpucëve kjo për shkak të solucioneve të forta.

 

 

Komiteti i Ekspertëve vendos kthimin e shkollave në normalitet: Sistemi parauniversitar të kthehet në klasa

Komiteti teknik i ekspertëve në një konferencë për shtyp dhanë detaje për situatën nga covid.

Ata thanë se situata është e qëndrueshme ndërsa rekomanduam rikthimin në klasa të ciklit parauniversitar.

Fico: Incidenca dy javore ulje , mesatarja e rasteve ka rënë në 135 , kemi folur dhe nr e bashkive të prekura, që janë 30 i, mbetet i njëjti nr fatalitetesh.

Brataj: nga monitorimi që 127 i bën situatës , ka një rritje të lehtë të vizitave në banesë 350-360 të tilla.

Shtrimet në spitale kanë një rritje të vogël, në 129 raportime për efekte anësore të vaksinës,  janë dhimbje lodhje kokë të dridhura siç është sqaruar në fletën e thënë më parë.

Rakacolli: Situata e qëndrueshme, por me tendencë të lehtë rritje. Vaksinimi ka ecur me ritme të mira, ka përfunduar vaksinimi me dy doza të grupit të riskut, si mjekët. Duke parë këtë situatë mendojmë t’i propozojmë ministrisë , ta kalojë mësimin për parauniversitarët në klasë nga i i kombinuar, beteja me covid vazhdon.

Premtimi “Shëndetësi për të gjithë”

Nga Inva Hasanaliaj

Ofrimi i shërbimit publik shëndetësor për çdo banor të Shqipërisë, një premtim i hershëm i qeverisë në 2013-n, rezulton të jetë i pamundur në shumë fshatra. Ditët e fundit Faktoje vizitoi disa prej tyre për të verifikuar përmbushjen e këtij premtimi, por konstatuam se ndërtesat e ashtuquajtura qendra shëndetësore, nuk ishin të përdorshme as si stalla. Banorët e këtyre fshatrave dhe infermierët që shërbenin pohuan kushtet skandaloze të shërbimit shëndetësor, por refuzonin të identifikoheshin.

Kujdesi shëndetësor ka qenë një ndër premtimet madhore të qeverisë aktuale që prej vitit 2013 kur fitoi mandatin e parë.

“Ne do të ofrojmë një mbulim universal për kujdesin shëndetësor për gjithë shqiptarët rezidentë ku asnjë individ të mos mbetet pa kujdes shëndetësor, sepse nuk disponon mjetet e nevojshme financiare.”-shkruhet në programin e vitit 2013 të qeverisjes së PS.

I njëjti premtim u ripërsërit nga ish-Ministri i Shëndetësisë Ilir Beqaj gjatë një konferencë për shtyp në vitin 2014.

*Ish-ministri Beqaj gjatë konferencës në 2014-n

Qendrat shëndetësore në zonat rurale kanë qenë një problematikë e mbartur në vite për banorët e fshatrave të cilët nuk mund të përfitojnë as shërbimet shëndetësore bazë. Në 23 prill “Faktoje” bëri verifikime në disa zona për të parë nëse është përmbushur premtimi për një mbulim universal për kujdesin shëndetësor për gjithë shqiptarët rezidentë,

Përparimaj është një fshat në komunën Hoçisht në rrethin e Devollit. Aktualisht fshati ka 95 shtëpi dhe 330 banorë të cilët e marrin shërbimin e kujdesit shëndetësor në këtë godinë:

*Godina ku ndodhet qendra shëndetësore 22/04/2021

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

*Godina ku ndodhet qendra shëndetësore 22/04/2021

Sikurse duket edhe në foto, kati i parë i të ashtuquajturës ndërtesë, shërben pjesërisht edhe si hambar  apo magazinë për mjete bujqësore për banorët që jetojnë aty pranë. Edhe në brendësi qendra shëndetësore e vendosur në katin e dytë, ishte e dëmtuar nga lëkundjet e  tërmetit dhe lagështira.

“Faktoje” bisedoi me punonjës të kësaj qendre të cilët duke dashur të ruajnë edhe anonimimitetin u shprehën:

“Na është premtuar me qindra herë, gjë me sy nuk kemi parë. Kemi frikë të futemi brenda, dyshemeja është kalbur dhe thjesht i është vendosur një plasmas sipër”

*Mjediset brenda qendrës shëndetësore të  fshatit Përparimaj

*Mjediset brenda qendrës shëndetësore të  fshatit Përparimaj

*Mjediset brenda qendrës shëndetësore të  fshatit Përparimaj

Aty ku supozohej të ishte tualeti ishte një derë e mbyllur dhe pa bravë. Infermierja që shërbente në këtë qendër na informoi se tusleti ishte jashtë funksionit prej kohësh duke shtuar edhe rrezikun e përhapjes së infeksioneve në periudhë pandemie.

Fshati tjetër që verifikuam ishte Buzëliqenas, po në rrethin e Devollit. Në këtë fshat banojnë rreth 160 banorë të cilët duhet të zgjedhin mes qendrës shëndetësore të fshatit të tyre ose të shkojnë në fshatin më të afërt.

*Qendra shëndetësore e fshatit Buzëliqenas 23/04/2021

Pamjet brenda asaj që njihej si qendra shëndetësore tregojnë një gjendje skandaloze.

*Qendra shëndetësore e fshatit Buzëliqenas 23/04/2021

*Qendra shëndetësore e fshatit Buzëliqenas 23/04/2021

*Qendra shëndetësore e fshatit Buzëliqenas 23/04/2021 

*Qendra shëndetësore e fshatit Buzëliqenas 23/04/2021

Edhe pse godina ishte në rrezik shembjeje, në një nga faqete murit qëndronin të afishuara oraret e  punës.

*Qendra shëndetësore e fshatit Buzëliqenas 23/04/2021

Dyshemeja ishte jashtë funksionit dhe e rrezikshme për këdo që hynte.

Fshati tjetër në rrethin e Devollit ku bëmë verifikimin ishte Çeta. Qendra shëndetësore e fshatit po rindërtohej.

*Qendra shëndetësore që po rindërtohej në fshatin Çetë 23/04/2021

*Qendra shëndetësore që po rindërtohej në fshatin Çetë 23/04/2021

Pasi folëm me banorët mësuam se fshati Çetë nuk kishte aktualisht një qendër shëndetësore. Infermierja e caktuar për këtë fshat shkonte në shtëpitë e banorëve që kishin nevojë ëpr shërbim shëndetësor./ Burimi: Faktoje.al

Diabeti shkaku kryesor i dëmtimit të zemrës, enëve të gjakut, syve, veshkave dhe nervave

Faktet kryesore

• Numri i njerëzve me diabet u rrit nga 108 milion në 1980 në 422 milion në 2014. Prevalenca është rritur më shpejt në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme sesa në vendet me të ardhura të larta.
• Diabeti është një shkak kryesor i verbërisë, dështimit të veshkave, sulmeve të zemrës, goditjes në tru dhe amputimit të gjymtyrëve të poshtme.
• Midis vitit 2000 dhe 2016, kishte një rritje prej 5% të vdekshmërisë së parakohshme nga diabeti.
• Në 2019, rreth 1.5 milion vdekje u shkaktuan drejtpërdrejt nga diabeti. 2.2 milion vdekje të tjera i atribuohen glukozës së lartë të gjakut në 2012.
• Një dietë e shëndetshme, aktivitet i rregullt fizik, mbajtja e një peshe normale trupore dhe shmangia e përdorimit të duhanit janë mënyra për të parandaluar ose vonuar shfaqjen e diabetit të tipit 2.
• Diabeti mund të trajtohet dhe pasojat e tij të shmangen ose vonohen me dietë, aktivitet fizik, ilaçe dhe shqyrtim të rregullt dhe trajtim për ndërlikimet.

Diabeti është një sëmundje kronike që ndodh ose kur pankreasi nuk prodhon mjaftueshëm insulinë ose kur trupi nuk mund të përdorë në mënyrë efektive insulinën që prodhon. Insulina është një hormon që rregullon sheqerin në gjak. Hiperglicemia, ose sheqeri i rritur në gjak, është një efekt i zakonshëm i diabetit të pakontrolluar dhe me kalimin e kohës çon në dëmtime serioze të shumë prej sistemeve të trupit, veçanërisht të nervave dhe enëve të gjakut.

Në vitin 2014, 8.5% e të rriturve të moshës 18 vjeç e lart kishin diabet. Në 2019, diabeti ishte shkaku direkt i 1.5 milion vdekjeve. Për të paraqitur një pamje më të saktë të vdekjeve të shkaktuara nga diabeti, sidoqoftë, duhet të shtohen vdekjet për shkak të glukozës më të lartë në gjak se sa vlerat optimale përmes sëmundjeve kardiovaskulare, sëmundjeve kronike të veshkave dhe tuberkulozit. Në vitin 2012 (viti i të dhënave më të fundit në dispozicion), kishte edhe 2.2 milion vdekje të tjera për shkak të glukozës së lartë të gjakut.

Midis vitit 2000 dhe 2016, kishte një rritje prej 5% të vdekshmërisë së parakohshme nga diabeti. Në vendet me të ardhura të larta shkalla e vdekshmërisë së parakohshme për shkak të diabetit u ul nga 2000 në 2010 por më pas u rrit në 2010-2016. Në vendet me të ardhura më të ulëta, niveli i vdekshmërisë së parakohshme për shkak të diabetit u rrit në të dy periudhat.

Në të kundërt, probabiliteti i vdekjes nga ndonjë prej katër sëmundjeve kryesore (sëmundjet kardiovaskulare, kanceri, sëmundjet kronike të frymëmarrjes ose diabeti) midis moshave 30 dhe 70 vjeç u zvogëlua me 18% globalisht midis 2000 dhe 2016.

Diabeti i tipit 2

Diabeti i tipit 2 (i quajtur më parë jo i varur nga insulina) rezulton nga përdorimi joefikas i insulinës në trup. Shumica e njerëzve me diabet kanë diabet tip 2. Ky lloj diabeti është kryesisht rezultat i peshës së tepërt të trupit dhe pasivitetit fizik.Simptomat mund të jenë të ngjashme me ato të diabetit të tipit 1, por shpesh janë më pak të dukshme. Si rezultat, sëmundja mund të diagnostikohet disa vjet pas fillimit, pasi mund të kenë nisur komplikime.

Deri kohët e fundit, ky lloj diabeti ishte parë vetëm tek të rriturit, por tani po shfaqet gjithnjë e më shpesh tek fëmijët.

Diabeti i tipit 1

Diabeti i tipit 1 (i njohur më parë si i varur nga insulina) karakterizohet nga prodhimi i mangët i insulinës dhe kërkon administrim ditor të insulinës. Nuk dihen as shkaku i diabetit tip 1 dhe as mjetet për ta parandaluar atë. Simptomat përfshijnë sekretimin e tepërt të urinës (poliuria), etjen (polidipsia), urinë e vazhdueshme, humbjen e peshës, ndryshimet e shikimit dhe lodhjen. Këto simptoma mund të ndodhin papritmas.

Diabeti gestacional

Diabeti i shtatzënisë ndodh gjatë shtatzënisë. Gratë me diabet gestacional janë në një rrezik në rritje të komplikimeve gjatë shtatzënësisë dhe gjatë lindjes. Këto gra dhe ndoshta fëmijët e tyre gjithashtu janë në rrezik në rritje të diabetit të tipit 2 në të ardhmen.

Ndikimi në shëndet

Me kalimin e kohës, diabeti mund të dëmtojë zemrën, enët e gjakut, sytë, veshkat dhe nervat.Të rriturit me diabet kanë një rrezik të rritur dy ose trefish të sulmeve të zemrës dhe goditjeve në tru.

