U desh epidemia e covid-19 që qyetarët të kuptojnë standartin shëndetësor primitiv

Erion Dasho–ekspert i shëndetit publik

Përvoja personale si paciente e spitalit COVID-1 e nxiti një kolege në QSUT të nisë fushatën për pajisjen me kondicioner të dhomave të pacientëve në spitalin infektiv. Qytetarët të cilët kanë patur përvoja me sistemin tonë shëndetësor publik e kuptojnë dhe e përshëndetin këtë kërkesë. Çdo person që jeton jashtë Shqipërisë dhe është ekspozuar qoftë edhe një herë të vetme ndaj një sistemi shëndetësor modern, pyet me të drejtë:

A JEMI DUKE KËRKUAR KONDICIONER PËR DHOMAT E PACIENTËVE TË NJË SPITALI UNIVERSITAR… NË NJË VEND EUROPIAN… NË SHEKULLIN E 21-TË?!

Në karierën time profesionale më është dhënë mundësia të përfshihem në shumë projekte ndërtimi spitalesh, duke nisur nga studimet e fizibilitetit për të përfunduar me çeljen e dyerve për të pritur pacientët e parë. Gjatë këtyre viteve kam arritur në përfundimin se në Shqipëri ende nuk kemi një objekt i cili t’a meritojë plotësisht cilësimin “spital”.

ATO QË NE I QUAJME “SPITALE”, JANË NË FAKT DISA STRUKTURA TË TRASHËGUARA NGA SISTEMI KOMUNIST, TË NGJASHME DERI NË DETAJET MË TË IMTA ME SIVËLLEZËRIT QË KAM VIZITUAR NË REPUBLIKAT ISH-SOVJETIKE. KËTO GODINA I LYEJMË APO SUVATOJMË DHE, KUR GJEJMË NDONJË PARE BORXH, EDHE I PAJISIM ME APARATURA TË CILAT MË VONË NUK I MIRËMBAJMË.

FATKEQËSISHT, ASNJË PREJ TYRE NUK E MERITON EMRIN SPITAL I SHEKULLIT TË 21-TË!

Në shekullin tonë, spitali nuk ka vetëm kondicioner! Ai ka një sistem qëndror të ajrosjes (ventilimit) dhe kondicionimit ku ajri trajtohet në përputhje me standartet më të lartë të sigurisë. Pajisjet që e mundësojnë këtë janë të çertifikuara për përdorim mjeksor (medical grade). Nuk mbaron me kaq! Standartet e kujdesit për mjedisin kërkojnë sisteme ventilimi ku ajri i ftohtë ose i ngrohtë nuk e humb temperaturën, por e transmeton në mënyrë të sigurt duke minimizuar përdorimin e energjisë.

Në pavionet ku trajtohen pacientë potencialisht kontagjiozë ka dhoma izolimi me presion ajri negativ dhe sistem me dy dyer që të mos lejojë ajrin e brendshëm të dalë jashtë dhomës së pacientit. Sallat e operacioneve, bazohen tek parimi i kundërt, ato janë mjedise me presion ajri pozitiv, për të mos lejuar që ajri të hyjë nga jashtë dhe të rrezikojë kontaminimin e këtyre mjediseve që duhet të jenë ultra sterile. Brenda sallës së operacionit, sistemi i ventilimit dhe kondicionimit planifikohet bazuar në parimet e qarkullimit laminar të ajrit, që nuk krijon shtjella, sidomos rreth shtratit operator.

Në këtë status, u mora me ajrin, sepse më nxiti kolegia që kërkon (ose më saktë lutet) për plotësimin e një standarti minimal në qendrën spitalore më “moderne” që ka sistemi ynë shëndetësor.

NË MËNYRË TË NGJASHME ME PROBLEMET NË SISTEMIN E VENTILIMIT DHE KONDICIONIMIT, “SPITALEVE” TONA U MUNGOJNË EDHE SHUMË ELEMENTË TË TJERË TË DOMOSDOSHËM PËR PLANIFIKIMIN, ORGANIZIMIN DHE OFRIMIN E KUJDESIT SHËNDETËSOR BASHKËKOHOR, SI NË ASPEKTIN KLINIK DHE NË ATË MBËSHTETËS.

***

U DESH EPIDEMIA E COVID-19 QË QYETARËT TË KUPTOJNË STANDARTIN SHËNDETËSOR PRIMITIV QË I OFROHET SOT PACIENTIT SHQIPTAR.

Në këto kushte shërbimi, nuk është çudi që pacienti i prekur nga COVID tenton të shmangë hospitalizimin duke rrezikuar jetën e vet nga një sëmundje qe ende nuk njihet plotësisht.

Në këto kushte nuk është çudi që pacienti i cili ka mundësi financiare përpiqet të marrë shërbim në struktura private, kurse ai që ka miliona i hipën çarterit dhe merr kujdes shëndetësor jashtë vendit.

Në këto kushte pune, nuk është aspak çudi që mjekët dhe infermierët shqiptarë po ikin çdo ditë drejt vendeve ku u mundësohet të punojnë në kushte dinjitoze dhe bazuar në standarte bashkëkohore.

U desh epidemia e COVID-19 që sistemi ynë shëndetësor të dilte lakuriq para qytetarit shqiptar me gjithë problemet e tij: me cilësinë e ulët, me qasjen e mangët, me sigurinë në nivele skandaloze, me efiçiencën dhe efektivitetin për të qarë hallin!

UROJ QË KY MOMENTUM TË SHËRBEJË SI NXITJE PËR T’A SHKËPUTUR KUJDESIN SPITALOR NGA E KALUARA SOVJETIKE DHE PËR T’A PROJEKTUAR ATË DREJT SHËNDETËSISË QË MERITOJNË SHQIPTARËT SI QYTETARË EUROPIANË!