Bisedoi: Desara Çela
Për disa sëmundje shpëtim për të jetuar janë medikamentet, por për sëmundjen e gjakut e njohur ndryshe dhe si Talesemia shpëtim është vetëm të bësh transfuzion gjaku. Transuzioni i gjakut është e vetmja mënyrë për të qëndruar në jëtë. Talesemia sëmundja që lind me të dhe jeton me të.
Në Qendrën e Sëmundjeve të Linduara të gjakut tek pediatria në Qendreq Spitalore “Nënë Tereza” bëjnë trasfuzion gjaku 12-15 fëmijë. Mjekja pediatre Manika Kreka në një intervistë për gazetën “Shëndet plus” tregon nevojën që kanë këto fëmijë për trasfuzion gjaku. Ajo i bën thirrje çdo individi të shëndetshëm mbi 18 vjeç për të dhuruar gjak, në mënyrë që edhe këto fëmijë të jetojnë.
Doktoresha, sa është numri i fëmijëve në ditë për të bërë transfuzion gjaku?
Në Qendrën tonë të sëmundjeve të lindura të gjakut, e cila është pjesë e shërbimit të onkohematologjisë pediatrike, çdo ditë vijnë për të bërë kontrroll dhe për të marrë transfuzionin me masë erotricitare 12-15 fëmijë.
Sa është sasia që këto pacientë duhet të marrin, po në rastet kur ka mungesa të gjakut si procedohet?
Këta fëmijë duhet të marrin sasinë e duhur të gjakut e cila varjon nga 1-2 njësi gjak ose 2 qese siç njihet në gjuhën e popullit. Në kushtet kur nuk ka dhurime këta fëmijë nuk marrin sasinë e duhur, ne detyrohemi të parashikojmë që këta fëmijë të vijnë çdo javë ndërkohë që duhet të vinin çdo dy javë.
A ka rritje të numrit të fëmijëve që kanë nevojë për gjak?
Po, 12 -15 fëmijë është një numër pak i rritur për momentin, kjo vjen si pasojë e mungesës që kemi patur nga dhuruesit vullnetarë për shkak të situatës në të cilën ndodhemi. Përpara pandemisë këto fëmijë vinin çdo 2-3 javë për të bërë transfuzion gjaku, kur merrnin sasinë që u nevojitej dhe që u takon sipas peshës dhe moshës së tyre.
Në ç’moshë diagnostikohen fëmijët me sëmundjen e talasemisë?
Diagnostikohen në vitin e parë të jetës dhe kjo sëmundje i shoqëron gjatë gjithë jetës së tyre. Kjo sëmundje nuk ka grupmoshë, lind me këtë sëmundje. Kjo është një sëmundje gjenetike që transemtohet nga prindërit tek fëmija, jo në 100 pëqind të rasteve, por që në 25% të rasteve po.
A ka ndonjë mënyrë parandaluese për këtë sëmundje ?
Po, ka parandalim për këtë sëmundje. Të dy prindërit të bëjnë një analizë para se të bëhen me fëmijë për të ditur se si është elektroforeza e hemoglobinës për të ditur nëqoftëse janë mbartës të kësaj sëmundjeje. Ka mundësi për të shmangur lindjen e fëmijës së sëmurë nga dy prindër mbartës. Në kohën në të cilën jetojmë trajtimet janë përmirësuar, transfuzioni është bërë më i sigurt.
A është transfuzioni i gjakut e vetmja mënyrë që këto të sëmurë të jetojnë?
Për momentin është e vetmja mënyrë që këta të sëmurë të jetojnë.
A ka fëmijë që vijnë nga rrethet?
Shumica e fëmijëve vijnë nga rrethet.
A nuk mund të kryhet transfuzioni i gjakut në qytetin në të cilin jetojnë?
Jo sepse gjaku që marrin këta pacientë duhet të jetë i pajtueshëm, i filtruar, i centrifuguar. Këta pacientë nuk mund të marrin gjak të plotë, të dhuruar. Talasemikët marrin gjak pjesën e eritrocitit, pjesën e rruazës së kuqe të gjakut e cila ka teknika, laboratore të posaçme për ta. Masa erotricitare përgatitet vetëm në Tiranë në “Qendrën Kombetare të Transfuzionit të Gjakut” dhe Lushnje, në këto dy qendra.
A keni patur raste të fëmijëve me talasemi por që janë infektuar nga COVID-19, nëse po si ka ndikuar COVID-19?
Po, kemi patur raste që janë infektuar nga COVID -19, por që nuk kanë qënë të shtruar në spital. Janë dy vajza të rritura që e kanë kaluar dhe një djalë i cili po e kalon. Ai është një fëmijë shumë i hapur, i qetë, e ka marrë me sportivitet gjendjen për ta kaluar edhe COVID-19, po e kalon në shtëpi.
Unë si mjeke pediatre lutem dhe bëj thirrje që çdo i rritur, mbi 18 vjeç të dhurojë gjak. Këta fëmijë e jo vetëm kanë nevojë sistematike për ta marrë këtë lëndë. Të dhurosh dy herë në vit nuk është aspak e dëmshme, nuk krijon shqetësim për organizmin sepse ajo sasi gjaku që dhurohet, e cila është një sasi shumë e vogël në raport me të gjithë volumin qarkullues të gjakut zëvendësohet shumë shpejt, brenda 48 orëve.
No comments:
Post a Comment