Kombinuar me rrjedhën e reduktuar të gjakut, neuropatia (dëmtimi nervor) në këmbë rrit mundësinë e ulcerave të këmbëve, infeksionit dhe nevojës eventuale për amputim të gjymtyrëve. Retinopatia diabetike është një shkak i rëndësishëm i verbërisë, dhe ndodh si rezultat i dëmtimit të akumuluar afatgjatë të enëve të vogla të gjakut në retinë. Diabeti është shkaku i 2.6% të verbërisë globale.

Diabeti është ndër shkaqet kryesore të dështimit të veshkave.

Parandalimi

Ndryshimi i stilit të jetesës është treguar të jetë e efektshme në parandalimin ose vonimin e shfaqjes së diabetit tip 2. Për të ndihmuar në parandalimin e diabetit të tipit 2 dhe ndërlikimet e tij, njerëzit duhet të:

• arrijnë dhe mbajnë një peshë të shëndetshme trupore;
• jini fizikisht aktiv – duke bërë të paktën 30 minuta aktivitet të rregullt, me intensitet të moderuar, në shumicën e ditëve. Kërkohet më shumë aktivitet për kontrollin e peshës;
• hani një dietë të shëndetshme, duke shmangur sheqerin dhe yndyrnat e ngopura; dhe
• shmangni përdorimin e duhanit – pirja e duhanit rrit rrezikun e diabetit dhe sëmundjeve kardiovaskulare.

Përshtati në shqip: Denisa Canameti

Burimi: WHO

https://ift.tt/2XOfWap

 

Infeksionet e veshit të mesëm shkak për uljen e dëgjimit tek fëmijët

Infeksionet e veshit të mesëm janë një ndër patologjitë kryesore që prekin fëmijët në sëmundjet e ORL dhe vegatacia adenoide ose e thënë ndryshe në gjuhën popullore mishi i huaj në hundë tek fëmijët. Këto dy patologji çojnë në uljen e dëgjimit tek fëmijët. Shkaqet që çojnë në uljen e dëgjimit mund të jenë të ndryshme. Ka edhe nga ato raste kur fëmija ka patologji të lindura, si i të qenurit shurdh-memec.

Në një intervistë për gazetën “Shëndeti onlie” mjekja e ORL Dr. Juzela Shehu tregon më shumë për kato patologji.

Doktoresha, cila është patologjia më e shpeshtë që prek fëmijët në ORL?

Infeksionet e veshit të mesit janë patologjitë më të shpeshta që prekin fëmijët dhe çojnë në uljen e dëgjimit tek fëmijët. Problemet e veshit të mesëm ose inflamacionet e veshit të mesëm mund të vijnë si pasojë e gjendjes virale, alergjive që çojnë në ulje të dëgjimit sepse duke u bllokuar hunda për shkak të sekrecioneve fillon dhe komprementohet dhe dëgjimi. Kjo për shkak se hunda dhe veshi kanë një lidhje, një komunikim që problemet e hundës ekspozohen ose reflektohen në ulje të dëgjimit tek veshët.

Cili është shkaku që çon në uljen e dëgjimit?

Kemi të bëjmë me dy shkaqe të cilat janë të brendshme ose të jashtme. Të dyja këto çojnë në uljen e dëgjimit tek fëmijët.

Të brendshme

• Infeksionet e veshit të mesit
• Dëmtimi si pasojë e nervit që në të shumtën e rasteve mund të jenë anomali të lindura ose defekte të lindura
• Probleme me veshin e mesit

Të jashtme

• Prezenca e dyllit
• Infeksione të veshit të jashtëm e cila shoqërohet me edemë të kanaleve
• Prezenca e sekrecioneve

Cilat janë simptomat që kanë fëmijët me ulje të dëgjimit?

• Duken të papërqëndruar
• Nuk kanë mbarvajtje në shkollë
• Nuk reagojnë kur u flet
• Nuk përgjigjen mirë kur i drejton një pyetje
• Nuk kanë ecuri të mirë në mësime edhe kjo ndikon shumë

A është një patologji e shërueshme?

Patjetër që është e shërueshme. Mjekimet japin rezultate shumë të mira, por edhe ndërhyrjet kirurgjikale mund të jenë si mundësi.

A munden prindërit vetë ta shikojnë këtë problem tek fëmija?
Nuk e konstatojnë menjëherë si problem tek fëmija por me kalimim e kohës e vënë re që fëmija i tyre nuk dëgjon mirë dhe i drejtohen mjekut specialist. Në fazat e para janë disa ekzaminime që vendosin diganozën nëse ky fëmijë ka probleme të lindura ose jo. Mos reagimi nga zhurmat i bën prindërit ti drejtohen një mjeku ORL.

Po tek hunda cilat janë patologjitë më të shpeshta?
Tek hunda patologjitë më të shpeshta që prekin fëmijët është vegitacia adenoide ose ndryshe mishi i hundës që njihet në gjuhën popullore.

A ndikon ko patologji në uljen e dëgjimit?

Po ndikon kjo sepse duke patur hundën e blokuar nuk lejon të ajroset veshi
Shumica e fëmijëve që kanë probleme me mishin e hundës kanë dhe ulje të dëgjimit.

Cila moshë është më e prekur?
Mosha që preket më shumë ose më frekuente është nga 3-9 vjeç që shoqërohet me ulje dëgjimi nga prezenca e mishit të hundës.

Jemi në periudhën e virozave kemi shtim të fluksit të fëmijëve?

Periudha e vjeshtës, dimrit dhe pranverës ka shtim të rasteve që kanë probleme me hundët dhe veshët.
Kanë simtoma të ndryshme si :

• Vështirësi në frymëmarrje
• Dhimbje veshi
• Temperaturë herë- pas here
• Ulja e dëgjimit

A kemi shtim rastesh të fëmijëve që vuajnë nga ulja e dëgjimit?
Nuk mund të them që ka sepse kjo varet nga stina. Periudha e verës është më e qetë ndërsa e dimrit ka më shumë fluks. Tani është periudha e pandemisë dhe prezenca në spitale është ulur dhe nuk është si vitet e kaluara por ekzistojnë probleme të tilla.

Tek fëmijët që kanë kaluar Covid-19, a ju ka shkaktuar probleme me dëgjimin?
Jo, në konsultë nuk kam patur raste të fëmijëve që kanë kaluar Covid-19 dhe të kenë patur probleme me dëgjimin.

 

Salmoni: Ja vetitë e pafundme shëndetësore që ju jep

Salmoni është një nga llojet më ushqyese të peshkut që ofron disa përfitime shëndetësore. I pasur me acide yndyrore omega-3, vitaminë B12 dhe ushqyes të tjerë esenciale, salmoni është i mrekullueshëm për shëndetin e flokëve dhe lëkurës. Shija e mrekullueshme dhe përfitimet e shkëlqyera shëndetësore të salmonit e bëjnë atë një nga peshqit më të dashur në botë.

Salmoni është një peshk popullor yndyror që përmban yndyrna të mira. Kjo e bën atë të mirë për shëndetin e zemrës dhe kolesterolin. Një sasi e mirë e proteinave, vitaminave, mineraleve dhe përmbajtjes së acidit yndyror omega-3 dhe -6 kontribuon në shëndetin e përgjithshëm.

Konsideruar si një superushqim, faktet ushqyese të salmonit përfshijnë elemente antioksidues si seleni dhe minerale të tjera si fosfor, zink dhe kalium, si dhe grupi i vitaminave B-riboflavin, niacin, tiamin, B6, folat dhe B12. Prandaj, salmoni ndihmon në shëndet të mirë, pasi ai plotëson shumicën e mangësive minerale dhe vitaminave në trupin tonë, nëse e bëjmë pjesë të dietës sonë.

12 Përfitimet shëndetësore të salmonit

A është salmoni i shëndetshëm? Është një pyetje e drejtë pasiqë salmoni është një peshk yndyror me një sasi të madhe yndyrash. Megjithatë, kjo yndyrë është plotësisht e shëndetshme dhe është e mirë për zemrën dhe lëkurën.

Salmoni është një burim i shkëlqyeshëm ushqimor për zemrën dhe trurin. Studimet mjekësore kanë zbuluar se marrja e 0.45 deri në 4.5 gramë acide yndyrore omega-3 mund të përmirësojë ndjeshëm funksionimin e zemrës, të ulë presionin e gjakut dhe të zvogëloj inflamacionin. Peshku gjithashtu kontribuon në shëndetin njohës (kognitiv) për shkak të pranisë së DHA-një lloj acidi yndyror i omega-3.

Vlen të theksohet se salmoni i egër përmban më shumë vlera ushqyese sesa ai  kultivuar. Salmoni i kultivuar rritet me dietë artificiale të bazuar në pelete, në vend të dietës së tyre natyrore që përbëhet nga krustace, mizat dhe peshqit më të vegjël të cilët përndryshe do të konsumonin në habitatin e tyre natyral. Si rezultat, ngrënia e salmonit nga një rezeruar, nuk do t’ju sjellë dobi aq sa konsumimi i  salmonit të egër të kapur.

1. Përmirëson shëndetin kardiovaskular

Salmoni është një burim i pasur i acideve yndyrore omega-3 (EPA dhe DHA) dhe kaliumit. Acidet yndyrore omega-3 dhe -6 të kombinuara me kalium në masë të madhe kontribuojnë në shëndetin e zemrës, pasi zvogëlojnë inflamimin e arterieve, ulin nivelet e kolesterolit dhe mbajnë nivelet e presionit të gjakut. Kaliumi ndihmon në kontrollin e presionit të gjakut dhe parandalimin e mbajtjes së tepërt të lëngjeve. Kështu, marrja e rregullt e salmonit mund të zvogëlojë ndjeshëm problemet mjekësore të lidhura me zemrën, duke përfshirë sulmet në zemër, goditjet, aritminë, presionin e lartë të gjakut dhe triglicerideve të larta.

1. Riparon indet e dëmtuara

Salmoni është burim i mirë i proteinave. Përveç lëndëve ushqyese esenciale, trupi ynë kërkon proteina pasi është blloku ndërtrues për eshtrat, muskujt, kërcin, lëkurën dhe gjakun. Ndihmon trupin për të ndërtuar dhe riparuar indet pas një dëmtimi, mbron shëndetin e kockave dhe mban masën e muskujve gjatë humbjes së peshës. Ajo gjithashtu ruan një normë të shëndetshme metabolike dhe përmirëson dendësinë dhe forcën e kockave.

1. Burim i shkëlqyeshëm i vitaminës B kompleks

Salmoni është i pasur me të gjithë grupin e vitaminës B-B3, B5, B7, B6, B9, B12 dhe kështu me radhë. Kompleksi i Vitamina B luan rol kryesor në ruajtjen e një ekuilibri të shëndetshëm të të gjitha funksioneve trupore. Grupi B i vitaminave punon në mënyrë të pavarur për ta kthyer ushqimin e konsumuar në energji, për të krijuar dhe riparuar ADN-në, dhe për të zvogëluar inflamacionin. Ndër të gjitha vitaminat B, salmoni është më i pasur me vitaminë B3 (niacin) dhe vitaminë B6. Vitamina B3 ndihmon në uljen e nivelit të kolesterolit, ndërsa vitamina B6 përmirëson shëndetin e trurit. Salmoni gjithashtu ka një sasi të mirë të B12 e cila është jetike për funksionimin e trurit dhe sistemit nervor, ekuilibrin hormonal dhe disa funksione metabolike.

