Tipi i ri i koronavirusit: nëntë pyetje për të kuptuar se çfarë po ndodh!

Blerta Brati, mjeke mikrobiologe

Pse shqetëson ky variant i virusit?

Tri gjëra për të tërhequr vëmendjen:

– Tipi i ri po zëvendëson me shpejtësi format e tjera të virusit.

– Ai ka mutacione që duket se prekin një pjesë të madhe të virusit.

– Disa nga këto mutacione tashmë janë treguar në laborator për të rritur aftësinë e tyre për të infektuar qelizat.

MB ka ndërmarrë hapa të ndryshëm drejt një rishfaqje të mundshme të sëmundjes. Kjo është arsyeja pse ne po flasim për një virus që mund të përhapet më lehtë. Sidoqoftë, ne nuk kemi siguri absolute. Tensionet e reja mund të bëhen më të zakonshme thjesht sepse ato janë në vendin e duhur në kohën e duhur, të tilla si në rastin e Londrës, i cili nuk kishte kufizime të larta deri vonë.

2. Sa shpejt po përhapet?

Ai u zbulua për herë të parë në shtator. Që nga nëntori, rreth një e katërta e njerëzve të infektuar në Londër kishin këtë variant të ri. Dhe në dhjetor, ai përbënte gati dy të tretat e rasteve. Matematikanë kanë bërë projeksione në një përpjekje për të llogaritur rrezikun që mund të përfaqësojë ky lloj. Por është e vështirë të dallosh se çfarë i atribuohet sjelljes së njerëzve dhe çfarë është për shkak të virusit.

3. A është më ngjitëse?

Nuk ka asnjë shifer “të saktë” për shkallën e ngjitjes së llojit të ri. Shkencëtarë të ndryshëm, puna e të cilëve nuk është botuar ende, tregojnë shifra shumë më të larta dhe dhe shume më të ulta se 70%.

“Ka ende prova të pamjaftueshme për të formuar një mendim të fortë nëse virusi ka rritur transmetimin në të vërtetë,” tha profesori Jonathan Ball, një virolog në Universitetin e Nottingham.

4. Sa është përhapur?

Varianti besohet të ketë origjinën nga një pacient në Mbretërinë e Bashkuar ose është importuar nga një vend më pak i aftë për të kontrolluar mutacionet e koronavirusit. Dhe mutacioni vlerësohet të jetë shumë i përqendruar në Londër, në jug-lindje dhe lindje të Anglisë. Rastet në pjesë të tjera të MB nuk duket se janë rritur. Të dhënat nga Nextstrain, i cila monitoron kodet gjenetike të mostrave virale në të gjithë botën, sugjerojnë se rastet në Danimarkë dhe Australi vijnë nga MB. Hollanda gjithashtu raportoi raste me të njëjtën origjinë. Një variant i ngjashëm është zbuluar në Afrikën e Jugut dhe ndan disa nga variacionet e njëjta, por duket se nuk eshtë raportuar.

5. A ka mutuar ndonjëherë virusi para këtij varianti?

Po.

Virusi që u zbulua për herë të parë në Wuhan, Kinë, nuk është i njëjti që gjendet në shumicën e vendeve në botë sot. Mutacioni D614G u shfaq në Evropë në shkurt dhe është bërë versioni mbizotërues i virusit.

Një variant tjetër, i quajtur A222V, u përhap në të gjithë Evropën dhe ishte i lidhur me pushimet verore në Spanjë.

6. Çfarë dimë për ndryshimet e reja?

Një analizë e parë e variantit të ri u krye, duke identifikuar 17 ndryshime potencialisht të rëndësishme. Për shembull, ka pasur ndryshime në proteinën spike, e cila është çelësi që virusi përdor për të hapur derën e qelizave në trupin tonë dhe për të fituar dorën ne sulmin e tij.

Mutacioni i quajtur N501Y ndryshon pjesën më të rëndësishme të proteinave, e njohur si “fusha e lidhjes së receptorëve”. Kjo është ajo ku virusi bie në kontakt me sipërfaqen e qelizave në trupin tonë. Çdo ndryshim që e bën më të lehtë hyrjen e virusit ka të ngjarë t’i japë atij një avantazh.

“Duket si një adaptim i madh”!

7. Nga vjen lloji i ri?

Varianti i koronavirusit mutoi në një mënyrë të pazakontë.

Shpjegimi më i mundshëm është se ai erdhi nga një pacient me një sistem imunitar të dobësuar, i cili nuk mund ta luftonte virusin. Në vend të kësaj, trupi i tij është bërë një terren shumëzimi për të evoluar virusin.

8. A është infeksioni më vdekjeprurës?

Nuk ka asnjë indikacion që është kështu, por situata do të duhet të monitorohet.

Sidoqoftë, vetëm rritja e transmetimit do të ishte e mjaftueshme për të shkaktuar probleme për spitalet.

Nëse varianti i ri bën që më shumë njerëz të infektohen më shpejt, kjo mund të rezultojë në më shumë njerëz që kanë nevojë për trajtim spitalor.

9.Vaksinat, a do të funksionojnë ato kundër variantit të ri?

Pothuajse me siguri, ose të paktën tani për tani, po.

Tri vaksinat më të përparuara zhvillojnë një përgjigje imune kundër proteinave të virusit. Këto janë doza që bëjnë që sistemi imunitar të sulmojë pjesë të ndryshme të virusit, kështu që edhe nëse një pjesë e virusit ka ndryshuar, vaksinat duhet të funksionojnë akoma.

“Por nëse e lëmë të mutohet më shumë, atëherë mund të fillojmë të shqetësohemi”.

Efikasiteti i një vaksine ndodh kur virusi ndryshon, kështu që anashkalon efektin e plotë të dozës dhe vazhdon të infektojë njerëzit.

Ky variant tregon se virusi vazhdon të përshtatet pasi infekton gjithnjë e më shumë njerëz.

Kjo do të na vinte në një pozitë të ngjashme me gripin, ku vaksinat duhet të azhurnohen rregullisht.

“Për fat të mirë, vaksinat që kemi janë të lehta për tu modifikuar”- thone shkencetaret!