Problemet e shëndetit mendor, si shfaqen tek fëmijët

Përshtati në shqip: Elsa Cysa

Të jesh i shëndetshëm mendërisht gjatë fëmijërisë nënkupton arritjen e pikave të zhvillimit dhe emocionale dhe të mësosh aftësi të shëndetshme shoqërore. Fëmijët e shëndetshëm mendërisht kanë një jetë pozitive dhe sociale të mirë në shtëpi, në shkollë dhe në komunitetet e tyre. Çrregullimet mendore midis fëmijëve përshkruhen si ndryshime serioze në mënyrën se si fëmijët zakonisht mësojnë, sillen ose trajtojnë emocionet e tyre, të cilat shkaktojnë shqetësime dhe probleme.

Shenjat e problemeve të shëndetit mendor  

Nëse ekziston shqetësimi se një fëmijë mund të përjetojë një problem të shëndetit mendor, është e rëndësishme që të rriturit të kërkojnë ndihmë nga një mjek ose profesionist i shëndetit mendor. Ashtu si me sëmundjen fizike, trajtimi i hershëm i problemeve të shëndetit mendor mund të ndihmojë në parandalimin e zhvillimit të një sëmundjeje më serioze në të ardhmen.

Shenjat që një fëmijë mund të ketë, për të cilat duhet marrë parasysh konsultimi me një profesionisti janë:

• Ndihet shumë i trishtuar, i pashpresë ose nervoz
• Ndihet tepër i shqetësuar i frikësuar, ka makthe të shpeshta
• Është tepër i zemëruar
• Përdor alkool ose drogë
• Shmang njerëzit, dëshiron të jetë vetëm gjatë gjithë kohës
• Dëgjon zëra ose sheh gjëra të cilat nuk ekzistojnë
• Nuk mund të përqendrohet, të rrijë i qetë
• Flet për vetëvrasje ose vdekje
• Dëmton njerëzit, kafshët ose dëmton pronën
• Ka ndryshime të mëdha në zakonet e të ngrënit ose të gjumit
• Humb interesin për miqtë ose gjërat që zakonisht i pëlqenin të bënte me përpara
• Rezultate jo të kënaqshme në mësime

Çfarë mund të bëjnë prindërit?

• Kujdesuni për shëndetin mendor të fëmijëve tuaj ashtu si bëni për shëndetin e tyre fizik.
• Kushtojini vëmendje shenjave paralajmëruese dhe nëse shqetësoheni se mund të ketë ndonjë problem, kërkoni ndihmë profesionale.
• Lërini fëmijët tuaj të dinë se të gjithë përjetojnë dhimbje, frikë, trishtim, shqetësim dhe zemërim dhe se këto emocione janë një pjesë normale e jetës. Inkurajojini të flasin për shqetësimet dhe të shprehin emocionet e tyre. Bëhuni një model – flisni për ndjenjat tuaja, kërkoni falje, mos shprehni zemërim me dhunë dhe përdorni aftësi aktive për zgjidhjen e problemeve.
• Inkurajoni talentet dhe aftësitë e fëmijëve tuaj, ndërsa pranoni gjithashtu kufizimet e tyre. Festoni arritjet e fëmijëve tuaj.
• Jepuni fëmijëve tuaj mundësi të mësojnë dhe të rriten, përfshirë përfshirjen në shkollën dhe komunitetin e tyre dhe me të rritur dhe miq të tjerë të kujdesshëm.
• Mendoni për “disiplinën” si një formë të mësimdhënies, sesa si ndëshkim fizik. Vendosin pritshmëri të qarta dhe jini konsistent dhe të drejtë me pasoja për sjelljen e gabuar. Sigurohuni që të pranoni sjelljet pozitive dhe ato negative.

Çfarë mund të bëjnë mësuesit

Mendoni për shëndetin mendor si një përbërës të rëndësishëm që një fëmijë të jetë “gati për të mësuar;” nëse një fëmijë po përjeton probleme të shëndetit mendor, ai ose ajo ka të ngjarë të ketë probleme me përqendrimin në shkollë.

Njihni shenjat paralajmëruese të sëmundjes mendore dhe vini re këto tek studentët tuaj dhe kërkoni konsultë me profesionistin e shëndetit mendor të shkollës kur keni shqetësime;  testimi psikologjik dhe / ose arsimor mund të jetë i nevojshëm.

Përdorni profesionistin (et) e shëndetit mendor në shkollën tuaj si burime për: ndërhyrje parandaluese me studentë, përfshirë trajnimin e aftësive shoqërore;  edukim për mësuesit dhe studentët mbi shëndetin mendor. Lejoni studentët tuaj të diskutojnë ngjarje shqetësuese në shkollë ose në komunitet.

Si t’i kurojmë çrregullimet mendore?

Qëllimi i trajtimit të këtyre personave është që ata të bëjnë jetë funksionale dhe të pavarur në ambientin ku ata jetojnë dhe në shoqëri e punë. Trajtimi është më i lehtë kur familja dhe rrethi ku jetojnë i perkrah ata dhe gjithashtu kur ata jane bashkëpunues me profesionistet e shëndetit mendor.

Diagnostikimi dhe trajtimi bëhet në bazë të shenjave dhe simptomave që personat kanë, dhe në bazë të asaj se sa ia demtojnë ato funkionimin e përditshëm. Trajtimi fillimisht bëhet me psikoterapi, por ne disa raste jemi të detyruar të përshkruajmë edhe medikamante që efekti i trajtimit të jetë më i plotë.