1. Ndihmon në funksionimin e duhur të tiroides

Një nga funksionet e rëndësishme të selenit është ruajtja e funksionit të duhur të tiroides. Një pjesë e mirë e salmonit mund të sigurojë një sasi të konsiderueshme të selenit. Ky mineral thelbësor në gjurmë mbron gjëndrën tiroide nga dëmtimet oksiduese të shkaktuara gjatë sintezës së hormonit tiroide. Qelizat e gjëndrës tiroide prodhojnë peroksid hidrogjeni që përdoret për të bërë hormonin tiroide.

1. Promovon shëndetin e trurit

Nivelet e larta të DHA punojnë në bashkëpunim me vitaminën A, vitaminë D dhe selenin në salmon për të rritur dhe përmirësuar funksionin e trurit. Në fakt, shtojcat e acidit yndyror omega-3 përdoren për të trajtuar çrregullime psikologjike, si sëmundjen e Alzheimerit dhe Parkinsonit. Ngrënia e salmonit gjatë shtatzënisë mund të ndihmojë në përmirësimin e zhvillimit të trurit të fetusit dhe shëndetit.

1. Mund të parandaloj kancerin

Bazuar në përmbajtjen e mahnitshme të acidit yndyror omega-3, salmoni konsiderohet si një superushqim. Medikalisht, është vërtetuar se acidet yndyrore omega-3 mund të kenë një efekt të thellë në qelizat e kancerit dhe të vrasin tumoret. Disa nga  kanceret si kanceri i lëkurës, kanceri i prostatës, kanceri kolorektal, kanceri i mëlçisë, kanceri i lëkurës i shkaktuar nga UVB dhe tumoret e trurit mund të trajtohen dhe parandalohen me acide yndyrore omega-3.

1. Lufton inflamacionin e nyjeve

Përsëri, acidet yndyrore omega-3 në salmon ndihmojnë në reduktimin e kushteve të ndryshme inflamatore të nyjeve duke përfshirë osteoartritin. Salmoni përmban një grup proteinash të vogla të quajtur peptide bioaktive. Një peptid i tillë bioaktiv, i quajtur kalcitonin, dihet të rrisë, rregullojë dhe stabilizojë sintezën e kolagjenit në kërcetin osteoartritik të njeriut.

1. Ndërton inteligjencën njohëse tek fëmijët

Meqenëse salmoni është i mirë për shëndetin e trurit, nënat shtatzëna duhet të hanë salmon për të ndërtuar aftësi njohëse dhe aftësi për të mësuar tek fëmijët. Salmoni gjithashtu duhet të përfshihet në dietën e fëmijëve në rritje, pasi salmoni gjithashtu mund të ndihmojë të frenoj ADHD dhe për të rritur performancën akademike.

1. Vetitë antioksiduese

Ngjyra rozë e salmonit vjen nga prania e astaksantinës, një anëtari të familjes karotenoide të antioksidantëve. Ndryshe nga karotenet dhe karotenoidet e tjera, astaksantini nuk kthehet në retinoid në trupin e njeriut. Ky është një antioksidant nga natyra dhe është i mirë për të parandaluar sëmundjet kardiovaskulare, imune, inflamatore dhe neurodegjenerative.

1. Përmirëson shikimin

Pabesueshmërisht i pasur me acide yndyrore omega-3 dhe vitaminë A, salmoni është një burim i mrekullueshëm ushqimor për sytë. Konsumi i rregullt i salmonit mund të ndihmojë në shërimin e sindromës të syve të thatë dhe simptomave të degjenerimit makular (AMD) që lidhen me moshën.

A mund të hani lëkurën e salmonit?

Ky peshk është një paketë e përgjithshme ushqyese. Lëkura e salmonit është e ngrënshme dhe është po aq ushqyese sa mishi i peshkut. Në të vërtetë, lëkura e salmonit është më e pasur me përmbajtjen e acidit yndyror omega-3 sesa mishi i peshkut. Ajo gjithashtu përmban një sasi të mirë të fosforit dhe kaliumit.

Mishit të salmonit i mungon vitamina D. Por lëkura e salmonit, dhe veçanërisht kockat, janë të mbushura me vitaminë D. Prandaj, konsumimi i lëkurës së salmonit ndihmon në thithjen e kalciumit dhe si pasojë nxit zhvillimin e kockave të shëndetshme.

Lëkura e salmonit nuk ka ndonjë efekt anësor. Ngrënia e lëkurës salmonike vetëm do të rrisë nivelin e furnizimit me acid yndyror omega-3 nga peshku. Sa më shumë acide yndyrore omega-3 shtohen në dietën tonë, aq më mirë është për shëndetin tonë. Kjo është për shkak se rrit aftësitë anti-inflamatore të trupit dhe përmirëson shëndetin e trurit duke riparuar dëmtimin e qelizave të trurit.

Megjithatë, është e këshillueshme të hani lëkurën e salmonit të egër të kapur në vend të salmonit nga fermat e ngritura. Kjo është për shkak se lëkura e salmonit të kultivuar mund të ndotet me ndotës si bifenilet e poliklorinuara (PCB), pesticidet, dioksinat dhe zhiva. Një studim i kryer nga Universiteti i Indianas zbuloi se salmoni i kultivuar ka përqendrim më të lartë të ndotësve sesa ai i egër. Një tjetër gjë e rëndësishme për të vënë në dukje në lidhje me lëkurën e salmonit është se procesi i gatimit nuk ndikon në vlerën ushqyese të lëkurës. Kështu, ju mund t’a pjekni në skarë, skuqni, pjekni, ose cilëndo mënyrë që ju dëshironi, lëkura e salmonit është e shijshme dhe e shëndetshme në çfarëdo mënyre.

A ndikon salmoni në shtuarje të peshës?

Përkundër besimit popullor, salmoni nuk ndikon në shtuarje peshe. Në fakt, salmoni në të vërtetë ndihmon në humbje peshe. Ekspertët e shëndetësisë rekomandojnë që të përfshini një sasi të mirë të perimeve, proteina si nga peshku dhe mishi i pulës, dhe frutat në një plan diete për humbjen e peshës. Salmoni përmban një sasi të mirë të proteinës së ligë, e cila punon në favor të humbjes së peshës. Kjo është për shkak se proteinat kanë tendencë për të i’u mbajtur të ngopur për një periudhë më të gjatë, duke e mbajtur nivelin e sheqerit në gjak të ekuilibruar. Si rezultat, ju mban të kënaqur, duke reduktuar marrjen e ushqimit gjatë gjithë ditës. Ju mund të hani në mënyrë të sigurt dy pjesë të salmonit në javë për të marrë sasinë e kërkuar të ushqyesve.

Sipas studimeve të publikuara nga Gazeta Ndërkombëtare e Shëndoshësisë dhe Gazeta e Ushqyerjes klinike (Maj 2007), një dietë me peshk (me proteina të liga) me stërvitje të rregullta do t’ju ofrojë rezultate më të mira dhe më të shpejta se sa vetëm duke ushtruar në palester. Për më tepër, salmoni është i ulët në përmbajtje kalorike. Një shërbim (porcion) prej 198 gram salmon do të sigurojë 14% të vlerës ditore (DV) të kalorive. Një shërbim prej 85 gramësh  salmon coho ose sockeye ka vetëm 118 dhe 144 kalori, respektivisht./nutricione

Merkel kërkon që OBSH të rishqyrtojë vaksinat kineze kundër COVID-19

Kancelarja gjermane, Angela Merkel, kërkoi nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) që të konsiderojë në mënyrë transparente vaksinat kundër COVID-19.

“Pandemia ka shkaktuar shumë vdekje. Shoqëritë dhe ekonomitë përballen me një sfidë të madhe. Ne mund ta vëmë nën kontroll pandeminë vetëm me përpjekje të përbashkëta. Kina dhe Gjermania mund të luajnë role të rëndësishme këtu”, tha Merkel në një takim konsultativ online midis qeverive gjermane dhe kineze.

Duke theksuar rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar për arritjen e fitores së dëshiruar në luftën kundër koronavirusit, Merkel tha se është e nevojshme që nën kujdesin e OBSH-së të diskutohet haptas dhe në mënyrë transparente për vaksinat kineze kundër koronavirusit dhe njohjen e mundshme të ndërsjellë të vaksinave të tilla.

Merkel më tej tha se partneriteti me Kinën përfshin bisedime të mundshme dhe tema të vështira, veçanërisht në lidhje me respektimin e të drejtave të njeriut dhe situatën në Hong Kong. “Deri më tani, gjithmonë i kemi zgjidhur këto probleme dhe do të doja të shihja se është e mundur të rihapim temën e të drejtave të njeriut”, tha Merkel.

Kryeministri kinez, Li Keqiang, tha se nuk është sekret që Kina dhe Gjermania kanë mosmarrëveshje për disa çështje, por që është e rëndësishme të respektohen interesat dhe frika që njëra palë ka në disa tema. “Nuk ka ndërhyrje në punët e brendshme, kurse komunikimi forcon besimin dhe zvogëlon pasigurinë. Ne mund të krijojmë një atmosferë për të zvogëluar mosmarrëveshjet dhe për të forcuar bashkëpunimin”, tha Lee.

Vitin e ardhshëm, Kina dhe Gjermania do të shënojnë pesë dekada nga vendosja e marrëdhënieve diplomatike, ndërsa kryeministri kinez tha se është e nevojshme të hiqen disa bllokada dhe të ndërtohen marrëdhënie mbi bazën e interesave të ndërsjella.

Mbyllet spitali COVID-3 në QSUT, godina në funksion të pacientëve me patologji pulmonare

Godina e ish-Kirurgjive në Qendrën Spitalore Universitare “Nënë Tereza”  në tetorin e vitit që lamë pas u kthye në spital COVID, duke u quajtur përkohësisht COVID-3. Shkak për hapjen e këtij spitali ishte shtimi i rasteve të reja me COVID-19 dhe mbushja e dy spitaleve që shërbenin si spital COVID.

Spitali Covid-3 qëndroi i hapur vetëm 6 muaj, ku më pas u mbyll për shkak se numri i infektimeve dhe i shtrimeve në spital pësoi ulje, pacientët të cilët ishin të shtruar në spital për të marrë trajtimin e nevojshëm mjekësor u transferuan në spitalin Infektiv ndryshe COVID-1.

Ditën e premte kjo godinë është kthyer në sanatorium ku marrin shërbim pacientë të cilët kanë patologji të ndryshme si : turbekuloz, sëmundje të mushkërive etj.

Në funksion të sanatoriumit është vetëm kati i parë i godinës ku janë rreth 33 shtretër në dispozicion për pacientët, ndërsa kati i dytë i godinës mbetet jashtë funksioni.

Tashmë ky është spitali ku do të marrin shërbimin pacientët më patologji pulmonare pasi spitali SU “Shefqet Ndroqi”  ose ndryshe sanatoriumi prej më shumë se një viti është kthyer në spital Covid ose ndryshe COVID-2.

Pfizer teston ilaçin kundër COVID-19

 

Kompania farmaceutike amerikane Pfizer po kryen një provë klinike të një ilaçi eksperimental të quajtur PF-07321332, pilula e parë për të kuruar koronavirusin.

Medikamenti i përket një klase të ilaçeve të quajtura frenues të proteazës dhe pilula antivirale duhet të parandalojë përhapjen e virusit në trup, duke bllokuar enzimën që përdor koronavirusi për të bërë kopje në qelizat njerëzore.

“Daily Mail” raporton se faza e parë e provave klinike në SHBA dhe Belgjikë është planifikuar të përfundojë më 25 maj dhe nëse fazat e ardhshme, të cilat duhet të përfundojnë nga mesi i korrikut, vërtetojnë se ilaçi është i suksesshëm, ai mund të jetë në dispozicion në protokollet e trajtimit në vjeshtë.

Ilaçi, i njohur si PF-07321332, do t’u përshkruhej pacientëve në shenjat e para të infeksionit COVID-19.

