A ndikon hipertensioni arterial dhe obeziteti në mosfunksionimin e veshkave? Ja lidhja e tyre

Alketa Koroshi, mjek nefrolog

Obeziteti është një sëmundje komplekse që përfshin një sasi të tepërt të dhjamit në trup. Obeziteti nuk është vetëm një shqetësim kozmetik. Eshtë një problem mjekësor që rrit rrezikun tuaj për sëmundje të tjera dhe probleme shëndetësore, të tilla si sëmundje të zemrës, diabet, presion të lartë të gjakut dhe kancere të caktuara.

Obeziteti diagnostikohet kur indeksi i masës trupore (BMI) është 30 ose më shumë. Kjo llogaritet  thjeshtë duke pjestuar peshën tuaj në kilogram me gjatesinë tuaj në metra katror.

Në vitin 2016, ne bote, më shumë se 1.9 miliardë të rritur, 18 vjeç e lart, ishin mbipeshë. Prej tyre mbi 650 milion ishin obezë.

Obeziteti kontribuon 65-75% për shkaktimin e  hipertensionint primar (thelbësor) te njerezit  i cili nga ana e tij është nxitës kryesor i sëmundjeve kardiovaskulare dhe veshkave. Mosfunksionimi i veshkave, i shoqëruar me rritjen e ripërthithjes së natriumit në tubulat renale  dhe në pakesimin e filtrimit  glomerular kompensues, luan një rol kryesor në fillimin e mbipeshës-hipertensionit dhe dëmtimit të organeve të shenjestruara .

Ndërmjetësit e mosfunksionimit të veshkave dhe presionit të lartë të gjakut përfshijnë

1) aktivitetin e rritur të nervit simpatik renal (RSNA);

2) rritje të hormoneve antinatriuretike  si angiotensina II dhe aldosteroni;

3) mungesa relative e hormoneve natriuretike;

4) kompresioni (shtypja) e veshkave nga dhjami në dhe përreth veshkave;

5) aktivizimi i qelizave imune të lindura dhe adaptive që pushtojnë indet në të gjithë trupin, duke prodhuar citokina / kemokina inflamatore që kontribuojnë në dëmtimin e enëve të gjakut dhe organeve të shenjeshtruara  dhe përkeqësojnë hipertensionin.

Këto mekanizma neurohormonale , renale dhe inflamatore të mbipëshes-hipertensionit janë të ndërvarura. Për shembull, dhjamosja e tepërt rrit leptinën qe eshte nje citokine të prodhuar  nga adipocitet e cila rrit RSNA duke stimuluar rrugën e receptorëve propiomelanokortinë-melanokortinë 4 të sistemit nervor qendror. Yndyra e tepërt e sinusit visceral, perirenal dhe renal shtyp  veshkat të cilat, së bashku me rritjen e RSNA, kontribuojnë në aktivizimin e sistemit renin-angiotensin-aldosteron, megjithëse mbipesha mund të aktivizojë edhe receptorët mineralokortikoidë të pavarur nga aldosteroni.

Obeziteti i zgjatur, hipertensioni, anomalitë metabolike dhe inflamacioni shkaktojnë dëmtim progresiv të veshkave, duke e bërë hipertensionin më rezistent ndaj terapisë dhe shpesh kërkon ilaçe të shumta antihipertensive dhe trajtim të njëkohshëm të dislipidemisë, rezistencës ndaj insulinës, diabetit dhe inflamacionit. Nevojiten barna më efektive kundër mbipeshes për të parandaluar kaskadën e çrregullimeve kardiorenale, metabolike dhe imune që kërcënojnë të mbingarkojnë sistemet e kujdesit shëndetësor ndërsa prevalenca e mbipeshes vazhdon të rritet.

Ka shumë arsye pse disa njerëz kanë vështirësi në shmangien e mbipeshes. Zakonisht, mbipesha rezulton nga një kombinim i faktorëve të trashëguar, të kombinuara me mjedisin dhe dietën personale dhe zgjedhjet e ushtrimeve.

Lajmi i mirë është se edhe humbja modeste e peshës mund të përmirësojë ose parandalojë problemet shëndetësore të shoqëruara me mbipesha. Ndryshimet dietike, rritja e aktivitetit fizik dhe ndryshimet e sjelljes mund t’ju ndihmojnë të humbni peshë. Barnat me recetë dhe procedurat e humbjes së peshës janë mundësi shtesë për trajtimin e mbipeshes.