Përshtati në shqip: Babeta Rexhepi
Ndërsa spitalet në të gjithë vendin zhvillojnë planet e tyre për të vaksinuar punonjësit e tyre të kujdesit shëndetësor kundër COVID-19, një pyetje kryesore ka dalë në pah: Po sikur një punonjës – qoftë infermier, mjek ose një punonjës tjetër i kujdesit shëndetësor – të refuzojë të marrë vaksinën? A mundet që spitalet të kërkojnë që punonjësit e tyre të vaksinohen me detyrim kundër COVID-19? Dhe çfarë pasojash mund të hasë një punonjës për refuzimin e vaksinës?
Përgjigja ime duhet të bazohet, pjesërisht, në ligjin në lidhje me vaksinat e mëparshme – gripi, për shembull – sepse në kohën e këtij shkrimi (në fillim të dhjetorit 2020), asnjë vaksinë për COVID-19 nuk është aprovuar, megjithëse miratimi i së paku një vaksinë pritet brenda një jave.
Pra, nuk ka pasur ende oferta të vaksinave dhe refuzimeve, dhe as nuk ka ndonjë rast deri më tani që përfshin një punonjës që refuzoi një vaksinë COVID-19.
Që nga dhjetori i vitit 2020, nuk ka ligje shtetërore ose federale që kërkojnë që një punonjës të vaksinohet kundër COVID-19 ose që mbron një punonjës i cili refuzon vaksinimin kundër COVID-19.
Do të duhet pak kohë pasi vaksina të miratohet dhe shpërndahet para se të fillojnë të shfaqen refuzimet, reagimet, politikat, rastet dhe ligjet. Nëse shikojmë ligjin në lidhje me punonjësit e kujdesit shëndetësor që refuzojnë të vaksinohen kundër psh gripit(qe eshte shume I ngjashem me covidin) – atëherë përgjigjja do të ishte po, punëdhënësit mund të kërkojnë që punonjësit të vaksinohen.
Një punëdhënës mund të pushojë nga puna një punonjës që refuzon vaksinimin e gripit. Nëse një punonjës që refuzoi dhe u pushua nga puna padit punëdhënësin për pushim nga puna pa te drejte, punonjësi ka pak a shumë shanse për sukses në varësi të arsyes së refuzimit.
Disa gjykata dhe Komisioni i Mundësive të Barabarta të Punësimit të SH.B.A.-së (EEOC) kanë vlerësuar se një refuzim për arsye fetare mbrohet nga Kushtetuta e SH.B.A.-së. Kushtetuta mbron lirinë për të praktikuar fenë e dikujt. Fe të veçanta mund të kenë një varg parimesh qe mbeshtesin refuzimin per tu vaksinuar.
Refuzimi për arsye jomjekësore, siç është politika e një punonjësi të kujdesit shëndetësor për të trajtuar trupin e tyre si tempulli i tyre, nuk ka shkuar shumë mirë me punëdhënësit ose gjykatat. Sidoqoftë, ka vetem nje rast, ku një infermiere e cila refuzoi vaksinimin në baza laike, jo mjekësore, fitoi çështjen e saj kundër punëdhënësit të saj, në apel. Gjykata e apelit gjeti se spitali shkelte të drejtat e saj njerezore.
Punonjësit që refuzojnë vaksinimin për arsye fetare ose mjekësore ende do të duhet të marrin masa për të mbrojtur pacientët dhe punonjësit e tjerë nga infeksioni. Një punëdhënës i tillë si ne një spital mund, në vend që të largojë nga puna punonjësin, t’i ofrojë punonjësit një mbrojtje, siç është kërkesa që punonjësi të mbajë maskë ose karantinë. Nuk ka raste që kanë mbështetur të drejtën e një punonjësi për të refuzuar të veshë një maskë ose karantinë.
Situata me vaksinat COVID-19 është e ndryshme nga situata përreth vaksinave të gripit. Ka mjaft të dhëna për efektivitetin dhe efektet anësore të vaksinave të gripit, por ka shumë pak dëshmi të efekteve afatshkurtra ose afatgjata të vaksinave COVID-19 që aktualisht po testohen dhe / ose konsiderohen për aprovim. Dikush mund të argumentojë se procesi i zhvillimit të vaksinave është i njëjtë për të gjitha vaksinat e virusit. Sidoqoftë, besimi i publikut në procesin e verifikimit të vaksinave nuk është ai që ka qenë dikur. Eshtë reklamuar gjerësisht se provat e vaksinave COVID-19 janë nxituar. Që nga dhjetori i vitit 2020, vetëm 60% e popullsisë së përgjithshme thonë se do të merrnin vaksinën, megjithëse studiuesit thone se besimi po rritet.
No comments:
Post a Comment