Është e panjohur nëse ndonjë agjenci qeveritare amerikane po financon provat klinike dhe nëse SHBA ka vendosur tashmë ndonjë porosi për ilaçin.

Rikthehen virozat e stinës tek fëmijët, ja si t’i dalloni shenjat

Bisedoi: Desara Çela

COVID-19 prek vetëm të rriturit por edhe fëmijët. Në vendin tonë prej 2 javësh nuk ka as një rast të ri fëmijësh të infektuar me COVID-19. Por, mjekët shprehen se aktualisht janë rikthyer virozat e stinës tek fëmijët, duke çuar në rritjen e rasteve në urgjencën e spitali pediatrik në Tiranë.

Në një intervsitë për gazetën “Shëndeti online” mjeku pediatër infeksionist Dr. Bashkim Neza tregon më shumë rreth tyre.

Doktor, sa është numri i fëmijëve të shtruar në spitalin e pediatrisë infektive në QSUT?

Vetëm 2 fëmijë janë të shtruar në pavijonin COVID. Po bëhen gati dy javë që nuk kemi asnjë rast të ri të shtuar me Covid-19 tek fëmijët. Edhe tek fëmijët është ulur virulenca e virusit.

Si është gjendja shëndetësore e tyre?

Gjendja e tyre shëndetësore është drejt stabilizimit ku më pas mund të lënë spitalin. Siç edhe dihet fëmijët e kalojnë më lehtë se të rriturit.

Cila është mosha e tyre?

Njëri nga fëmijët është 11 vjeç ndërsa tjetri është  1 vjeç e gjysmë. Kemi patur një rast të një fëmije 1 muajsh i cili e kishte marrë nga nëna e tij.

A kanë sëmundje shoqëruese?

Sëmundje shoqëruese ka vetëm njëri i cili është me epilepsi dhe prapambetje mendore,  ndërsa fëmija tjetër jo.

Jemi në stinën e pranverës a kemi raste me viroza të stinës apo dominon përsëri COVID-19 edhe pse kemi ulje të rasteve?

Kemi shtim  të rasteve me viroza të stinës ose të rrugëve të sipërme që i themi ne.

Kanë simptoma si: Temperaturë, kollë , rrufë  POR nuk është COVID-19 të cilën e theksoj që nuk kemi të bëjmë me COVID-19 por me virozë të stinës. Kemi shtim të rasteve edhe në urgjencë, por kemi edhe shtrime të tyre por kjo një shifër është e vogël dhe jo alarmante.

Fëmijët në varësi të gjendjes shëndetësore që janë edhe mund të shtrohen nëse ka nevojë për shtrim, ose edhe mund të ikin në shtëpi. Çdo rast varet nga gjendja në të cilën është fëmija.

A bëhen prindërit konfuzë duke i ngatërruar simptomat me të virusit?

Po! Prindërit bëhen konfuzë, tremben duke menduar që fëmija mund ti ketë COVID-19 , paraqiten në urgjencë dhe pas ekzaminimeve të bëra del që fëmija nuk ka COVID-19.

Mendoni se do kemi shtim rastesh apo do qëndrojmë në këto shifra të ulta që jemi?

Këtë nuk mund ta parashikojmë dot por, jemi në pritje të efektit të vaksinimit. Vaksinimi ka sjell pozitivitet.

Vaksina anti-COVID tek fëmijët mendoni se do lejohet?

Për vaksinën antiCOVID-19 tani po kryhen studime po presim rezultatin e tyre. Deri më tani nuk ka qenë e aprovuar ku deri në 12 vjeç nuk ka nevojë për vaksinë.

 

 

Ushqimi i duhur për sëmundjet kronike të veshkave

Nga Alket Koroshi, mjek nefrolog

Ju mund të keni nevojë të ndryshoni ushqimet që hani për të menaxhuar me mire sëmundjen tuaj kronike të veshkave (CKD). Konsultohuni me një dietolog ose nefrolog për të zhvilluar një plan që përfshin ushqime që ju pëlqejnë të hani duke ruajtur shëndetin e veshkave.

Hapat e mëposhtëm do t’ju ndihmojnë të hani siç duhet kur menaxhoni sëmundjen e veshkave

Hapi 1: Zgjidhni dhe përgatisni ushqime me më pak kripë dhe natrium

Pse? Për të ndihmuar kontrollin e tensionit tuaj. Dieta juaj duhet të përmbajë më pak se 2300 miligram natrium çdo ditë.

Per kete bleni ushqime të freskëta me shpesh. Natriumi (një pjesë e kripës) i shtohet shumë ushqimeve të përgatitura ose të paketuara që blini në supermarket ose në restorante.

Gatuani ushqime te pergatitura vete qe nga fillimi në vend që të hani ushqime të gateshme , apo ushqime «të shpejta», darka të ngrira dhe ushqime të konservuara që janë më të larta në natrium. Kur përgatitni ushqimin tuaj, kontrolloni atë që futet në të.

Përdorni erëza, barishte dhe erëza pa natrium në vend të kripës.

Kontrolloni për natrium në etiketën e paketave ushqimore. Shpëlani mire perimet të konservuara, fasulet, mishin dhe peshkun me ujë para se të hani.

Kërkoni ne supermarket etiketa ushqimore me fjalë si ushqim pa kripë; ose të ulët, të zvogëluar, ose pa kripë ose pa natrium; ose të kripura lehtë.

Kërkoni gjithashtu sasinë e yndyrave të ngopura dhe trans të listuara në etiketë.

Hapi 2: Hani sasinë e duhur dhe llojet e duhura të proteinave

Pse? Për t’ju ndihmuar në mbrojtjen e veshkave. Kur trupi juaj përdor shume proteina, atëherë ai prodhon dhe shume mbeturina. Veshkat tuaja largojnë këto mbeturina. Ngrënia e më shumë proteinave nga sa keni nevojë mund t’i bëjë veshkat tuaja të punojnë më shumë ( te lodhen ato).

Hani sasi të vogla të ushqimeve proteinike.

Proteina gjendet në ushqime nga bimë dhe kafshë. Shumica e njerëzve hanë të dy llojet e proteinave. Bisedoni me mjekun tuaj se si të zgjidhni kombinimin e duhur të ushqimeve proteinike për ju.

Ushqime me proteina shtazore: pulë, peshk, mish, vezë, bulmet

Kur themi te hani një porcion te gatuar te pulës, peshkut ose mishit kjo është rreth 100 gram. Kur themi një porcion të qumështit është afro ½ gotë qumësht ose kos, ose një fetë djathë.

Ushqime proteinike bimore: bathët, fasulet , arrat, drithërat

Rekomandohet te hani një porcion te fasuleve të gatuara domethënë është rreth ½ kupe , dhe një pjesë te arrave është cerek gote . Porcioni i bukës është një fetë e veetme, dhe porcioni i orizit të gatuar eshte gjysem gote .

Hapi 3: Zgjidhni ushqime që janë të shëndetshme për zemrën tuaj

Pse? Për t’ju ndihmuar që dhjami të mos mbuloje enët e gjakut, zemrën dhe veshkat.

Skarë, dhe pjekje në vend të tiganisjes .

Gatuani me një sasi të vogël të vajit të ullirit në vend të gjalpit.

Hiqeni yndyrën nga mishi dhe hiqni lëkurën nga shpendët para se të hani.

Mundohuni të kufizoni yndyrnat e ngopura dhe trans.

Lexoni etiketën e ushqimit. Ushqime të shëndetshme për zemrën janë:

copa te mishit te njome, shpendët pa lëkurë, peshk, fasule, perime, fruta, qumësht, kos dhe djathë pa yndyrë

Kufizoni alkoolin: Pini alkool vetëm në sasi te pakët: jo më shumë se një gote teke në ditë nëse jeni grua, dhe jo më shumë se dy nëse jeni burrë. Pirja e shumë alkoolit mund të dëmtojë mëlçinë, zemrën dhe trurin dhe të shkaktojë probleme serioze shëndetësore. Pyesni mjekun tuaj sa alkool mund të pini në mënyrë të sigurt.

 

Kalo mesazh për popullin: Ju rikujtoj, beteja me “armikun e padukshëm” nuk ka përfunduar

Mjeku Tritan Kalo pasi kritikon grumbullimet masive gjatë fushatës elektorale u kërkon qytetarëve që të zbatojnë masat anti-covid duke respektuar rregullat, pasi beteja me “armikun e padukshëm” nuk ka përfunduar.

“Kohë kovidiane…. 28.04.2021…. rikujtesë….Beteja me “armikun e padukshëm”, me “flamën mbarëbotërore”  atë të Pandemisë së Sars-Cov2/Covid-19 nuk ka përfunduar….Rënia e përkujdesit ndaj vetes dhe atyre që gjallojnë  pranë nesh, nënvlerësimi i trinomit mjaft ndihmues për suskesin tonë në këtë betejë: MHD (Maskë, Higjenë dhe Distancim fizik), si dhe hezitimi për t’u vaksinuar për shkak edhe të tollovisë informuese në lidhje me këtë proçes, e bën iminent rrezikun e një rigjallërimi të rasteve të infeksioneve nga virusi jetëlëndues dhe jetëmarrës i Sars-Cov2/Covid-19….

Eksperienca botërore flet në këtë drejtim dhe Grumbullimet masive gjatë fushatës zgjedhore të 25 Priilit dhe pas saj nga të gjitha forcat politike, duke mos i respektuar rregullat për kufizimin e përhapjes së infeksionit Covid-19, më shtyn të shkruaj këtë postim….Vetndërgjegësimi dhe vetkujdesja mbeten thelbësore në suksesin përfundimtar të betejës kundër Covid-19….

T’i japim mundësi vetes si dhe të afërmve tanë, sidomos brezit të tretë e fëmijve tanë që më shumë i vuajtën këto 16 muaj të kufizimeve të imponuara nga Pandemija e Covid-19, të rëlaksohen dhe përftojnë nga bukuria e mirësia e Pranverës e Verës së këtij vendi të bekuar, të Atdheut tonë të përbashkët, Nënëlokes Shqipëri….Në çdo minutë ne jemi aty në krye të detyrës, që të përkujdesemi për shëndetin dhe jetët tuaja…. Together forever!!!” shkruan ai.

A prishet agjërimi nëse merr vaksinën anti-Covid? Ja çfarë thonë mjekët myslimanë

Besimtarët myslimanë nuk duhet të ngurojnë për të bërë vaksinën anti-Covid, pasi kjo nuk e prish agjërimin.

Qari Asim, një imam ka folur për median britanike BBC duke thënë se vaksina nuk ndikon aspak sepse vaksina shkon në muskuj më shumë se në qarkullimin e gjakut dhe nuk është ushqyese. Besimtarët myslimanë do të duhet të agjërojnë nga data 12 prill deri më 12 maj dhe gjatë këtyre ditëve, agjëruesit nuk hanë dhe as pinë asgjë nga lindja e diellit deri në perëndim.

“Shumica e dijetarëve islamikë janë të mendimit se marrja e vaksinës gjatë Ramazanit nuk do ta zhvlerësojë agjërimin,” tha Asim, i cili kryeson Bordin Këshillues Kombëtar të Xhamive dhe Imamëve.

Ai tha se mesazhi i tij për komunitetin mysliman ishte: “Nëse keni të drejtë për të bërë vaksinën dhe keni marrë ftesën tuaj, duhet të pyesni veten: a e merrni vaksinën që është provuar të jetë efektive apo rrezikoni të infektoheni me Covid, sëmundje e cila mund t’ju sëmurë dhe të ndikojë që të humbni gjithë ditët e agjërimit e të përfundoni në spital?”

Farzana Hussain, një myslimane dhe mjeke e përgjithshme në The Project Surgery në Londrën Lindore, u ka kërkuar njerëzve që edhe gjatë muajit Ramazan të marrin vaksinën Covid-19, duke theksuar se injeksioni nuk e prish agjërimin e tyre.

“Ne e dimë që shumë myslimanë janë të shqetësuar për vaksinimin e tyre gjatë muajit të Ramazanit. Shumë njerëz besojnë se bërja e një injeksioni në të vërtetë prish agjërimin. Por kjo nuk ka të bëjë sepse nuk konsiderohet ushqim”, tha Hussain.

Covid-19/ Shteti amerikan u ofron të rinjve 100 Dollarë për të bërë vaksinën

Një shtet amerikan ka deklaruar se do i dhurojë 100 dollarë të gjithë njerëzve që marrin vaksinën e Covid-19. Bëhet fjalë për shtetin e West Virginia, ku shpreson se personat e moshës 16-35 vjeç, kjo dhuratë do i motivojë ata të vaksinohen.

“Fëmijët tanë sot ndoshta nuk e kuptojnë vërtet se sa e rëndësishme është vaksinimi”, tha Guvernatori i Shtetit Jim Justice. West Virginia kishte qenë në mesin e shteteve kryesore amerikane për nivelet e larta të vaksinimit, por përparimi është ngadalësuar në javët e fundit.

Të rinjtë kanë filluar të jenë më hezitues për marrjen e vaksinës. Nisma që ky shtet ka ndërmarrë duke dhuruar 100 dollarë, ka si për qëllim vaksinimin e personave të kësaj grupmoshe, plus interesin, në një datë të mëvonshme, sipas BBC News. West Virginia ka shkallën e 16-të më të lartë të rasteve të reja të koronavirusit për person midis shteteve të SHBA, sipas New York Times.

Adoleshentet shqiptare krijojnë një aplikacion për të ndihmuar shoqërinë në përballje me COVID-19

Dy vajza shqiptare, vetëm 14 vjeç, Emi Xhetani dhe Kristel Karriqi kanë bashkuar forcat në një grup të quajtur CodeCrackerZ (kliko këtu) dhe kanë marrë iniciativën e tyre për të ndihmuar bashkëmoshatarët e tyre dhe shoqërinë në përballje me COVID-19.  Ato kanë krijuar një aplikacion të quajtur HealthPad,  për të ndihmuar në kuptimin e simptomave të Covid 19, raportimin ditor në lidhje me gjendjen shëndetësore në formë elektonike në shkolla dhe institucione, si edhe këshilla të mira praktike për t’u kujdesur për shëndetin.

“Fillimisht skuadra jonë përbëhej nga katër vajza, dhe menjëherë dy u tërhoqën. Tutoret na thanë që është shumë punë për dy, por ne vendosëm ta çojmë deri në fund idenë tonë dukë koduar së bashku – tha Kristel.

“Ne bëmë një sondazh në popullatë nëpërmjet rrjeteve sociale dhe kuptuam çfarë nevojash kishin njerëzit lidhur me masat COVID-19. Nga këto, nxorëm disa mesazhe dhe u përpoqëm t’i sjellim në këtë aplikacion, duke ndihmuar me informacione dhe udhëzime për të lehtësuar disi situatën”, tregon Emi.

“Fillimisht mendojmë të orientojmë përmes disa pyetjeve të thjeshta të kuptojmë si jemi, duke ndjekur një pyetësor që na rekomandon simptoma që lidhen me COVID-19.  Rezultatin mund ta ndajmë direkt, duke njoftuar për gjendjen tonë ku na kërkohet, pa humbur kohë dhe letër. Njëkohësisht, nëse kemi nevojë për ndihmë, kërkojmë në listën e spitaleve dhe qendrave shëndetësore, të cilat aplikacioni  ka renditur me kujdes të gjitha të dhënat e tyre. Kemi një numër këshillash të mira dhe masash, si edhe një “reminder”, të na sinjalizojë kur duhet të ushtrohemi për të qëndruar të shëndetshëm. Të gjitha këto në një aplikacion të vetëm HealthPad”, thonë vajzat

Puna e tyre, bëhet në kuadër të projektit Technovation Girls Albania, e American Corner Tirana Technovation Girls Club,  ku vajzat nxiten të bëhen pjesë e botës së magjishme të teknologjisë, duke garuar në botë me aplikacionet e tyre në Technovation Global. Ata do të konkurrojnë me aplikacione për celularë që gjejnë një zgjidhje për një sfidë të veçantë. Aplikacioni fitues do të shpallet në 3 maj dhe do të shtohet në  Appstore dhe Play Store.

Punoi si vëzhgues partie në Fier me ethe e temperaturë, i riu del pozitiv me Covid

Një përfaqësues i Lëvizjes Socialiste për Integrim në Fier ka dalë me COVID-19 gjatë numërimit. Sekretari i LSI në KZAZ nr. 59 K.A. ka rezultuar pozitiv me koronavirus.

Vëzhguesi i KZAZ 59 kishte simptoma si ethe dhe temperaturë e ndërsa është larguar nga KZAZ-ja pas rezultatit. Tamponi i rezultoi pozitiv.

Dr. Sokrat Rizo: Policitemia Vera, ja si trajtohet sëmundja e rrallë e gjakut

Bisedoi: Desara Çela

Një ndër sëmundjet e rralla të gjakut është edhe Policitemia Vera (Polycythemia vera). Kjo sëmundje njihet si çrregullim i rrallë i gjakut në të cilin ka një rritje në të gjitha qelizat e gjakut, veçanërisht qelizat e kuqe të tij. Kjo sëmundje shkaktohet nga një ndryshmi gjenetik si pasojë e faktorëve ambiental, çka do të thotë që nuk është e trashëguar si sëmundje dhe nuk mund të trashëgohet. Prek moshën 55-60 vjeç. Në vendin tonë nuk ka një statistikë të numrit të këtyre personave që vuajnë nga kjo sëmundje por në vit mund të diagnostikohen rreth 10 persona.

Në një intervistë për gazetën “ Shëndeti Online” mjeku hematolog pranë Poliklinikës së Specialiteteve nr. 3 në Tiranë dr. Sokrat Rizo tregon më shumë rreth kësaj sëmundje të rrallë të gjakut.

 Doktor, çfarë sëmundje është policitemia vera?

Polycytethemia Vera futet tek sëmundjet malinje hematologjike ku ka një rritje ose një  prodhim të tepruar të rruazave të kuqe të gjakut. Është një sëmundje e rrallë. Policitemia  Vera (Polycythemia Vera) futet tek ai grup sëmundjesh që quhen sëmundjet mieloproliferative, në këtë rast dëmtimi është ku prek linjën e selisë së kuqe të eritrociteve.

A është kjo sëmundje e trashëguar?

Jo! Kjo sëmundje nuk është e trashëguar që në mënyrë vertikale nëse e kanë prindërit duhet ta kenë dhe fëmijët . Janë dëmtime gjenetike që ndodhin si pasojë e faktorëve ambiental ose jo, të cilat e bëjnë këtë sëmundje me dëmtime gjenetike por jo e trashëguar.  Kjo sëmundje nuk trashëgohet.

Cilat janë disa nga simptomat?

Në përgjithësi ka individë të cilët nuk e ndjejnë fare që e kanë si sëmundje. Diganostikohen me këtë sëmundje vetëm kur bëjnë analiza rutinë të gjakut për x problem të caktuar që pacienti mund të ketë. Vihet re një rritje e parametrave të qelizave të kuqe dhe të hemoglobinës.  Mund të diagnostikohen me këtë sëmundje si pasojë e ndonjë komplikacioni që pacienti mund të ketë si infarkt ose ishemi e trurit. Kjo sëmundje i jep indicie për ti ndodhur kjo sepse gjaku duke patur më shumë qeliza se ç’duhet të ketë qarkullon më ngadalë dhe rrit probabilitetin për të bërë trombe.

Simptomat kryesore janë :

• Skuqje në fytyrë, këta pacientë janë të kuq në fytyrë për shkak të eritrociteve dhe bazat e gjakut të lëkurës janë në sipërfaqe dhe duket pjesa e skuqjes së lëkurës
• Dhimbje koke
• Marrje mendsh
• Zhurma në vesh
• Kruarje trupi, kjo ndodh gjithmonë pasi kanë bërë dush.

Cila moshë preket?

Është sëmundje e moshës së rritur. Kur them e rritur i referohem moshës mesatare 55-60 vjeç. Nuk prek moshën e re ose të vogël, si fëmijët.

Sa është numri i këtyre pacientëve në vendin tonë?

Nuk kemi statistika të sakta për këtë sëmundje. Në vit mund të jenë raste të reja përafërsisht deri në 10 persona.

Kjo sëmundje është e trajtueshme apo e shërueshme ? Trajtohet në vendin tonë?

Është sëmundje kronike gjaku. E trajtueshme  por nuk mund të shërohesh nga kjo sëmundje.

Po! Kjo sëmundje trajtohet edhe këtu në vendin tonë.  Trajtohet në dy mënyra .

• Medikamente
• Heqje gjaku ndryshe quhet salaso

Procedura e heqjes së gjakut është e njëjtë si e marrjes së tij por në këtë rast i hiqet pacientit dhe nuk i dhurohet, ky gjak hidhet sepse nuk bën.

Sa duhet të trajtohet pacienti me mënyrën e salasos?

Kjo varet nga vlerat e hemoglobinës. Salaso është një trajtim fiziologjik por nuk është për çdo muaj.  E ndihmon në fazat e para pacientin për ti ulur sa më shpejt vlerat e hemoglobinës dhe të hematokritit.

Trajtimi me medikamente është me kokrra nga goja për çdo muaj. Pacientët janë të detyruar të bëjnë një ndjeke për çdo muaj tek mjeku hematolog me analizën e gjakut.  Ka medikamente këtu dhe e trajtueshme si në çdo vend të botës.

Cilat janë ekzaminimet që duhet të bëhen në diagnostikimin e kësaj sëmundje?

Trajtimin për këtë sëmundje e bëjnë mjekët hematolog.

Ekzaminimet janë disa duke filluar nga :

• Hemograma ( analiza e gjakut komplet). Kjo analizë bëhet për të parë vlerat reale të hemoglobinës , hematokrit, eritricite.
• Analiza gjaku të tjera për të parë vlerat që na çojnë drejt diagnozës
• Biopsia e palcës së kuqe të kockës , ky është ekzaminimi bazë
• Ekzaminime eko-grafike

 

 

 

Alimehmeti: Ulja e rasteve erdhi prej imunizimit natyral! 10% e popullatës është e vaksinuar me një dozë vaksine! Kjo periudhë ka forma më të lehta të virusit

Epidemiologu Ali Mehmeti thotë se në ditët në vijim, do të vazhdojë të ulen më tej jo vetëm numri i të infektuarve me covid por edhe i personave që shtrohen në spitalet Covid. Por arsyeja kryesore e e uljeve të rasteve me koronavirus, sipas Alimehmetit është përqindja e lartë e qytetarëve që e kanë kaluar virusin.

“Vaksinimi nuk ka hyrë në lojë ende sepse numri i është i vogël sepse kemi rreth 10% të popullatës të vaksinuar me një dozë të vetme. Arsyeja madhore është se një përqindje e lartë e njerëzve e kanë kaluar sidomos në Tiranë”.

Vendimin e Komitetit Teknik të Ekspertëve për vendosjen e karantinës dy javore për qytetarët që vijnë nga Greqia dhe Maqedonia e Veriut, epidemiologu e quan pa sens.

“Nuk bën shumë sens sepse ne e dimë që nga udhëtarët nga një shtet në tjetrin përqindja e rasteve që ka pasur një shtet është më pak se 2%, si rrjedhojë udhëtarët nuk ndikojnë aq shumë në kurbën e një qyteti”.

Alimehmheti shpjegon se momentalisht në vendin tonë po vihet re një formë më e lehtë e rasteve me COVID, ndryshe nga fillimi i këtij viti.

Vitamina K: Thelbësore për shëndetin e kockave, ja ushqimet që e përmbajnë dhe efektet anësore të saj

Nga Daniela Burnazi

Vitamina K është një lëndë ushqyese esenciale që parandalon osteoporozën dhe mbron kundër sëmundjeve të zemrës. Kjo lëndë ushqyese është gjithashtu shumë e rëndësishme për zhvillimin dhe forcimin e kockave. Mund ta merrni vitaminën K nga ushqime të caktuara, edhe pse 2/3 e njerëzve nuk e marrin sasinë e rekomanduar çdo ditë (90 mikrogramë për gratë dhe 120 mikrogramë për burrat).

Konsumoni mollë:Frutat nuk janë edhe aq të pasur në vitaminë K, megjithatë ka edhe përjashtime. Hani mollë jeshil dhe sapo shtuat 60 mikrogramë në ditën tuaj. Me një gjysmë kupë kumbulla të thara do të shtoni edhe 50 mikrogramë të tjerë. Boronicat (14 mikrogramë/gjysmë kupë) dhe rrushi (11 mikrogramë/gjysmë kupë) kanë më pak vitaminë K megjithatë janë më të lehtë për t’u përfshirë në dietë.

Konsumoni më shumë perime të gjelbra:  Spinaqi është i mirë për ju, kjo gjethe jeshile dhe të tjera, si kale apo lakra, kryesojnë listën kur bëhet fjalë për vitaminën K. Kale i gatuar është burimi më i mirë i vitaminës K, ku përmban 550 mikrogramë vetëm një gjysmë kupë. Mund t’i konsumoni në sallatë ose smoothie.

Frutat e thata:Ato janë të pasur me proteina, fibra, yndyra të shëndetshme dhe lëndë të tjera kyçe që luftojnë inflamacionin dhe mbrojnë zemrën. Fistikët, frutat e thata të përziera dhe arrat sidomos janë më të pasura me vitaminë K.

Pini lëngje: Pini lëng frutash dhe perimesh. Një gotë me lëng karotash ju siguron rreth 30 mikrogramë vitaminë K. Nuk ju pëlqejnë karotat? Provoni lëngun e shegës. Me të njëjtën sasi do të merrni sërish 28 mikrogramë vitaminë K. Disa lëngje janë të fortifikuara me vitaminë K. Gjithsesi, kontrolloni etiketat që të jeni të sigurt.

Efektet anësore nga marrja e vitaminës K zakonisht janë të rralla.

Megjithatë, disa ilaçe mund të ndërhyjnë tek efektet e vitaminës K. Këtu bëjnë pjesë edhe aspirina, antibiotikët, hollues gjaku, ilaçet për kancerin, kolesterolin e lartë etj.

Rreziqe: Nuk duhet të përdorni suplemente të vitaminës K vetëm nëse jua rekomandon mjeku. Njerëzit me probleme në zemër, mpiksje të gjakut dhe gjendje të tjera duhet të bëjnë kujdes me ushqimet e pasura me vitaminë K./ shendeti.com.al/ DailyMail

 

Luleshtyrdhet: Ulin me 40% rrezikun e semundjeve të zemrës

Gati 16% e vdekjeve nga sëmundjet e zemrës në vendet në zhvillim shkaktohen nga konsumimi i pakët i frutave, thonë shkencëtarët britanikë.

Rreth 1 në 4 vdekje në Britani dhe SHBA shkaktohen nga sëmundjet e zemrës. Studime të mëparshme kanë sugjeruar se dieta e varfër është një nga shkaqet e fatkeqësive të tilla në të gjithë botën.

Konsumimi i vetëm një grusht luleshtrydhe në ditë mund të ulë rrezikun e vdekjes nga sëmundjet e zemrës me 40%, sugjeron një studim i ri. Pas një analize që iu është bërë 25 studimeve të mëparshme, shkencëtarët zbuluan se, antioksiduesit e njohur si antocianina, që i japin këtij fruti ngjyrën e kuqe, ulin rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të zemrës duke mbrojtur arteriet, ulur tensionin e gjakut dhe inflamacionin

Shkencëtarët nga Universiteti i Anglisë Lindore analizuan të dhënat e studimeve të kryera në lidhje me rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të zemrës dhe marrjes së antocianinës. Rezultate sugjerojnë gjithashtu se vetëm 1 deri 2 racione me boronica, mjedra ose luleshtrydhe çdo ditë sigurojnë mjaftueshëm antocianinë për uljen e rrezikut të zhvillimit të sëmundjeve të zemrës.

Efektet e antocianinës janë më të dukshme tek të rinjtë se të moshuarit, thuhet në studimin e publikuar tek revista “Molecular Aspects of Medicine”./ shendeti.com.al / Daily Mail

Kujdes!!! Këto janë simptomat që paralajmërojnë për atak kardiak tek femrat

Përshtati në shqip: Daniela Burnazi

Sipas disa studimeve të publikuara nga “Health” thuhet se ataku kardiak tek gratë ka disa simptoma të tjera nga burrat. Në këte postim do t’ju tregojmë disa simptoma që paralajmërojnë për atak kardiak.

Vështirësi në frymëmarre: është një nga simptomat e para që mund të tregojnë për atak kardiak.

Dhimbje në pjesën e sipërme të trupit: dhimbja në qafë, shpinë, nofull, krahë (zakonisht majtas) janë disa nga simptomat që paralajmërojnë sulmin në zemër.

Të përziera, të vjella dhe stomak i irrituar: kjo ndodh për shkak se bllokohet furnizimi me gjak i arteres koronare të djathtë.

Lodhja e vazhdushme dhe problemet me gjumin: sipas një studimi të “Shoqatës Amerikane të Sëmundjeve të Zemrës” 515 gra që kishin  pasur sulm në zemër kishin ndjerë lodhje dhe ndjesi këputje 1 muaj para sulmit.

Djersë të ftohta.

Dhimbje, shtrëngim dhe presion i madh në gjoks./ shëndeti.com.al/ HEALTH

Shqipëria ndër më të goditurat në botë për vdekjet e shtuara nga COVID-19

Me 206 për 100 mijë banorë, Shqipëria është mes 20 vendeve më të goditura në botë për vdekjet e shtuara gjatë pandemisë COVID-19. Kjo sipas një analize të shifrave të përpunuara nga gazeta The Economist. Vdekjet e shtuara llogariten duke përfshirë fatalitetet nga të gjitha shkaqet e jo vetëm si rezultat i koronavirusit. Ndërkaq bëhet një krahasim me mesataren historike të viteve të fundit.

Vendi ynë renditet i 17-ti në një listë të cilën e kryeson Peruja me 412 për 100 mijë banorë e pesëshen e parë e plotësojnë Bullgaria, Meksika, Rusia, Lituania.

Në Ballkanin Perëndimor, më keq se Shqipëria janë Maqedonia e Veriut me 283 vdekje të shtuara për 100 mijë banorë, Serbia 264 dhe Bosnje Hercegovina 245.

Edhe më herët në statistikat më të fundit zyrtare të publikuara nga INSTAT rezulton se në 10-vjeçarin e fundit, Shqipëria nuk ka njohur një bilanc vdekjesh si në 2020-ën që përkon me vitin e pandemisë. Në mbi një vit janë 5880 më shumë ndërsa aktualisht raportohen mbi 2 mijë e 300 nga koronavirusi, shifra më e fundit e përditësuar në bilancin e Ministrisë së Shëndetësisë.

Në muajin shkurt, Instituti i Statistikave publikoi të dhënat demografike të vitit të kaluar dhe rezultoi se mbi 5 mijë e 800 shqiptarë kanë ndërruar jetë më shumë se zakonisht kur referuar shifrave zyrtare të Ministrisë së Shëndetësisë, deri më 31 dhjetor të vitit të kaluar, të vdekurit nga COVID-19 ishin mbi 1.100 vetë. Duket se në këtë diferencë, pandemia përbën shkakun më të dukshëm. Rritjet më të larta përkojnë me tre-mujorin e fundit të vitit 2020.

Për më tepër, shtimi i vdekjeve vitin e kaluar nuk ka ndodhur përgjatë të gjithë 2020-ës por në veçanti në tremujorin e katërt. Ndërkaq, për herë të parë Britania e Madhe nuk ka nivelin më të keq të vdekjeve të shtuara që nga shpërthimi i krizës shëndetësore e duket se përmirësimi lidhet me fushatën e suksesshme të vaksinimit kundër koronavirusit.

https://ift.tt/2YMXF0g

 

Shkencëtarët shpikin super vaksinën; Mund të luftojë të gjitha format, mutacionet dhe llojet e koronaviruseve

Pavarësisht se numri i njerëzve të vaksinuar është rritur në mënyrë të konsiderueshme në të gjithë botën në muajr e fundit, paqartësitë rreth efikasitetit të vaksinave në trajtimin e riinfeksioneve të COVID-19, veçanërisht ato të shkaktuara nga variacionet dhe mutacionet e koronavirusit të ri, vazhdojnë të jenë të pranishme.

Por tani, studiuesit duket se kanë “në dorë një gur me të cilin do të vrasin të gjithë zogjtë”, një vaksinë kjo e cila mund të ofrojë mbrojtje ndaj të gjithë koronaviruseve.

Duke përdorur një qasje inovative, studiuesit Steven L. Zeichner nga UVA Health dhe Xiang-Jin Meng nga Virginia Tech kanë zhvilluar atë që mund të bëhet një ditë vaksina universale për koronaviruset. Kjo vaksinë nuk do të luftonte vetëm të gjitha llojet e tanishme dhe të ardhshme të SARS-CoV-2 që shkaktojnë COVID-19, por edhe koronaviruset që më parë kërcënonin përhapjen e epidemive ose shkaktonin rregullisht raste të ftohjes së zakonshme.

Si mundet një vaksinë të luftojë të gjitha koronavirusët?

Vaksina e krijuar nga Zeichner dhe Meng është përqendruar në një pjesë të kampionimit organik të përbërë nga aminoacide të quajtur “ peptidi i shkrirjes virale”. Ky peptid është në thelb universal midis koronavirusëve; në fakt ai nuk ka ndryshuar aspak në asnjë nga sekuencat gjenetike të SARS-CoV-2 që janë marrë nga mijëra pacientë në të gjithë botën.

Aftësia e vaksinës për të luftuar këtë pjesë universale është ajo që supozohet se e bën atë efektive kundër të gjithë koronavirusëve. Për të provuar efektivitetin e saj, Meng dhe Zeichner bënë dy vaksina – njëra që krijon mbrojtje kundër COVID-19 tek njerëzit, dhe një tjetër për t’u mbrojtur nga Vaksina e Diarresë Epidemike e Derrave (PEDV) tek derrat. Të dyja këto sëmundje shkaktohen nga koronavirusët e lidhur ngushtë, të cilët ndajnë disa nga aminoacidet që përbëjnë peptidin e shkrirjes.

Të dyja këto vaksina u testuan në grupe të ndryshme derrash, dhe analiza e mëvonshme zbuloi se vaksina për PEDV si dhe vaksina për SARS-CoV-2 mbronin derrat kundër sëmundjes së shkaktuar nga PEDV. Ndërsa vaksinat nuk e parandaluan plotësisht infeksionin, ato mbrojtën me sukses derrat nga shfaqja e simptomave të rënda. Për më tepër, ata gjithashtu përgatitën sistemin imunitar të derrave duke krijuar një përgjigje imune shumë më të fuqishme ndaj infeksionit.

Përmes këtyre vëzhgimeve, shkencëtarët arritën në përfundimin se nëse të dyja vaksinat PEDV dhe COVID-19 mbronin derrat kundër sëmundjes së shkaktuar nga PEDV dhe e fuqizonin sistemin imunitar për të luftuar sëmundjen, atëherë është e arsyeshme të mendohet se vaksina COVID-19 do të mbronte gjithashtu qeniet njerëzore kundër infeksioneve të rënda të koronavirusit.

Avantazhe të tjera dhe hapat e mëtejshëm

Meng dhe Zeichner zgjodhën të studionin PEDV tek derrat sepse u ofron atyre avantazhin e analizimit të performancës së një vaksine kundër një infektimi me koronavirus në habitatin e tij, në këtë rast, tek derrat. Ndërsa modelet e tjera që janë përdorur për të testuar vaksinat COVID-19 kanë studiuar SARS-CoV-2 tek majmunët ose tek minjtë. Fakti që derrat janë shumë të ngjashëm në fiziologji dhe imunologji me njerëzit i shton avantazhet e kësaj vaksine.

Edhe pse provat e hershme demonstrojnë efektivitetin e vaksinës kundër të gjitha koronavirusëve, studiuesit këmbëngulin se do të kërkohen testime shtesë dhe prova njerëzore përpara se vaksina të aprovohet për prodhim dhe përdorim në masë.

Në përgjithësi, platforma e zhvillimit të vaksinave e krijuar nga Zeichner duket se ka shumë avantazhe, ku një prej më kryesoreve është se ajo ofron një rrugë të re për të prodhuar me shpejtësi vaksinat në objektet ekzistuese në të gjithë botën, dhe kjo gjithashtu do të shoqërohet patjetër me një kosto shumë të ulët.

Vaksina mund të prodhohet në masë lehtësisht dhe me çmim të ulët, pasi është krijuar duke përdorur një teknikë ekzistuese, të përdorur gjerësisht, që përfshin modifikimin gjenetik të baktereve E. coli.

“Vaksinat të tilla janë aktualisht në përdorim të gjerë për të luftuar sëmundjet vdekjeprurëse si kolera dhe kollë e mirë”, shpjegoi Zeichner.

“Fabrikat në vende të ndryshme të botës, si ato me të ardhura të ulëta ashtu edhe të mesme, kanë arritur që të prodhojnë qindra miliona doza të këtyre vaksinave në vit tani, për një dollar ose më pak për një dozë. Këto fabrika mund të përshtaten fare mirë për të prodhuar këtë vaksinë të re. Meqenëse teknologjia është shumë e ngjashme, edhe kostoja duhet të jetë gjithashtu e ngjashme. ”

Për më tepër, i gjithë procesi i përdorur për të krijuar këtë lloj vaksine, nga fillimi deri në fund, mund të zhvillohet në vetëm dy ose tre javë, duke i bërë ato ideale për këtë periudhë pandemie që po kalon i gjithë globi./ The Weather Channel

Farat Chia: Përdorini çdo ditë, kanë veti të pafundme ushqyese

Farat Chia janë fara të vogla të zeza nga bimësia Salvia hispanica, e cila ka lidhje me mentën. Farat Chia ishin një ushqim i rëndësishëm për Aztekët dhe Majat në të kaluarën. Ata i çmonin ato për aftësinë e tyre për të siguruar energji të qëndrueshme. Në të vërtetë, “chia” është fjala e lashtë Maane për “forcën”.

Pavarësisht historisë së tyre të lashtë si një lëndë dietike, farërat chia u njohën si një superushqim moderne vetëm kohët e fundit. Në vitet e fundit, ato kanë shpërthyer në popullaritet dhe tani konsumohen nga njerëz të ndërgjegjshëm për shëndetin në të gjithë botën.

Një  lugë gjelle, 28 gram fara chia përmbajnë:

• Fibra: 11 gram.
• Proteina: 4 gram.
• Yndyrëra: 9 gram (5 prej të cilave janë omega-3s).
• Kalcium: 18% e RDI.
• Mangan: 30% e RDI.
• Magnez: 30% e RDI.
• Fosfori 27% e RDI.

Ato gjithashtu përmbajnë një sasi të lartë zinku, vitaminë B3 (niacin), kalium, vitaminë B1 (tiaminë) dhe vitaminë B2.

Në këtë postim do t’ju paraqesim përfitimet shëndetësore të farave chia:

• Ju ndihmojnë të humbni peshë
• Janë të pasura me acide yndyrore Omega-3
• Ulin rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare dhe infraktit në zemër
• Përmirësojnë shëndetin e kockave
• Janë ideale për diabetikët sepse ulin nivelin e sheqerit në gjak
• Zvogëlojnë dhe parandalojnë çdo lloj inflamacioni
• Janë ta pasura me antioksidantë dhe luftojnë radikalet e lira
• Janë të pasura me proteina dhe ideale për personat që merren me aktivitet fizik./ shëndeti.com.al/ HEALTH

Ujë më limon dhe fara lini: Ju ndihmon të bini në peshë dhe ju jep pëfitime të shumta shëndetësore

Si limoni dhe farat e linit kanë përbërës që stimulojnë metabolizmin. Bashkangjitur një diete të mirë, kjo pije redukton sulmet e urisë së ankthshme dhe lehtëson procesin tretës që të ndihmon të dobësohesh.

Të humbësh peshë është mjaft e komplikuar dhe varet se si funksionon organizmi ynë. Sigurisht duhet ushqim i ekuilibruar dhe aktivitet fizik, por prapë disa njerëz kanë shumë vështirësi të arrijnë objektivin.

Për të shfrytëzuar sa më mirë vetitë dobësuese të limonit, ujit dhe farave të linit, nuk ka asgjë më të mirë se kjo recetë.

Përbërësit:
4 filxhanë me ujë (1 litër)
2 lugë me fara lini
Lëngu i një limoni

Përgatitja:
Vendosni të ngrohet 1 litër ujë, sapo të nisë të ziejë hidhni farat e linit dhe ulni flakën. Lëreni të ziejë për 3-4 minuta, dhe fikeni. Mbulojeni tenxheren me një copë dhe lëreni të vaket. Filtrojeni dhe shtoni lëngun e limonit.

Mënyra e konsumimit:
Pini një filxhan esëll në mëngjes
Ndajeni pjesën tjetër në 3-4 pjesë dhe konsumoheni gjatë ditës.
Përsëriteni këtë të paktën 3 herë në javë

Si do të votojmë në kohë pandemie/ Specialistja e ISHP: Një natë para zgjedhjeve do…

Këtë të diel, më 25 prill shqiptarët do t’i drejtohen qendrave të votimit. Procesi i zgjedhjeve do të zhvillohet në kushte jo të zakonshme si para katër viteve, kjo si pasojë e pandemisë nga Covid-19.

Këtij procesi do t’i shtohet një protokoll i masave anti-Covid në të gjitha qendrat e votimit, por edhe në institucionet e tjera që do të merren me administrimin e zgjedhjeve.

E ftuar në “Wake Up”, specialistja e ISHP-së, Genta Qirjako tregoi më tepër rreth këtij protokolli dhe zbatimit të tij.

“Kjo është një situatë jo e zakonshme. Ne po përballemi me një pandemi, e cila ka pasur impaktin e saj në mbarë popullatën. Bazuar në këtë situatë, edhe procesi i zgjedhjeve nuk mund të përbëjë asnjë lloj ndryshimi nga kushtet e zakonshme, të cilat janë shpallur tashmë dhe janë të njohura nga të gjithë qytetarët.Në kushtet e një pandemie të tillë, në bazë të ligjit për sëmundjet infektive, çdo person i infektuar duhet të qëndrojë i karantinuar.

Një natë para se të fillojë procesi zgjedhor do të bëhet dezinfektimi masiv, siç bëhet në zyra apo qendra të tjera ku ka risqe të tilla. Pas këtij momenti, do të lejohet futja e personave që kanë lidhje me procesin zgjedhor.

Rekomandohen katet e para për të shmangur kontaktet e shpeshta të njerëzve duke hipur dhe zbritur nëpër shkallë.

Rekomandohet që çdo qendër votimit të ketë dy porta, një orë për të hyrë, një për të dalë, nëse kjo është e mundur. Rekomandohen sipërfaqe të mëdha, ku të mbahet distanca dhe të mbahen hapur dritaret.

Të gjithë duhet të jenë të pajisur me maska. Nuk duhet ta lënë procesin e votimit në minutën e fundit, që të mos krijohet radhë”, sqaroi ajo.

Si trajtohet dhimbja në pacientët me sëmundje të veshkave?

Dilema për përdorimin e brufen, indometacine dhe aspirinë në të sëmuret me veshka.

Nga Alket Koroshi, mjek nefrolog

Dhimbja është e zakonshme në mesin e pacientëve me të gjitha fazat e sëmundjes kronike të veshkave (CKD), por opsionet e sigurta të trajtimit nuk janë përcaktuar mirë. Në literaturën mjekësore përshkruhen efektet e përdorimit te ilaçeve josteroidale anti-inflamatore (NSAIDs) në veshka.

Këto ilaçe janë brufen, ketoprofen, indometacin etj. Sipas Fondacioni Kombëtar i Veshkave në SHBA, miratohet përdorim i kufizuar i NSAID për menaxhimin e dhimbjeve të rastit në CKD, por këshillohet jo përdorim afatgjatë. Sidoqoftë, studimet e fundit demonstrojnë sigurinë e veshkave nga përdorimi i NSAID-ve në sëmundje kronike te veshkave. Deri vonë ka patur polemika në lidhje me përdorimin e tyre në CKD. Po rezultate e fundit kanë bërë që rekomandimet për shmangien e NSAID janë sfiduar, madje edhe në fazat 3 deri në 5 te CKD.

Mjekët kanë raportuar prej kohësh shoqërime midis analgjezikëve të ndryshëm dhe sëmundjeve të veshkave.

“Nefropatia analgjezike” karakterizohet nga nekroza papilare, nefriti kronik intersticial dhe ulje progresive në GFR. Phenacetin u implikua si agjenti kryesor shkaktar, i ndjekur nga aspirina dhe NSAIDs. Shtimi i kafeinës në formulimet analgjezike gjithashtu mund të përkeqësojë dëmtimin e veshkave. Raportimet e nefropatisë analgjezike çuan në ndalimin në mbarë botën të fenacetinës dhe disa analgjezikëve të kombinuar.

 

Por Studimi i Shëndetit të Mjekëve nuk tregoi asnjë rrezik për ulje të GFR ( filtracionit glomerular) në mesin e përdoruesve të moderuar të aspirinës, acetaminofenit ose NSAIDs. Disa studime te tjera zbuluan se konsumimi i konsiderueshëm i acetaminofenit, aspirinës dhe NSAID-ve shoqërohej me rritjen e rrezikut për dështimin e veshkave. Një studim i të rriturve me CKD dhe kontrolle të krahasueshme gjeti acetaminofen, por jo aspirinë, të shoqërohej me sëmundje përkeqësuese të veshkave. Sidoqoftë, një studim tjetër i pacientëve me artrit reumatoid duke përdorur frenues të COX-2 nuk tregoi efekte të dëmshme nga këta analgjesike përveç përdorimit ne stade te avancuara të CKD.

Si përfundim, mund të themi se nuk është e ndaluar në mënyrë absolute përdorimi i preparative analgjesike në sëmundjet e veshkave. Ato janë qetësues të mirë të dhimbjeve, si p.sh. brufen, aspirinë dhe indometacine, dhe mund te përdoren madje edhe ne stade më të përparuara të sëmundjeve të veshkave, por përdorimi i tyre nuk duhet të jetë pa kriter dhe jo shumë i zgjatur në kohë. Në këtë mënyrë ato nuk ndikojnë për keq në funksionet renale.

A rriten shanset për një shtatzani nëse kryeni marrëdhënie seksuale çdo ditë?

 

Tierney Lorenz, profesoreshë e Institutit Kinsey (SHBA), shpjegon se seksi i shpeshtë do të dërgonte një sinjal të rëndësishëm në sistemin imunitar, domethënë, është koha për të riprodhuar.

Përfitim i dyfishtë nga seksi çdo ditë

Duke bërë seks çdo ditë nga njëra anë rrit praninë e spermës pranë vezës dhe gjithashtu përgatit sistemin imunitar të gruas për të akomoduar një shtatzëni të mundshme. Në fakt, është e sigurt se gratë “seksualisht aktive” zhvillojnë nivele të larta të citokineve.

Dyshimet mbeten

Megjithatë, studimet kanë treguar se lidhja midis frekuencës së marrëdhënieve seksuale dhe incidencës së konceptimit nuk është saktësisht matematike. Sipas Lorenz ka shumë faktorë që kombinohen për të arritur me sukses qëllimin për shtatzani dhe akti i të bërit dashuri ka përfitime pozitive për çiftin.

Momenti i duhur për të konceptuar

Periudha e pjellorisë më e madhe për një grua korrespondon me një “dritare” prej 5 ose 6 ditësh në muaj gjatë së cilës gruaja ka shanse të mëdha për t’u mbetur shtatzënë. Ovulacioni, i cili ndodh në ditën e katërmbëdhjetë të ciklit menstrual, hap një vezë përmes tubit fallopian dhe fekondimi mund të ndodhë brenda 24 orëve pas kësaj. Në ato ditë, për këtë arsye do të ishte e dobishme që spermatozoidet mashkullore të siguroheshin (duke bërë seks shpesh) në mënyrë që takimi me vezën të mund të kishte një numër më të madh shansesh.

Marrëdhëniet seksuale çdo ditë do të jenë të dobishme për dy arsye: Rritja e pranisë së spermës në afërsi të vezës dhe dërgon një sinjal të rëndësishëm në sistemin imunitar të gruas: është koha për të riprodhuar./pernenat

Dr. Mira Xhixha: Ja pse personat alergjik, janë më të mbrojtur nga Covid-19

Bisedoi: Desara Çela

Me ardhjen e pranverës edhe alergjitë e stinës bëhen më të dukshme tek njerëzit. Këto alergji fillojnë kur vjen muaji mars-qershor. Alergjia nga poleni i luleve vërehet shumë në këto muaj. Alergjia nëse kapet në faza të hershme dhe kurohet nuk kthehet në sëmundje kronike. Tashmë për shkak të simptomave në dukje të ngjashme me të virusit COVID-19 ka bërë që shumë persona të ndihen konfuzë. Sezoni polinik i thënë ndryshe, përfaqësohet nga dy lloje alergjish. Në një intervistë për gazetën “Shëndeti Online” mjekja mjeke alergologe Dr. Mira Xhixha tregon më shumë për këto alergji stinore

Doktoresha, cilat janë alergjitë më të shpeshta në stinën e pranverës?

Zyrtarisht jemi në pranverë e cila ka filluar nga gjysma e muajit mars. Një muaj që cilësohet me sëmundshmëri ndaj alergjive nga polenet. Kryesisht janë polenet që vijnë nga bari jeshil, graminacet të cilat janë më mijëra specie që marrin pjesë në këtë familje botanike dhe që ndodhen në ajër e kudo. Ndodhen në vendin tonë dhe në vendet rreth nesh, në vendet e regjionit mesdhetar janë me shumicë dhe janë shkaktarë të fortë të sëmundjeve alergjike në periudhën e pranverës, që është sezoni më i madh polinik në muajt mars, prill, maj, qershor.

Ky sezon polinik përfaqësohet nga sëmundje të tilla, si:

• Rinit alergjik (rrufë alergjike)
• Astma bronkiale

Cila moshë është më e prekur?

Kjo karakterizohet nga njerëz të cilët janë aktiv. Mosha fillon 20-40 vjeç. Janë kontigjent për tu prekur ato të cilët janë në punë, kanë jetë aktive jashtë shtëpisë dhe shfaqin shenjat direkt pasi të dalin nga shtëpia dhe bien në kontakt me alergenin apo me polenin që është në ajër.

Cilat janë disa nga simptomat që kanë?

Simptomat që kanë janë:

• Kollë
• Teshtima
• Kullim hundësh
• Bllokim të hundëve, kruarje të hundës
• Sekrecione të ujshme nga hundët
• Lotim sysh
• Kruarje sysh, ndjenjën sikur kanë rërë në sy
• Skuqje të sklerave të syrit
• Enjtje të qepallave të syve
• Gërvishtje në grykë, kruarje

Të gjitha këto janë shenja që etiketojnë renitin apo rrufën alergjike. Janë shumë të shprehura në rastin e alergjive me polene ndaj alergjive të tjera. Janë shumë të dukshme sepse këto njerëz sapo dalin nga shtëpia direkt kanë tështima, kanë sytë e skuqur, bllokim hundësh.

A është maska një mjet mbrojtës për këto persona që vuajnë nga alergjitë e stinës?

Po! Maska është një mjet i dobishëm pengues për ekspozimin ndaj poleneve, ndohta jo 100% por ka kufizime mbrojtjeje. Mbajtja e maskës ka bërë që të kenë shqetësime më të lehta se para dy vitesh që nuk kemi patur maskë.

A mund ta quajmë alergjinë sëmundje?

Kur fillojnë fillimisht nuk është e mirë ti quajmë sëmundje sepse nëse ne alergjinë e diagnostikojmë dhe e trajtojmë shpejt nuk kthehet në sëmundje (sëmundje është një kuptim më i gjerë i fjalës). Nëse e mjekojmë si duhet dhe e ndjekim alergjia edhe ikën.  Nëse alergjia nuk diagnostikohet ose nuk mjekohet mirë shqetësimi kthehet në sëmundje kronike, e vendosur aty dhe gjithmonë do e ndjekë pacientin.

A ndikon negativisht stresi tek alergjitë?

Stresi është “flamuri” i alergjive dhe shkojnë të dy dorë për dore. Stresi mund të shfaqë një alergji të caktuar, mund ta rëndojë një alergji të caktuar dhe mund ta lë gjithmonë të pa trajtueshme një alergji të caktuar. Gjithashtu, diagnoza e alergjisë kur vendoset tek një inivid që mbart stres dhe ka shumë ankth kalohet me shumë vështirësi.

A kemi shtim rastesh apo paksim të personave alergjik?

Në çdo vend të botës sëmundjet alergjike kanë një trend në rritje të sëmundshmërisë sidomos tek gjeneratat e reja. Kjo vjen si pasojë e ndikimit të shumë faktorëve që janë në ambient dhe në natyrë. Çdo vit që vjen ne ballafaqohemi me rritje të sëmundjeve alergjike.

Nëse do krahasojmë këtë vit me një vit më pare, ku ishim në karantinë mars, prill dhe gjysma e majit gjendja e alergjikëve ka qenë më e qetë sepse njerëzit qëndruan në shtëpi.

Në shtimin e rasteve ulet mosha e prekur apo është e njëjtë?

Tek sëmundje alergjike shikohet tendenca jo për t’u rritur mosha që përmendëm por është në uljen e saj, pra për t’u shfaqur në një moshë më të re. Nëse alergjitë nga polenet i gjenim gjithmonë mbi moshën 5 vjeç tashmë mund ta hasim edhe në moshën mbi 3 vjeç.

Alergjitë janë të trashëguara apo të fituara?

Në sëmundjet tona alergjike ka dy faktorë që mund të shfaqet apo ti vendoset një personi të caktuar.

1-Predispozita gjenetike, pra kemi një tendencë gjenetike familjare për të bërë alergji

2-Faktorët e mjedisit

Është shumë e rëndësishme predispozita gjenetike por, nuk mund ta themi fjalën e trashëguar. Mund të kemi një predispozitë për të bërë sëmundje alergjike nesë të dy prindërit janë alergjik, nëse është njëri nga prindërit predispozita është më e ulët, dhe nëse është dikush nga anëtarët e tjerë është akoma më pak kjo predispozitë.

Edhe faktorët e mjedisit kanë të njejtën peshë dhe të njejtën rëndësi. Kohët e fundit po e gjejmë alergjinë tek personat të cilët nuk kanë histori familjare me alergji, kjo tregon që anojnë nga faktorët e mjedisit të cilët janë të shumtë dhe shumë favorizues për zhvillimin e kësaj sëmundje.

A janë të prirur personat të cilët vuajnë nga alergjitë ti drejtohen edhe mjeksisë popullore?

Tek mjeku popullor shkojnë edhe pasi kanë marrë mjekimet dhe konsultat tek një mjek specialist. Shkojnë për të marrë një mjekim ndryshe. Nuk funksionon, mund të jetë një ndihmesë në disa raste shumë të veçanta . Unë kam parë raste që nuk i kanë marrë medikamentet e dhëna nga mjeku specialist dhe i janë drejtuar mjeksisë popullore. Ka patur raste që janë bërë edhe keq sepse bimët që mund të jenë dhënë si “ilaç” mund ti ketë shkaktuar më shumë alergji.

Si ka ndikuar COVID-19 nga personat që vuajnë nga alergjitë?

Mund të them që personat të cilët janë alergjik kanë qenë më të mbrojtur se personat e tjerë. Kanë qenë më të “privilegjuar” nga ky infeksion pasi në mekanizmat në të cilat futet në organisëzm nuk ka mundur të shkaktojë sëmundje të rëndë apo sëmundje të vështirë. Normal që ka edhe alergjik të cilët janë të prekur nga virusi COVID-19. Themi që kanë qenë me fat alergjikët atëherë kur nuk kanë patur sëmundje të zhvilluar dhe të pa mjekuar ( i referohem  alergjisë ). Nëse një alergjik ka një alergji apo sëmundje alergjike kronike të pamjekuar dhe të patrajtuar si duhet, normal që mund të bëhet shkak për rëndimin e këtij infeksioni dhe jo për lehtësimin e tij. Flas për alergjikët e mjekuar të cilët nuk kanë patur simptoma dhe shqetësime dhe ky ka qenë një privilegj për këtë kategori individësh. Nesë i respektojnë rregullat do kenë shumë pak gjasa që të kenë sëmundje të rëndë, të vështirë ose të komplikuar.

A bëhen konfuzë pacientët kur kanë këto simptoma duke i ngatërruar me ato të virusit COVID-19?

Edhe bëhen sepse i ngatërrojnë me shenjat e virusit duke u alamuar dhe tensionuar sepse janë simptoma që shfaqen nga i njëjti apparat, ai respirator i frymëmarrjes. Simptomat duken të njëjta por nuk janë. Alergjitë nuk japin temperaturë, dhimbje koke, lodhje, dhimbje kyçesh etj. Alergjitë japin të tështitura, hundë , lotim sysh. Ngjajnë në disa pika por nëse jemi të vëmendshëm dallohet që nuk kemi të bëjmë me shenja virusit.

Vaksina kundër COVID-19 është e këshillueshme për personat alergjik?

Të gjithë pacientët me alergji nga polenet ose ushqimet, pluhurat e shtëpisë , qimet e kafshëve  nuk kanë as një lloj kundër indikacioni për të aplikuar vaksinën anti COVID-19. Vaksina antiCOVID-19 është i vetmi mjet mbrojtës dhe e vetmja shpresë që ne kemi për të dalë fitimtarë nga pandemia dhe nga kjo kohë e trishtë.  Alergjikët ndaj përbërësve të vaksinës do kenë kundërindikacion dhe kujdes por, jo alergjikët e tjerë.